Gerard Radijs, notaris, vroedman en burgemeester
Lc ovarii*»
22
George Schepperle Gerryt Sickes Radijs werd in Leeuwarden geboren in 1665 als derde kind van Sic-
ke Gerryts Radijs en Eelckien Lieuwes Itsma. Zijn ouders hebben boven hun stand
geleefd. Zijn vader was notaris publicus, advocaat voor het Hof van Friesland en
van 1657 tot zijn overlijden op 24 juli 1679 substituut procureur-generaal van het
zelfde hof. Maar de weelde is hem naar het hoofd gestegen. Ondanks dat werd Ge
rard Radijs uiteindelijk een man in bonus.
Op 20 april 1670 kochten Sicke en Eelckien
voor 2400 gulden een huis aan de Turf
markt 'waar de Witte Pauw uithangt',
tegenover het Landschapshuis. Dat het
huis luxueus was ingericht, blijkt uit de
boedelbeschrijving, die na hun beider over
lijden werd gemaakt. Opvallend is de grote
verzameling schilderijen, waaronder een
konterfeitsel van Geriyt Gerryts Radijs, de
vader van Sicke, en het grote aantal boeken.
De 'seeckere heerlijcke sware en welge
bouwde huysinge aan de westkant van de
Turffmerck' bracht in 1681 1806 gulden
en 21 stuiver op. De grote 'brave en wel ter
neringhe staende huysinge op de hoeck
van de Nieuwe Buyrster Piep aen de
suydcant alwaer de Toorn van Groningen
uithangt' 1350 gulden en 14 stuiver. Dat
het echtpaar op te grote voet had geleefd
blijkt wel uit het gegeven, dat er na de
verkoop van de beide huizen en de inven
taris toch nog een schuldenlast van 4500
gulden over bleef.
Getuige van 'vuyle expressien'
Ondanks deze ellende in zijn jonge leven
blijkt Gerard Radijs, zoals hij voortaan
heet, op zijn negentiende jaar procureur
postulant te zijn. Hij getuigt dan dat een
andere procureur postulant, Michiel van
Jever, 'beschoncken wesende, sonder rede
nen de eerste clercq deser stede, Lucas
van Greven, op den raedthuise heeft uit
gescholden voor een narre esel, schroors
jonge, schorck en meer andre injureuese
woorden'; ook heeft hij Van Greven bij de
rechterarm gepakt en door elkaar
geschud. Vier jaar later getuigt hij jegens
de notaris Meynardus Schoonhoven dat
hij 'seer beschoncke tegens diverse practi-
cijns en suppoosten van dese gerechte
veel smadige reden gevoert heeft'. Zelfs
heeft Schoonhoven een turf naar een der
practicijns gesmeten en die raakte de pro
cureur Ritsma aan zijn knie en toen dat
nog niet genoeg was, pakte hij de turf
opnieuw om daarmee een ander te raken,
maar de turf miste zijn doel. Enige weken
later heeft Michiel van Jever zich weer
misdragen en Gerard Radijs getuigt dat
nu wachtmeester Geringa het mikpunt
was. Deze werd uitgescholden voor 'banc-
que-rottier', één die zijn eigen goed met
dobbelen had doorgebracht en dat van een
ander mede dacht te doen, 'gebruickende
herde, vuyle en bittere expressien'.
■v
In 1670 kochten Sicke en Eelckien Radijs het huis 'alwaer de Witte Pauw uithangt'aan de Turf
markt tegenover het Landschapshuis. Hier geheel rechts het Landschapshuis met links daar
van de Kanselarij. Het Landschapshuis werd in 1849 afgebroken. De poort kreeg rond 1960
weer een plaats als toegang tot de tuin van Martenastate in Cornjum Tekening door W. Alberda
