La» it
4
jagers boven de stad. Mijn broer Jacob en
ik mochten deze dag met Gerrit Brouwer
en zijn evacué mee kievitseieren zoeken.
Dit deden we bij Ouddeel. De familie
Brouwer woonde destijds aan het Vliet. De
heer Brouwer was een eizoekersmaat van
mijn vader en een broer van Abe Brouwer,
de schrijver van Friese boeken. Vanuit de
landerijen zagen wij hoe de jagers in duik
vlucht voertuigen op de Groningerstraat
weg bestookten. Waarschijnlijk waren
het vluchtende Duitsers en NSB'ers. Op
vrijdag de 13e werden er pamfletten aan
geplakt waarop stond aangegeven dat de
burgerij zich rustig moest houden. Ook
werd er een samenscholingsverbod van
kracht. De Duitsers bewaakten gebouwen
en bruggen.
Zaterdag 14 april. Het vliegveld werd
verlaten en door de burgerij geplunderd.
Ook ik ben er met een groepje kinderen
geweest. De scholen, waaronder de Arend-
stuinschool, waar mijn zus Aafke, mijn
broer Jacob en ik als leerlingen stonden
ingeschreven, scheen door Duitsers te zijn
verlaten. De Duitsers namen voertuigen
in beslag om zo snel mogelijk te vertrek
ken. Zelfs de 'tonnenwagen' werd gezegd,
was gevorderd. Een tonnenwagen was
een transportwagen voor houten tonnen,
die werden gebruikt als plee. Er werden
toen aanzienlijk veel tonnen gebruikt
omdat een groot deel van de Leeuwarder
huizen niet van een watercloset (wc) was
voorzien. Eén maal per week werd er een
schone lege ton bezorgd terwijl de volle
ton mee terug ging. Om ongeveer tien over
zeven begonnen de klokken van de Olde-
hove te luiden als teken dat er groot alarm
was. Vanaf dat moment mocht niemand
zich meer op straat begeven. Om kwart
over negen kleurde de lucht boven de stad
rood. Op de eerste verdieping van ons huis
zagen we vanuit de slaapkamer dat er in
het centrum van Leeuwarden iets in lich
ter laaie stond. Later bleek dat het het
Old Burgerweeshuis en een deel van het
Justitiepaleis was geweest.
Zondag 15 april. Het was geheimzin
nig stil op straat. Zo nu en dan zag men
iemand lopen, gekleed in een blauwe
overall met om zijn arm, een oranje-wit
blauwe band. Bovendien was hij gewa
pend. Het waren mensen van de NBS
(Nederlandse Binnenlandse Strijdkrach
ten). Was Leeuwarden nu in handen van
het verzet? Hier en daar stonden mensen
onrustig in de deuropening om er ach
ter te komen wat er precies gaande was.
Officieel hadden de mensen geen radio's
meer. Deze waren al eerder op bevel van
de Duitsers ingeleverd voor zover men
daaraan gehoor had gegeven. En dan, ik
meen klokslag twaalf uur hoorden we uit
de richting van de Groningerstraatweg
het geronk van tanks en andere militaire
voertuigen. Ondanks het verbod waren de
mensen niet meer te houden en liepen zo
snel ze konden naar de 'Tommies', onze
bevrijders. Vlaggen werden uitgestoken
en de Canadezen werden hartstochtelijk
toegejuicht door de toegestroomde menig
te. 'Moffen meiden', dit waren vrouwen die
een relatie hadden gehad met de Duitse
militairen, werden gearresteerd en afge
voerd. Hetzelfde gebeurde met NSB-ers en
andere lieden die partij hadden gekozen
voor de vijand. In de loop van de middag
verspreidde zich het gerucht dat de Duit
sers terug kwamen. Hier en daar werden
vlaggen ingehaald. Gelukkig bleef het bij
een gerucht. Ondanks mijn jonge leeftijd
besefte ik dat het een groot voorrecht is
om in vrijheid te leven. Weken lang werd
er in Leeuwarden feest gevierd. Muziek
corpsen kwamen weer op straat en ver
schillende wijken of buurten hielden hun
eigen bevrijdingsfeest. In het centrum van
Leeuwarden werd op grammofoonmuziek
gedanst. Dit gebeurde bijvoorbeeld op de
Brol, de dubbele brug bij de Kelders en
het Naauw. Hier werd de muziek verzorgd
door radio Vaartjes. Ook op de Lange Pijp
op de Nieuwestad was geregeld iets te
doen.
Twee kinderen gedood
Ook op 9 mei 1945 was het op de Lange
Pijp weer een drukte van belang. Hier
werd een act opgevoerd door een aantal
April 1945; leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten op het Gouverneursplein
