De trouwe tuinman van Villa Vaartzicht pi m 20 Paul Bron Het project waarbij de Potmarge op allerlei onderdelen wordt verbeterd, nadert zijn voltooiing; een nieuwe ontwikkeling is aanstaande: de bouw van woningen op het fabrieksterrein van confijterij Steensma aan de Huizumerlaan. De nieuwe bewoners zullen de buren worden van Villa Vaartzicht, gelegen midden in het Potmargegebied. In het laatste kwart van de negentiende eeuw begon de over grootvader van mijn vrouw, Dirk van Hattem, een kwekerij op de Droge Haven aan de Dokkumer Ee. Zowel zijn zonen als kleinzonen traden in de voetsporen van deze Betuwse tuinman. Een van die zonen, Johannes, werd tuinman op het Burma- niahuis en op Villa Vaartzicht, beide in eigendom van de familie Buma. Johannes zou zijn verdere leven deze familie trouw volgen, waar ze zijn hulp ook inriepen. Dirk van Hattem werd geboren in 1828 in Driel in de Betuwe en werd op jonge leeftijd tuinman op kasteel Ubbergen. Het kasteel had een groot park, waar allerlei, voor die tijd typische tuinsiera den waren geplaatst, zoals bankjes, brug getjes en een prieeltje en er waren zelfs watervallen aangelegd. In de jaren zestig werden de kosten voor het onderhoud van tuin en huis onbetaalbaar, waarna de eigenaar het huis in 1868 liet slopen. Dirk wachtte de sloop niet af en maakte gebruik van het aanbod om te komen werken op de Klinze te Oudkerk. Het gezin van Johannes Jacobus van Hattem in de zomer van 1897 Het is bekend uit het boek Adel in de Trynwalden, dat tuinlieden graag uit erkend deftige streken aangetrokken werden, evenals huishoudelijk personeel goeddeels van elders werd gehaald of meegenomen. Bij zijn komst naar Fries land betrok Dirk een dienstwoning van de Klinze. Zijn gezin was tussen 1861 en 1877 zeer nauw betrokken bij het wel en wee op dit buiten. Als tuinman kon Dirk zijn creativiteit naar hartelust uitleven in de door Roodbaard ingerichte tuin. In 1877 overleed eigenaar Hector van Sminia op 48-jarige leeftijd. Dit was het moment voor Dirk om de state te verruilen voor een eigen kwekerij in Leeuwarden, samen met zijn zoon Johannes. Een geslacht van tuinlieden Ter wille van het vervolg van het verhaal is het aardig het gezin Van Hattem te schetsen. In 1861 trouwde de toen 32-jari- ge Dirk in Ubbergen met Maria Elisabeth van Lathum de dochter van zijn oudere collega op kasteel Ubbergen, bij wie hij ook inwoonde. Vrij snel na hun huwelijk verhuisde het paar naar Oudkerk en het duurde niet lang of hun eerste kind (er volgden nog vier kinderen) werd gebo ren: Johannes Jacobus in 1862. Deze zoon vertrok op 19 april 1876 naar Leeuwar den, waar hij aan de Dokkumer Ee werkte op de kwekerij, die zijn vader kort daar voor was begonnen op een terrein aan de Droge Haven nummer 19. In 1888 verhuisde Johannes, inmiddels getrouwd, met zijn vrouw naar de tuinmanswoning bij villa Vaartzicht aan de Potmarge. Gezien de bijzondere geschiedenis van dit gezin en de beroemde zoon, de dich- 4» 5 w" w 4 Johannes Jacobus van Hattem, 1940

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2004 | | pagina 23