Wasserij Rapenburg maakte plaats voor bungalows
1
Walter Kromhout In het uitbreidingsplan 't Aldlan uit 1963 werd op en rondom het terrein van was
serij Rapenburg een bungalowbuurtje geprojecteerd. In de tweede helft van de
jaren zestig van de vorige eeuw werd Nieuw Rapenburg ontwikkeld. In dit artikel
een korte terugblik op het plan 't Aldlan en een impressie van het oude en nieuwe
Rapenburg.
Eind jaren vijftig van de vorige eeuw
werd gestart met de voorbereiding van een
nieuw uitbreidingsplan voor het gebied
tussen het Van Harinxmakanaal, de
Verlengde Schrans, de Schrans, Potmarge
en Wijde Greuns. Een gebied oorspron
kelijk behorend tot de gemeente Leeu-
warderadeel, maar op 1 januari 1944 bij
de gemeente Leeuwarden gevoegd. Een
gebied met vooral ten zuiden van de Bad-
weg een agrarische functie, met verspreid
liggende bebouwing: de in de jaren tach
tig gesloopte villa Gerrike, de boerderij
van Hoekstra-Bonnema, de woningen van
Botke en Nicolai aan de Hempenserweg,
enkele woonschepen in de Wirdumervaart
en ten oosten daarvan de woning van
tuinder Mendel, Dijkstra State en Feits-
ma State. Aan de zuidkant het Van
Harinxmakanaal dat in 1951 officieel voor
de scheepvaart werd opengesteld.
Het nieuwe uitbreidingsplan voor
woningen en voorzieningen werd opge
steld door de Dienst Openbare Werken,
in nauw overleg met Kuiper, stedenbouw
kundige uit Rotterdam. 'Mede als gevolg
van de vele mutaties op de afdeling van
de Dienst OW' werd pas eind 1963 het
uitbreidingsplan 't Aldlan in onderde
len voorgelegd aan de gemeenteraad en
vastgesteld. Door gewijzigde stedenbouw
kundige inzichten werden eind jaren
zestig voor bedoeld gebied nieuwe bestem
mingsplannen in voorbereiding genomen.
Het massale en gelijkvormige werd
verlaten ten faveure van meer kleinscha
ligheid, woonerven en tuingerichte woon
kamers. De uiteindelijke totstandkoming
van de wijk Aldlan is dan ook voorname
lijk gebaseerd op de bestemmingsplannen
Aldlan-west en Aldlan-oost van Bonne-
ma-architecten, in samenwerking met
Sterenberg uit Ter Apel, uit begin jaren
zeventig.
Wasserij Rapenburg
In 1568 werd reeds melding gemaakt
van een boerderij Rapenburgh. Vanaf
de 17de eeuw woonden er blekers en in
de 18de eeuw was er behalve een
woning, een bleek en een was- en looghuis.
Deze opstallen lagen aan de Rapenburger-
dijk, zoals het eerste deel van de Hempen
serweg, tot aan de Wirdumervaart vroeger
nog werd genoemd. De Stoomwasscherij
Rapenburg is opgericht in 1722. Gedu
rende lange tijd werd gewassen in grote
tobben, gebruikmakend van het water uit
de Wirdumervaart. De binnenkomende
smerige was werd gesorteerd en er werd
een nummer in genaaid. De was werd
gedroogd op zolders met lange verwar
mingsbuizen. Op het omringende land
Wasserij Rapenburg, 1970