22
leverancier kruidenier De Wit en hij
parkeerde dan zijn zwarte glanzende
Buick Eight in de straat. Wij stonden
er stilletjes van bewondering omheen
als deze bijna uitheemse auto stond te
glanzen in het lamplicht. Nu was het
zo dat een andere Amerikaanse auto,
de Chevrolet van het taxibedrijf op het
Koeplein stond geparkeerd, maar Jelle de
Vries deed zo lang met deze onverslijtbare
klassieker dat hij tot mijn grote verbazing
eerder het stuurwiel vernieuwde dan zijn
auto.
Kapper verhuurt wasmachines
Neen, het was de tijd van de fiets als
vervoermiddel. Als kind leerde je onder
leiding van je vader fietsen met houten
blokken op de trappers. Hierdoor werd
een dure kinderfiets vermeden. Want
geld was schaars in die jaren. Toch sloop
de welvaart dichterbij en één van de ver
anderingen was de komst van de fiets met
hulpmoter. De fietsenmakers Okkema en
Ypma gingen die verkopen, en teneinde
de verkoop te stimuleren bedachten ze
een demonstratiemiddag. Het evene
ment trok tientallen mannen, van wie
enkelen de vreemde fiets onder soms ver
vaarlijke capriolen bestegen. Het Laura/
Sachs motortje onderaan de fiets met de
rol op het achterwiel startte door middel
van aanlopen, dan 'pakte' de aandrijving
en schoot het ding vooruit. De berijder
moest dan nog op het zadel! Wij geno
ten. Het lange stuk Veestraat was zeer
geschikt voor de demonstratie, er was
verder toch geen verkeer. Kapper de Jong
kreeg ook lucht van de economische moge
lijkheden via de uitvindingen die beloof
den ons leven te vergemakkelijken. Zo zag
de buurt dat tijdens de stille uren van zijn
salon de barbier veranderde in een ver
huurder van wasmachines, kleine ronde
snelwassers. Hij importeerde als eerste
in Friesland aluminium Hoovers en
stapte al snel over op onder eigen naam
gefabriceerde VIGA's, Verhuur Inrichting
Gebruiks Artikelen. 'Taxi de Vries' zag
het aan en imiteerde zijn buurman. Hij
had toch genoeg ruimte achter in zijn
Chevrolet. Dat gebruik kostte hem uit
eindelijk de bekleding van zijn achter
bank. Toen schafte hij een nieuwe auto
aan. De eerste schilder van de Veestraat
op nummer 10, De Graaf!?), emigreerde
naar Canada in de slipstream van weer
andere mogelijkheden. Wiebe de Wit bleef
kleingrutter. De tijd voor de supermarkt
was nog niet aangebroken. Zelfs De Gruy-
ter aan de Voorstreek ('en betere waar,
en 10%, en het snoepje van de week') was
geen zelfbediening.
Roerige oudejaarsavond
Wij kinderen speelden op de stoep en in
de straten en volgden de cyclus van
de kinderspelen met de regelmaat van
de seizoenen. Een incident dat indruk
maakte op de buurt vond plaats op een
oudejaarsavond in de beginjaren vijftig.
Het betrof de bewoners van Koeplein
33. Hier woonde een niet meer piepjong
echtpaar, de heer en mevrouw Boender.
De echtgenoot was bewaarder in de Leeu
warder gevangenis en fietste in uniform
van en naar zijn werk. In die hoedanig
heid vertegenwoordigde hij het gezag. En
het gezag had voor ons in die jaren een
bijna bovennatuurlijke glans. Een fietsen
de politieman kon onverwacht toeslaan en
de bal van het partijtje straatvoetbal
vorderen. Het gras van het Koeplein was
verboden terrein; want zoals overal in de
stad stond hier het bordje: Verbooden het
gras te betreden. De heer Boender was
geen politieman maar zijn uniform prik
kelde de verbeelding van de jongerein.
Die bewuste oudejaarsavond vond dat
gevoel een uitlaat toen één van ons een
brandend rotje in de klep van de brieven
bus stak van de woning aan het Koeplein
33.
Mevrouw Boender, door gerucht gealar
meerd, bevond zich dicht bij de deur toen
het rotje -van Schuurmans natuurlijk-
klapte. Het effect van onze daad overtrof
onze bedoelingen verre. Het springende
stukje vuurwerk had haar voorhoofd
getroffen en het bloed uit de snee ver
blindde haar ogen. Ze rukte de voordeur
open en met de handen ten hemel, krij
send als een gemartelde, toonde ze ons
haar wonden. Dat was schrikken. Nog
voor middernacht liep het plein vol met
buren en andere buurtgenoten. De aan
stichters waren verdwenen. Ik zat getrof
fen thuis. Een vervelend voorval dat de
heer Boender niet kon laten passeren.
Hij schakelde de politie in. Tegenwoordig
verwachten we niet veel resultaat van een
dergelijk verzoek, maar in die jaren gol
den andere normen en waarden en waren
er meer mogelijkheden voor Hermandad
In mijn herinnering was het vroeger altijd winter. Hier de glijbaan bij Veestraat 10, met uiterst
links weer Bennie de Wit en naast hem het meisje met de muts, een dochter van Wierda de groente
boer, met wie ik ooit nog verkering heb gehad
