23
plaats in één van de vertrekken van het
Stadhouderlijke Hof in Leeuwarden. Men
onderhoudt kennelijk goede contacten
met de andere prinsgezinde loges in Den
Haag en Amsterdam. Zo refereren meer
dere bronnen aan de betrokkenheid van
Hendrik Lijnslager als 'Vénérable Maitre'
van een vrijmetselaarsloge in Leeuwar
den bij de stichting (constitutie) van de
oudste Amsterdamse loge 'De la Paix' in
1735. Deze vlaggenkapitein in de vloot
van de republiek bevindt zich onder het
gevolg van de prins bij diens huwelijk in
Londen en hij is in 1759 ook als vice-admi-
raal aanwezig bij de begrafenis van prin
ses Anna.
Aan de stichting van de allereerste
Haagse vrijmetselaarsloge in de republiek
wordt geen ruchtbaarheid gegeven. Maar
bij de oprichting van een tweede werk
plaats in oktober 1735, La Véritable Zèle,
publiceert de Amsterdamse Courant een
verslag. Daaruit blijkt dat het gebeuren
wordt opgeluisterd door de aanwezigheid
van grootmeester Radermacher 'Tre-
sorier-Generael van Zijne Hooght den
Prince van Oranje en verdere officieren en
aanzienlijke lieden'. De antistadhouderlij
ke regenten van de Hollandse Staten
onderkennen het gevaar en vaardigen
eind 1735 prompt een resolutie uit aan de
stedelijke magistraten om samenkomsten
van vrijmetselaren te verbieden en te ver
hinderen. Maar in 1747 is door de externe
dreiging de politieke situatie dusdanig
gewijzigd dat de prins als stadhouder Wil
lem IV van de republiek wordt benoemd.
Hij verhuist met de hofhouding naar Den
Haag en de oudste Leeuwarder vrijmetse
laarsloge gaat daarmee ter ziele.
Constanter
Leeuwarden kent blijkens een in 1757
opgemaakt reglement al 'zedert lengte
van Jaeren' nog een andere besloten club
van twaalf mannen die onder de zin
spreuk 'Constanter audi, vide et tace'
(Hoor, zie en zwijg volhardend) geregeld
bijeen komen. Constanter, zoals dit college
kortweg wordt genoemd, komt tijdens de
Landdagzitting gedurende drie maanden
in het voorjaar, 's avonds tussen 5 en 10
uur, bij toerbeurt samen ten huize van één
van de leden die dan tegelijk voorzitter is.
De gastheer kan telkens maximaal twee
gasten uitnodigen die evenwel oprecht en
Constitutiebrief uit 1782, waarin aan de
broerders 'volkomen magt (wordt gegeven)
om den Trap van Leerling te verleenen aan
een eerlijk man, onbesproken in handel en
wandel; en der Broeder derwelke voor ver
diensten, ijver en vlijtzig zullen waartig
maken, tot de Trappen van Metgezel en
Meester te verheffen; als mede om zig van de
andere Loges te onderscheiden door de Witte
Roos met gemengde couleur'
Leova.'c^tA.lt
