Mariëngaarde, een katholiek eilandje in Huizum
1
Jelma Knol Nog niet eens zo lang geleden had Huizum een eigen vrouwenklooster, Mariëngaar
de. De religieuzen waren aanvankelijk dadelijk herkenbaar aan hun ouderwetse
hoofdtooi, de 'hondenhokjes', en strenge habijt. Ze gaven kleuteronderwijs, dreven
een succesvolle modevakschool, verleenden allerlei diensten in de parochie van
Sint-Jan de Doper. Rooms-katholieke kwekers in Huizum zorgden er in de begin
jaren voor dat ze fruit en groente kregen, want inkomsten waren er amper. Syds
Wiersma, theoloog en actief parochiaan in de Sint-Jan de Doper, verdiepte zich in
hun leven en in de schoolstrijd in Huizum.
De Rooms-Katholieke Sint Johannes de Doperkerk aan de Huizumerlaan, met links de Johannes
de Doperschool en rechts daarvan het klooster Mariëngaarde, 25 januari 1938
In 1981 was het gedaan met het echte
kloosterleven van de Zusters van Onze
Lieve Vrouw van Amersfoort in Huizum.
De laatste drie zusters, Fulgentia, Auxi-
lia en Dorothé, betrokken een gezins
woning in Aldlan. Ze droegen toen al
lang gewone kleding en ook de strenge
zwijgplicht was tot hun opluchting afge
schaft. Nog weer later verhuisden de
zusters naar bejaardenhuizen van hun
congregatie in het oosten des lands. Het
Van Hall Instituut en Acera Accoun
tants hebben sinds de afbraak van het
klooster in 2000 de plek ingenomen waar
jarenlang een katholiek bolwerk was
gevestigd.
Syds Wiersma woont vlakbij, in de
Borniastraat. Hij wijst de gebouwen
tijdens een korte wandeling aan.
'Kijk, daar tussen de bomen, zie je nog
De Stelp staan, ooit de plek voor de
katholieke padvinderij in Huizum. In
de pastoorswoning aan de Oostergoweg
zit nu de Milieufederatie. De Sint Jan de
Doper, een prachtige kerk, hebben we
helaas moeten sluiten. Zondag 13 juni
2004 was de allerlaatste viering. Toen
zat de kerk nog een keer helemaal vol,
net zoals vroeger.' Die laatste dienst
in de Jan de Doper was de definitieve
afsluiting van een betrekkelijk korte
periode waarin veel werd opgebouwd,
maar ook weer teloor ging. In 1934 werd
de Sint-Jan de Doperkerk gebouwd. Kort
daarna kwam Mariëngaarde tot stand
en de katholieke lagere school, de Sint-
Joannes de Dooperschool (1937-1983).
Een klooster temidden van kwekerij
en
'Oorspronkelijk zou een andere zuster
orde, de Franciscanessen, Mariëngaarde
bewonen,' vertelt Syds Wiersma. Zij had
den al een lagere en middelbare school
in de Grote Kerkstraat. Maar dat ging
niet door. De pastoor van de Sint-Jan de
Doper, De Geus, kende de zusters van
Onze Lieve Vrouw van Amersfoort en
hun werk echter goed en mede op zijn
verzoek kwamen zij naar Huizum. Het
was een echte Nederlandse orde, in 1822
gesticht, dus nog voor de katholieken in
Nederland in hun rechten hersteld wer
den. De orde heeft zich vanaf het begin
bezig gehouden met onderwijs aan arme
katholieke kinderen van bijvoorbeeld
schippers en thuislozen.
Het kleine klooster Mariëngaarde is
genoemd naar het beroemde Middel
eeuwse klooster van Frederik van Hal-
lum, maar het is natuurlijk ook een hele
toepasselijke naam voor een vrouwen
klooster dat midden in de tuinen en kwe
kerijen van Achter de Hoven stond. De
verering voor Maria stond centraal in
deze congregatie. 'Ik heb in Amersfoort',
gaat Syds verder, 'verschillende zus
ters geïnterviewd voor mijn onderzoek.
Zuster Ignatiënne, de huishoudster, en
vanaf het prille begin actief in het kloos
ter, vertelde mij over de grote soberheid
waarin ze begonnen. De zusters hadden
amper inkomsten, niet van de overheid
en ook nauwelijks van het moederhuis. Ze
