17
De intocht van de artiest Dorus (Tom Manders) in zijn 'hoestbui op vier wielen' in 1959.
Hier de stoet op de hoek van de Nieuwestad en Wirdumerdijk
Foto Leeuwarder Courant
korps van De Bietenbouwers marcheerde
onder zeer grote belangstelling in het
najaar van 1953 door de stad naar de
Beurs. Het jaar erop kwamen er zelfs vier
korpsen gelijktijdig vanuit de buitenwij
ken naar het centrum.
Het hoogtepunt werd bereikt bij de ope
ning van de vooijaarsschouw in 1955 door
het inhuren van de enige helikopter die
Nederland bezat. Hieruit werd lenteko
ningin Gerda Graafsma van Witmarsum
op het van sneeuw vrijgemaakte Zaailand
gedropt, gekleed in een fladderend tule
jurkje, onder een zwaar bewolkte hemel
bij een temperatuur van twee graden Cel
sius. Het deerde de tijdelijke majesteit
net zo weinig als de duizenden Leeuwar
ders die op het gebeuren waren afgeko
men. Maar hiermede waren de stunts met
overtreffende trap voorlopig op.
De schouw van oktober van dat jaar
opende op kousenvoeten, zonder enig ver
toon. Tegen een entree van 65 cent "kon
men van een geheel nieuwe, totaal andere
schouw genieten' zo adverteerde de orga
nisatie. Toch zorgden de zestig standhou
ders niet voor een record, bij lange na
niet. Er leek vermoeidheid neer te dalen
op allen die nu al zoveel malen ieder
half jaar voor het kunststuk zorg hadden
gedragen. Was dit het begin van het ein
de? In het restaurant speelden De Dek-
zwabbers populaire muziek. Uit Aalsmeer
kwam een miniatuur bloemencorso.
Hoestbui op vier welen
Het bleef vier jaar stil. Velen dachten, dat
met de laatste schouw de traditie tot een
einde was gekomen. Zij hadden buiten
Feike Schaaf gerekend. Zoals Peter Sel
lers als hoornblazer in de film The Party
tegen alle logica in steeds weer een laat
ste toon aan zijn instrument ontlokte, zo
slaagde Schaaf erin zichzelf en de Liw-
wadders te verbluffen met een nieuwe
geweldige Warenschouw. Deze vooijaars
schouw van 1959 zette in met een grandio
ze opening. De voorzitter had kans gezien,
in een unieke combinatie van toeval en
berekening, Dorus (Tom Manders) voor
de opening te strikken. De rijtoer door
de stad paste naadloos in de opnamen
voor diens volgende televisieshow. Hij
reed in zijn 'hoestbui op vier wielen' van
het Europaplein naar de Beurs door een
bijkans uitzinnige stad, 'gadegeslagen',
zo schreef de Leeuwarder Courant, 'door
tienduizenden. En wie gold die drukte
nu helemaal?' zo verbaasde zich de ver
slaggever, 'een mannetje met bolhoed,
een brilletje, een hangsnor en een sigaar:
Dorus.' Deze vroege televisiester accen
tueerde door zijn stadsrit de invloed die
het 'zwart-witte oog' had gekregen en toon
de tegelijkertijd aan dat er een einde was
gekomen aan de toekomst van kleinscha
lige evenementen zoals de Warenschouw,
die dat publiek aan de tv verloor.
De wederopbouw was voltooid aan het
einde van de jaren vijftig en dat was op
de schouw te zien door de uitstalling van
75 bedrijven met een keur aan elektrische
apparaten. Het was er wit van de wasma
chines en bruin van de glanzende radio-
en tv toestellen. Er waren bromfietsen en
zeilboten voor de vrije tijd. Het bleek vol
doende voor een succesvolle tentoonstel
ling, maar te weinig voor een traditie.
Markante Liwwadder
Twee jaar later, in maart 1961, bracht de
vijftiende schouw het einde. De cirkel werd
gesloten door de Leeuwarder Courant als
deze bericht: 'Op Warenschouw goede ori
ëntatie voor de vrouw' en 'Warenschouw
optocht beneden verwachting.' Zoals de
zoon van één der deelnemers van het eerst
uur het verwoordt: 'Het bloedde langzaam
dood. De fut was eruit.' De Warenschouw
had zijn functie verloren. Voor Leeuwar
den is deze echter van geweldige beteke
nis geweest als economische injectie voor
en door de middenstand. Voor de in die
jaren vijftig wat stille stad, de stad die
wat bleek afstak bij zustersteden in den
lande, die meer industrie en bewoners
aantrokken en sneller groeiden.
Bovenstaande is een impressie over een
fenomeen dat mijns inziens wat verdwe
nen is uit ons collectieve geheugen. Het is
eveneens een ode aan de markante Liw
wadder Feike Schaaf (1916-1997), voor
wie de organisatie van de Warenschouw
één van de parels was aan het snoer van
activiteiten dat hij gedurende zijn leven
heeft geregen en die altijd in het teken
stonden van zijn Leeuwarden.
Zonder Schaaf geen schouw!
