Was burgemeester Epeus Wielinga (circa 1643-1718)
een sleperszoon?
1
Onno Hellinga In de achttiende eeuw waren de Wielinga's een van de vermogendste en invloed
rijkste geslachten binnen het Friese politieke bedrijf. Rond de raadsheer dr. Epeus
Wielinga (1702-1773) spande zich een familienetwerk, dat zich uitstrekte tot in alle
geledingen van de toenmalige hoofdstedelijke en gewestelijke bestuurslagen. De
basis daarvan was gelegd door zijn gelijknamige grootvader Epeus Wielinga (circa
1643-1718), die twintig jaar burgemeester van Leeuwarden en nog langer lid van
Gedeputeerde Staten was. Zijn afkomst was tot dusverre in nevelen gehuld. Een
ordinaire burenruzie die zich in het begin van de achttiende eeuw rond de persoon
van wolkammer Johannes Bodendijk in de Bagijnestraat afspeelde, werpt daar
evenwel een nieuw en uiterst verrassend licht op.
Het enige wat tot nog toe bekend was
over de ouders van Epeus Wielinga is
afkomstig uit een tweetal familieaante
keningen, die hijzelf op een bijbelblad
heeft gemaakt. Zijn moeder Jeltie Ipis
overleed op 9 mei 1658, 'zijnde in haar
42ste jaar,' en zijn vader Eewert Clasen
sloot in 1662 de ogen. En dat is meteen
ook alles wat we van dit echtpaar weten.
Waar ze woonden, wat ze voor de kost
deden en hoe arm of rijk ze waren, blijkt
nergens. Deze en andere aantekeningen
over de familie Wielinga zijn ons alleen in
afschrift bekend, die in de vorm van uit
treksels voor het eerst in De Navorscher
van 1931 door ene Steenkamp werden
gepubliceerd. Hij moet de originele aante
keningen onder ogen hebben gehad, maar
omdat hij zijn bijdrage verder niet inleidt,
weten we niet van wie en waar hij ze heeft
kunnen inkijken. Evenmin heb ik kunnen
achterhalen waar ze zich tegenwoordig
bevinden.
F amilienetwerk
Op basis van Steenkamps afschrift heb
ben verschillende medewerkers van het
Gemeentearchief van Leeuwarden een
manuscript-genealogie Wielinga samen
gesteld en daarvoor ook aanvullend
archiefonderzoek verricht. Mede aan de
hand van die genealogie is deze familie
enkele jaren geleden kernachtig gepor
tretteerd in De heeren van den Raede,
vooral een naslagwerk met biografieën en
groepsportret van de raadsheren van het
Hof van Friesland, 1499-1811. Hoewel
de familie in de persoon van dr. Epeus
Wielinga (1702-1773) slechts één raads
heer heeft voortgebracht, was deze telg
door zijn verwanten de spil van een groot
familienetwerk, dat zich uitstrekte tot in
alle geledingen van de toenmalige hoofd
stedelijke en gewestelijke bestuurslagen.
Het netwerk was zo groot en complex
dat het in twee genealogische schema's
moest worden ondergebracht. Als een
ander voorbeeld van een invloedrijk fami-
Doorkijkje in de Bagijnestraat eind achttiende eeuw ?net op de voorgrotid de Westerkerk (thans
Theater Romein), daarachter de Latijnse school en helemaal op de achtergrond de Oldehove. De
meeste Wielinga's werden in de Westerkerk begraven
