27
Laat 19de-eeuws of begin 20ste-eeuu>s schilderij van "Villa Vaartzicht', in het bezit van de
familie Hopperus Buma te Warnsveld
Noch nea sa goed hawn
Het verzorgingshuis van Triotel was in de
eerste plaats bedoeld als vervanging van
het oeroude stadsverzorgingshuis in de
Haniasteeg. De oude mensen werden daar
wel goed verzorgd, maar zij hadden wei
nig privacy. Er waren aparte slaapzalen
voor mannen en vrouwen en een gemeen
schappelijk dagverblijf zonder sier of tier.
In februari en maart 1974 vond de ver
huizing van de Haniasteeg naar de Jan-
soniusstraat plaats, een enorme logistieke
operatie, die goed verliep. Voor de bewo
ners betekende die verhuizing een zeer
grote overgang. Zo groot zelfs, dat ver
schillenden van hen die niet overleefden.
Er waren nogal wat sterfgevallen in de
eerste maanden van 1974 in het verzor
gingshuis van Triotel. De meesten over
leefden echter wel en die verzekerden ons
dan: 'wy hawwe it yn üs libben noch nea
sa goed hawn'.
Een zelfde verhuizing ondergingen de
bejaarden, die ondergebracht waren in de
beide rusthuizen van Huzum. Deze tehui
zen liggen vlak bij Abbingahiem en
bestaan nog, maar hebben nu een woon
functie.
Avondrust
Het eerste te beschrijven ouderenverblijf
was een van de merkwaardigste woonoor
den voor bejaarden, die ik heb meege
maakt. Het complex bestond uit een
zestal aan elkaar gebouwde woonhuizen
aan de Huizumerlaan, de nummers 136
tot en met 146. Elk huis heeft een hal, een
gang en een keuken. Daarnaast bevinden
zich de voor- en achter(slaap)kamer.
Boven de hal en de keuken vindt men ook
nog twee kamertjes. Welnu, in ieder van
die zes kamers per huis woonde een
bejaarde. In een van die huizen hadden de
verzorgers van die oudjes zich geïnstal
leerd. Dat was het echtpaar De Haan, bij
gestaan door een stoet van helpsters.
Het zal wel goed toeven zijn geweest in
huize Avondrust, in al die geschakelde
woningen. Aan de voorkant werden de
tuintjes gescheiden door hekjes. Aan de
achterkant was de tuin één geheel, met
een breed voetpad langs alle huizen.
Overdag waren alle voordeuren los en kon
je zomaar binnenkomen. Van diefstal was
nauwelijks sprake.
Veel ruimte hadden de bewoners niet.
Vooral in de kleine kamertjes boven de
keuken en boven de hal was het benauwd
wonen. Er was alleen maar plaats voor
een bed, een kast en een stoel. Op de gang
was een toilet. Als men slecht ter been
was zat men, als men boven woonde,
eigenlijk altijd opgesloten. Liften waren
er uiteraard niet. De opening van het ver
zorgingshuis van Triotel betekende dan
ook een enorme verbetering voor de bewo
ners van Avondrust. Na de verhuizing
werden de geschakelde panden aan de
Huizumerlaan terug verbouwd naar hun
oorspronkelijke bestemming als gezins
woningen.
Het tweede rusthuis in Huzum was de
villa Vaartzicht. Deze riante villa was
rond 1860 gebouwd door de rijke familie
Hopperus Buma als buitenverblijf, aan de
splitsing van de Potmarge en de Wurdu-
merfeart en temidden van de talloze tuin
derijen, die het dorp Huzum toen rijk was.
Deze familie was sociaal gericht. Bernar-
dus Hopperus Buma bezat in Westernij-
tsjerk een zogenaamde weeshuisplaats.
Op zijn kosten woonde daar een groot
aantal wezen. Toen bleek dat die kinderen
door de weesouders slecht behandeld wer
den, ontsloeg Bernardus hen op staande
voet en bracht alle wezen over naar een
leegstaande arbeiderswoning aan de Hui
zumerlaan, vlakbij Vaartzicht.
In 1907 heeft de zoon van Bernardus,
Willem Wiardus, een nieuw Tjallinga-
weeshuis laten bouwen. In 1937 werd dit
weeshuis gesloten en de enkele wezen, die
nog over waren, werden gehuisvest in een
woning aan de Gerard Terborchstraat.
Het Tjallingaweeshuis werd vervolgens
de ambtswoning van de burgemeester van
Leeuwarderadeel. Na de oorlog werd het
gebouw uitgebreid en dient nu als onder
dak voor moeilijk opvoedbare kinderen.
Eveneens na de oorlog werd Vaartzicht
door de familie Buma beschikbaar gesteld
als onderkomen voor bejaarden. Ook hier
had iedere bewoner één kamer, zij het dat
de meeste kamers groter en hoger waren
dan die aan de Huizumerlaan. Een zekere
familie Adema zwaaide de scepter over
beide Huzumer rusthuizen.
Toen het verzorgingshuis klaar was,
zijn ook de meeste bewoners van Vaart
zicht hier heen gegaan. De oude villa
Vaartzicht is daarna grondig gerestau
reerd en dient nu weer als woonhuis.
Leova.'c^tA.lt
