5
Het huwelijk is nog niet gesloten, maar de band voor het leven gesmeed. Tony en Mientje
in 1945 Collectie Antonia Talamini
vanuit karren die hij zelf had getimmerd
en waarvan er uiteindelijk vijf door de
Leeuwarder wijken reden.
Wolkenkrabber
Het was aan zijn karretje dat de net
zeventienjarige Wilhelmina Gutman het
ijsje in haar hand liet smelten bij de aan
blik van die donkere man die zo grappig
Nederlands sprak. Op dat ogenblik was zij
verkocht. De 14 jaar oudere Annibale
werd Tony en besloot Leeuwarden niet
meer te verlaten. Hij wilde met 'Mientje'
een gezin stichten en de toekomst zeker
stellen door zijn kennis van de ijsberei-
ding en de inzet van zijn werkkracht. Hij
werkte harder en vooral langer dan de
arbowetten van nu zouden toestaan en
slaagde erin door sober te leven, toch te
sparen.
Hij wilde de ambulante verkoop op
straat ombuigen naar een vast verkoop
punt. Toen hij in de markt was voor een
groter pand, werd er vanuit de bank
terughoudend gereageerd. Zijn (zekere)
welstand was onverwacht. Het pand waar
de Hema nu is gevestigd was te duur,
maar voor ƒ13.000 werd hij in het begin
van de jaren vijftig eigenaar en bewoner
van dat wonderlijke uit het lood hangende
pakhuis aan de Nieuweburen 137, de
Leeuwarder 'wolkenkrabber'. Daar vestig
de hij zijn naam door de kwaliteit van zijn
ijs dat 'anders' smaakte en dat steeds
meer Leeuwarders gingen waarderen. Hij
nam alle verdiepingen van de betonnen
kolos in gebruik en maakte de 2e verdie
ping bewoonbaar voor zijn gezin. Een
gezin dat uiteindelijk uit acht kinderen
zou bestaan. De begane grond werd later
uitgebreid met de tearoom en uiteindelijk
in de jaren tachtig met het hoekpand van
Van der Veen. Het is een van de weinige
overgebleven oorspronkelijke horeca-
ondernemingen in de stad, want wie kent
nog de versnaperingen van vroeger bij de
Samba, Buis, Johan Peek, 't Feste Doel en
Bellevue?
Bijnamen
Dochter Thea Schaafsma-Talamini, haar
dochter Sarina en een schoonzoon hebben
de zaak voortgezet toen de grondlegger
stopte in 1981. Italiaans ijs wordt nog op
verschillende plaatsen in Nederland ver
vaardigd en er bestaan nog acht zaken die
de naam Talamini voeren. Al die Talami-
ni's zijn verwant, (bijna) allen komen uit
Vodo di Cadore, maar zijn geen directe
familie. Ter onderscheiding voert men een
bijnaam achter de familienaam. Zo is de
Leeuwarder tak Talamini-Macio, enkele
andere zijn Talamini-Brugo en Talamini-
Morghin. In het dorp Vodo di Cadore,
waar de naam Talamini algemener is dan
die van Cupido op Terschelling, houdt
men op deze wijze de groepen uit elkaar.
Veel kinderen van ijsmakers in Neder
land (3e generatie) stappen niet meer in
de voetsporen van hun ouders. Uit erva
ring kennen ze de werkdruk en de invloed
daarvan op het gezinsleven. Als u echter
eens een bezoek aan Sjanghai brengt,
nodigt Ven-Ice in het Luwan district 22
(New Horizons) u uit een ijsje te nuttigen
uit de rijke traditie van de Talamini's.
Want, zo laat de uitbater u weten, de Ita
liaanse gelato is het ijs van de aristocra
tie. Het wordt ambachtelijk gemaakt van
pure en zuivere grondstoffen, zoals verse
melk en vers fruit en bevat geen conser
veermiddelen of kunstmatige bijproduc
ten. Italiaans ijs wordt tegenwoordig
warm bereid - con pastorizzazione - en
iedere ijsmaker laat zich leiden door eigen
ervaring of filosofie. Het is vooral belang
rijk te letten op de structuur, zoals Mario
Talamini-Brugo uit Rijswijk mij verzeker
de: 'ik hoef het niet te proeven om te zien
of het goed is, ik kan het zien aan de
structuur'. Zo zal het ook zijn met het ijs
van 'La Venezia' in Leeuwarden.
Het gezin Talamini-Gutman was een
woonwerkgemeenschap. Het dagelijks
leven draaide om de ijsbereiding en voor
al om de verkoop. Iedereen diende daar
zijn aandeel in te leveren. Dat ging, zoals
in zovele middenstandsgezinnen, als van
zelf. Zoals de uitdrukking is: 'je wist niet
beter'. Inburgeren (als dat woord al
bestond) in de Leeuwarder gemeenschap
ging moeizaam in die eerste jaren. Tony
zorgde ook voor zijn familieleden in Vodo.
Veel bezoeken in de wintermaanden en
Leova.'c^tA.lt
