Een soldaat onder de guarde
13
Paul Bron Niet altijd is de schrijfwijze van achternamen even consequent toegepast. In vroegere
tijd was dat vaak het gevolg van verschrijvingen door de klerken en ambtenaren van
de burgerlijke stand. Maar ook bewuste veranderingen kwamen voor, soms om het
wat voornamer te laten klinken of te doen voorkomen. De nazaten van Harmanus Hap-
pekotte maakten zich in de vorige eeuwen onbewust schuldig aan verschillende schrijf
wijzen. Degene die wel het vaakst in de analen van de gemeente Leeuwarden voor
komt, is Casper Habekottee, bode bij de gemeente Leeuwarden, wiens handtekening
op menig huwelijksakte in de negentiende eeuw prijkt. De schrijfwijze, die in Leeuwar
den werd gebruikt is ondermeer Habekothé, Habekotté, Habecottee en Habekottee.
En dat terwijl allen afkomstig zijn uit het nageslacht van de Leeuwarder Harmanus
Happekotte.
De eerste Leeuwarder van het geslacht
Habekottee is Harmanus Happekotte. Hij
werd in 1767 geboren te Essen in Duits
land. Ook daar had men moeite met de
schrijfwijze, wat blijkt uit Happekot, Hap
pekotte, Habbekotte, Happenkotten, Von
Habecott en nog vele varianten meer.
In april 1783 nam Harmanus als huur
soldaat dienst bij het regiment infanterie
van generaal-majoor De Schepper. Ach
tereenvolgens was hij gelegerd in Deven
ter 1783), Bergen op Zoom (1784), Sluis
(1785-1786), Leeuwarden (1787- 1789) en
daarna tot 23 oktober 1791 te Maastricht,
waarna hij de dienst verliet na acht jaar
en zeven maanden.
Tijdens zijn verblijf in Leeuwarden was
hij ingekwartierd bij het gezin van Ger-
rit Sikkes, die een dochter had op wie de
jonge soldaat verliefd werd en bij wie hij
een in 1790 geboren zoon verwekte, ook
Harmanus geheten. Op 20 december 1791,
hij heeft het leger van De Schepper dan
reeds verlaten, trouwde hij met de moeder
van zijn kind, waarna hij op 20 juni 1792
in dienst trad van de Friesche Guardes.
Harmanus was geen echte soldaat, maar
schoenmaker. Uit de gegevens die op zijn
militaire stamkaart staan, weten we dat
hij klein van stuk was, namelijk 1.59 m,
een lengte die we evenwel niet mogen rela
teren aan de huidige maatstaven.
Ter voorkoming van
onverhoopte 'disordres'
De naam Happekotte duikt dus officieel
voor het eerst op in Leeuwarden in 1791,
wanneer Harmanus trouwt met Johanna
Gerrits. Harmanus kennen we als een in
Leeuwarden gelegerde soldaat. Daarbij
gaan bij veel lezers misschien automa
tisch de gedachten uit naar de kazerne
van stadsarchitect Van der Wielen aan de
Amelandsdwinger, maar die is pas in 1828
in gebruik genomen. Waar Harmanus zijn
schoenmakersleest hanteerde weten we
niet precies. Er waren in die tijd enkele
mogelijkheden, gezien de geschiedenis van
de Leeuwarder wachthuizen of kortegaar-
den (kazernes).
Om de provincie Friesland te beveili
gen gaven de Staten in 1648 opdracht tot
het bouwen van een wachthuis, Corps de
Garde of Kortegaarde, tussen de kansela
rij en het landhuis aan de Tweebaksmarkt
om daar steeds 'tot voorkominge van alle
onverhoopte disordres, een seker getal
soldaten gereedt te hebben'. Dit gebouw
De Kanselarij eti Landschapshuis aan de Turfmarkt ?net rechts van het bordes twee wachtlopende
guarde du corps, 1790 (Tekening J. Bulthuis)
LcOVDLC^t^it
