it
WATERKAART
NOODDRINKWATER - VOORZIENING
-
25
Bevel tot inkwartiering van evacué's bij de familie
Miedema aan de Nieuwestad
6 7
10
11
12
13 14
15
16 17
LUCHTBESCHERMINGSDIENST LEEUWARDEN
WIJK,aBLOK...4.
Gezinshoofdf4,de ih a
Straat no.Kit 75
Aant. inw. pers36b,*
Toegewezen Drinkwaterbak
00
TH
O-*
Ml« .4?.
1e reserve
2e reserve
3
Bevel tot inkwartiering van evacué's
De BURGEMEESTER van LEE UW A ROEM gelast
j J J
bewoner van perceel /r £..C'. la/S A JSijQL no. 7
tot inkwartiering van de navolgende personen
/l /I C C.. y S
ingaande d.d, 2, 'J
Krachtens beschikking van den Opperbevelhebber van Land
en Zeemacht d.d. 29 Mei 1940 (Staatsblad 0.302), is de aange
wezen bewoncr(stei) tot inkwartiering verplicht
De Burgemeester voornoemd,
SCHöNHARD,
- «00 K iteo
Waterkaart voor de nooddrinkwatervoorziening
kamp zodat er ook niets uitlekt wat er nu
eigenlijk aan de hand is. Hitier heeft eens
gezegd dat Europa bevrijd zou worden van
de jodenpest.
12 augustus 1943
Volgende week begint het schooltje weer
zodat Moeder de hulp weer kwijt is in de
huishouding! Want wassen en plassen is
Marijke's lust en haar leven.
Dat hadden de Joden ook wel eens mogen
doen in het huis dat ze bewoonden en waar
Tiet en Willem nu in gekomen zijn want
dat zag er vreeselijk uit vertelde Moeder.
9 mei 1945
Nu de Duitsers weg zijn krijgen we de
Joden terug, een teken dat het leven weer
normaal wordt. Ik denk dat het anti semi-
tisme wel wat zal zijn toegenomen omdat
die mensen wat met andere ogen worden
bekeken dan voor de oorlog, mogelijk niet
zo welwillend. Er is wat teveel over hen
gesproken en geschreven en daar blijft wel
het één en ander van hangen. Ik hoorde
van een gezin waar een Joods echtpaar
vier jaar lang was ondergedoken, een pres
tatie en een opgaaf voor de mensen. Nu
deze Joden weer in eigen huis terug zijn
begonnen de opmerkingen en verwijten
los te komen inplaats van dankbaar te
zijn dat ze niet in een of ander concentra
tie kamp opgesloten waren. De Joden zijn
me nooit zo sympathiek geweest wegens de
ervaringen uit de zaak van voor de oorlog,
ze zijn veelal te pienter, misschien vervolg
de Hitier hen daarom ook zo genadeloos.
Vreemde dingen kun je ook nog met hen
beleven.
Als Miedema vandaag deze teksten zou
schrijven dan zou hij onmiddellijk een
aanklacht wegens discriminatie aan de
broek krijgen. Toch is Miedema niet een
doorgewinterde antisemiet. Zijn visie op
de joodse medeburger is een vrij algemene
visie in die tijd. Voor ons als lezers van
de 21e eeuw zijn het ronduit onthutsende
opmerkingen die joden karakteriseren als
smerig, te pienter dan wel schlemielig,
ondankbaar, onbetrouwbaar en als twee
dehands scharrelaar dan wel moppentap
per. Bovendien is het plan om ze samen
te brengen, te concentreren in een eigen
gebied een 'eerlijke en faire' behandeling
voor 'deze mensen'.
Echte verontwaardiging over het weg
voeren van gewone medeburgers uit
huizen waar ze soms al generaties lang
hebben gewoond klinkt er niet. Dat was
waarschijnlijk wel anders geweest als
er in de grote kennissenkring van de fami
lie Miedema ook joden waren geweest.
To reageert anders op de deportatie van
de Sneker joden. Een voorbeeldje: ergens in
haar schriften heeft ze een advertentietje
geplakt. Een een kolommertje dat melding
maakt van een winkelpand dat te huur is.
Niets bijzonders toch? Maar het bijschrift
van To is in z'n beknoptheid veelzeggend:
Hier woonde een joods gezin...' Zonder dit
bijschrift zou het een nietszeggende adver
tentie zijn geweest, To's toelichting ont
hult de tragedie die er achter schuil gaat.
De tiener To geeft hier blijk van een die
per inzicht in de grootste misdaad van de
twintigste eeuw dan de volwassen vader
die vast blijkt te zitten in z'n stereotype
opvattingen maar, zoals hij zelf schrijft, een
troost is er, alleen stond ik niet.
De houding van al die Miedema's uit
de periode 40-45 is een treffende illustra
tie van de uitspraak van Edmund Burke
(17291797) All that is necessary for
the triumph of evil is that good men do
nothing.
Wat hebben we gelachen
In beide dagboeken wisselen ernst en luim
elkaar geregeld af. Want in benarde tijden
floreert de humor. Zowel Miedema als To
vermelden een hele reeks van oorlogsgrap-
pen.
