De Oude Begraafplaats, rustplaats van Lourens Zandstra
LiCOVtil
18
Pietie Grimm-Nicolai
Dit was bovenal spijtig omdat er reeds
een erkenning als monument van de kant
van het Rijk was verkregen en er ook een
subsidie in het vooruitzicht was gesteld.
Ik heb er toen bij raadsleden op aange
drongen om zich sterk te maken voor
inpassing in het programma voor monu
mentenzorg van de gemeente. Als dit een
taak zou worden die particulier vorm
moest krijgen, verwachtte ik hiervan
weinig resultaat en dreigde het een uit
zichtloze zaak te worden.
Excelsior, exponent van de rode
familie
De Oude Begraafplaats heeft in mijn
leven een bepaalde plaats gekregen door
dat hier in het voorjaar van 1923 Lourens
Zandstra werd begraven, een man die in
de socialistische beweging in Leeuwarden
een bijzondere plaats heeft ingenomen.
Hij was de ziel van de gebruikerscoöpera
tie Excelsior, die in tal van opzichten voor
de arbeidersbevolking in deze stad zegen
rijk werk heeft verricht. Deze organisatie
werd in haar gloriejaren gedragen door
idealisme en de wil om voor de werkende
mensen te komen tot een betere samen
leving.
Mijn ouders hebben mee aan de
wieg gestaan van deze ontwikkeling en
Zandstra nam in hun leven gevoelsmatig
een belangrijke plaats in. De verbruikers
coöperatie was meer dan een winkel: het
was een stuk praktisch idealisme! Het
was een belangrijke exponent van de rode
familie: SDAP, NW, VARA en geheelont
houding. Hun onderlinge verbondenheid
en verwevenheid maakte, dat ze principi
eel coöperatoren waren en aan dat proces
gaf Lourens Zandstra krachtig leiding.
De bedrijfspanden in de Groningerstraat
stonden ten dienste van partij, vakbewe
De begrafenis van Lourens Zandstra op de Algemene Begraafplaats in 1923
Het was in 2002 dat ik met gevoelens van spijt kennis nam van het feit, dat de
stichting die zich beijverde voor renovatie van de Oude Begraafplaats, haar werk
zaamheden had stopgezet. De gemeente Leeuwarden had de verantwoordelijkheid
voor een renovatieplan doorgeschoven naar het particulier initiatief.
ging en culturele organisaties.
Als jong meisje was ik lid van de zang
vereniging Jong Excelsior. De kinderen
van de leden van de verbruikerscoöpera
tie werden in hun twaalfde levensjaar in
de gelegenheid gesteld tegen een mini
mum bedrag een week vakantie door te
brengen in het eigen vakantiecentrum op
Ameland. Velen van hen bewaren daar
aan tot op de huidige dag de dierbaarste
herinneringen. Tal van hen waren daar
voor nog nooit met vakantie geweest, laat
staan aan zee. Een onvergetelijke erva
ring!
Begrafenis Lourens Zandstra
Ik ben op 19 maart 1916 geboren uit het
huwelijk van Cornelis Nicolai en Antje
Tromp. Er was een vier jaar oudere zus
ter, die inmiddels is overleden. Zij en haar
man hebben in de SDAP, de latere Par
tij van de Arbeid, en in de vakbeweging
lokaal in de voorhoede gestaan.
Lourens Zandstra omstreeks 1920