Klein Schavernek was eens Klein Italië
-
25
Hans Jorna Het Klein Schavernek van omstreeks 1880 was een uitgewoond braaf buurtje, aan-
gevleid tegen de westelijke stadswal. Het ademde nog de sfeer van het begin van
de 19de eeuw, met zijn tuit-, trap- en klokgevels, of wat daar nog van over was.
Binnen twintig jaar zouden alle panden, op Klein Schavernek nummer 2 en 8 na,
geheel worden vernieuwd.
Italiaanse emigranten heeft Leeuwar
den altijd al gehad. Aan het einde van de
18de eeuw waren hier verscheidene ver
vaardigers van weerglazen of bakbaro-
meters werkzaam. Producten van beken
de makers als J. Solaro en Arzoni uit
Leeuwarden zijn zeer gezocht en brengen
op veilingen tegenwoordig, hoge prijzen
op. Later trokken uit de afgelegen en arme
dalen van Zuid-Zwitserland en Noord-Ita-
lië ook anderen naar het noorden op zoek
naar het geluk. Velen boden zich aan als
rook- en roetverdrijver, ijsmaker, terraz-
zowerker. Het is van het Zwitserse dorp
Bignasco in Tessin bekend, dat de emigra
tie zeer groot was. Omstreeks 1850 was
het inwonertal van dat dorp gehalveerd
ten opzichte van een eeuw daarvoor.
Aan de vernieuwing van het Klein
Schavernek hadden de emigranten niet
zo'n heel groot aandeel, wel aan het eigen
dom en aanzicht. Behalve enkele grote
beelden van Jacopo Fazzi die regelmatig
in de zon stonden te drogen waren er ook
de terrazzostoepen. Tegenwoordig heeft
de gemeente wat meer oog voor details.
Maar, het is nog geen veertig jaar gele
den dat bij herinrichting enkele terrazzo
stoepen, waterputten en een fragment
van een 18de eeuws rococohek werden
geruimd. Nog in 2004, werd door bewo
ners voorkomen dat hun individuele stoe
pen geruimd werden en vervangen door
de eenheidsworst van de Nieuwestad.
Op de hoek van het Klein Schavernek en
de Nieuwestad (Carolien bloemen) lag nog
in 1979 een half ronde stoep in terrazzo,
in bruin en wit met in het midden de
grote sierlijke letters R.S. van Roelof
Het Klein en Groot Schavernek in 1885. De handkarren en gaslantaarn ademen nog onmiskenbaar de 19de eeuwse sfeer Collectie Hans Jorna
