10
loodsen, maar zagen zich onverwacht
geconfronteerd met een aantal weerspan
nige fracties.
In de politieke tegenwerpingen tegen het
beschikbaarstellen van de 469.430,- voor
het meubilair klonk duidelijk de bood
schap uit De wereld graaft zich in door.
'Wij bieden geen bescherming in de
schuilkelder en wij moeten voorkomen
dat de bedden in die kelder sterfbedden
worden', aldus fractievoorzitter Jopie van
der Werf van PAL. Ook de PvdA, D'66 en
Theo Boelens van het CDA stemden tegen
het voorstel.
Zij volgden daarmee de adviezen uit
het vlugschrift dat kort voor de vergade
ring was uitgedeeld: 'Twee jaar geleden al
bestonden er van de kant van de Leeuwar
der vredesbeweging grote bezwaren tegen
de aanleg van de atoomschuilkelder
onder het Wilhelminaplein. Bezwaren
die, ondanks het feit dat de atoomschuil
kelder er kwam, sinds die tijd veelvuldig,
steeds beter onderbouwd en door steeds
meer mensen zijn herhaald Van
avond verzetten we ons tegen de zit- en
ligcombinaties en vragen we de leden van
de gemeenteraad een andere weg in te
slaan. Hopelijk komt het brede verzet
tegen de atoombewapening en de nieuwe
Amerikaanse atoomstrategie vanavond
ook tot uiting in een duidelijke afwijzing
van het schuilkeldermeubilair!'
Hoewel de afwijzing met 19 tegen 13
stemmen vrij nipt was, betekende het
besluit van de gemeenteraad een eclatante
overwinning voor de vredesbeweging.
Zonder de zit-ligcombinaties was de
schuilkelder nauwelijks bruikbaar voor
het doel waarvoor hij was gebouwd.
In de maanden die volgden verdween
het onderwerp geleidelijk uit de politieke
en publieke belangstelling. Het Vredes
overleg verlegde zijn focus in 1982 naar
de neutronenbom en de voorgenomen
plaatsing van de kruisraketten. De voor
gestelde oprichting van een kunstwerk als
blijvend aandenken aan het verzet tegen
de schuilkelder, sneefde in augustus van
dat jaar op esthetische gronden.
Stralingsvrij parkeren
Waren het in de jaren zestig nog de span
ningen op het wereldtoneel geweest die
in binnen- en buitenland tot de bouw van
atoomschuilkelders hadden aangezet, in
Een demontstrant is de politie behulpzaam bij het rechtzetten van het hek
Collectie H.M. Drent
de boodschap uitdroeg dat het bereid was
om tot het uiterste te gaan en dat het
desnoods een beperkte kernoorlog zou
aanvaarden. De vredesgroepen benadruk
ten verder nog de volkomen zinloosheid
van de Leeuwarder kelder, vooral omdat
bij een beperkte kernoorlog de NAVO-
vliegbasis waarschijnlijk een van de eer
ste doelwitten zou zijn.
Zelfs burgemeester Brandsma moest bij
de aanbieding van de brochure toegeven
dat een atoomaanval op het vliegveld de
verwoesting van de hele stad zou beteke
nen, met inbegrip van haar fonkelnieuwe
schuilgelegenhei d
Verdere pikante uitspraken over de
atoomschuilkelder liet Brandsma zich ove
rigens niet ontlokken. Op de uitnodiging
van het Vredesoverleg om met de polemo
loog Peter Boskma een discussie aan te
gaan over de stelling dat een kernoorlog
door de bouw van atoomschuilkelders
dichterbij werd gehaald, liet de eerste
burger verstek gaan:ook al zou ik die
avond wel vrij zijn geweest, dan zou ik er
niet voor gevoeld hebben aan een discus
sie deel te nemen zoals in uw schrijven
bedoeld.'
De maatschappelijke deining viel uitein
delijk echter niet te ontwijken. In febru
ari 1981 demonstreerden zestig jongeren
tegen de aanwezigheid van de schuilkel
der door in witte gewaden voor dood op het
Zaailand te gaan liggen. Enkele maanden
later planden de vredesorganisaties op de
landelijke anti-atoomschuilkelderdag een
actie om de kelder met scheppen symbo
lisch te ondergraven en om 'strippenkaar
ten', gefingeerde toegangsbewijzen voor
de kelder, uit te delen aan het publiek.
Sterfbedden
De protesten misten hun uitwerking op
de gemeentepolitiek niet. Terwijl de bouw
van de kelder begin 1979 nog met grote
meerderheid van stemmen en zonder noe
menswaardige discussie was aanvaard,
bleek de inrichting daarvan in oktober
1981 een netelige kwestie. Burgemeester
en wethouders dachten het kredietvoor-
stel voor de aanschaf van zit-ligcombina
ties als hamerstuk door de raad te kunnen
