17
Het eerste bestuur van de Coöperatie Excelsior in 1908.
Zittend van links naar rechts.: L. Dijkstra; J.H. Schierhold; K.P.W. Besuijen;
J. Posthumus; J. Meijer. Staand v.l.n.r.: K. Mook; P. Hiemstra; H. Tiemersma
'huysinge en seeperije'. In de achttiende
eeuw was de familie Zeper hier gevestigd
en bouwde er een zeepfabriek op die tot de
overname door de firma Pel, aan het eind
van de negentiende eeuw, heeft bestaan.
Deze fabriek De Drie Gouden Kronen
sloot uiteindelijk in 1950. Het pand, met
trapgevel, bevindt zich tegenover de Bol-
lemanssteeg.
Ook zoon Hidde was sinds maart 1919
als reiziger/vertegenwoordiger voor de
zeepfabriek werkzaam, eerst voor 25,-
per week, later voor 30,- per week, maar
kon zich financieel verbeteren als verte
genwoordiger voor Koffïe-HAG en al snel
reed hij in een auto rond. Er was nog een
familielid werkzaam bij de zeepfabriek,
namelijk dochter Froukje. Tot zover zijn
werk bij de zeepzieder.
Vanaf april 1929 woonde het gezin in
de Ibisstraat 23A. Hun dochters Minke
(1913-2002) en Tiemie (1911-2000) zouden
hier tot aan hun overlijden blijven wonen.
Minke kreeg op negenjarige leeftijd pia
noles en haalde in 1936 haar staatsexa
men piano-onderwijs. Tot haar afscheid
in 1978 gaf ze pianoles, maar ze was ook
gediplomeerd in solozang en speelde zeer
verdienstelijk cello en basgamba in het
Collegium Musicorum. Het muzikale had
Minke van haar moeder, maar ook vader
Hylke had zijn creatieve talent: hij had in
het Volksblad voor Friesland onder het
pseudoniem Pake zijn eigen rubriek voor
kinderen: Us Hoekje.
Tiemie was directrice van de Eerste
Leeuwarder Industrie- en Huishoudschool.
Hun namen en idealen leven nog steeds
voort in het Dames Tiemersmafonds, dat
deel uitmaakt van de Stichting Prins
Bernhard Cultuurfonds en bedoeld is
om opleiding van jongeren in muziek of
textiele vormgeving te stimuleren.
Raadslid SDAP en bestuurslid Excelsior
Nadat hij al enkele jaren voorzitter
was van de afdeling Leeuwarden van
de Fabrieksarbeiders Bond werd Hylke
Tiemersma op 28 november 1912 tot lid
van de Leeuwarder gemeenteraad voor
de SDAP gekozen en op 24 december als
raadslid beëdigd. Binnen de fractie had
hij de functie van secretaris. Dat het
aantal raadsleden voor zijn partij zo snel
groeide was vooral ook te danken aan zijn
voorbereidend werk bij de verkiezingen.
In de raad hadden vooral de gemeentelijke
nutsbedrijven zijn zorg en belangstelling.
Als hij het woord voerde bleek, dat hij van
de zaken waarover hij sprak, veel studie
had gemaakt, terwijl juist wegens zijn
bescheidenheid iedereen graag naar hem
luisterde. Pas op 1 september 1931 nam
hij afscheid van de fractie. Helaas was
hij gedurende zijn laatste zittingsperiode
wegens ernstige ziekte vaak afwezig, maar
het respect, waarmee hij door een ieder
werd behandeld, bewees dat hij voor die
tijd een grote rol had gespeeld.
Eerder was hij al, evenals later zijn
schoonzoon Simon Hoekstra, bestuurslid
van de Coöperatieve Productie- en Ver-
bruikersvereeniging Excelsior. Deze ver
eniging, die op 23 februari 1898 werd opge
richt, had tot doel de arbeidende klasse in
haar streven naar lotsverbetering te steu
nen. Ze wilde dit doel bereiken door aan
haar leden verschillende levensbehoeften
te verschaffen van goede kwaliteit, hetzij
door zelf inrichtingen tot bereiding van
levensmiddelen te exploiteren, hetzij door
levensmiddelen in het groot aan te kopen
en in het klein aan de leden door te ver
kopen. Er werd begonnen met een coöpe
ratieve bakkerij op het Noordvliet, maar
de vereniging breidde zich zo snel uit (er
waren inmiddels 450 leden) dat deze bak
kerij niet in staat bleek aan de behoefte te
voldoen en er een nieuwe bakkerij moest
worden gebouwd. Deze kwam op de hoek
van de Pijlsteeg en het Schoenmakers-
perk, waar het personeel door de week elf
en 's zaterdags veertien uur werkte, tegen
een loon van elf tot achttien gulden.
Hoe de idealen van de coöperatie tot
uitwerking kwamen schetst bijvoorbeeld
de presentatie van de jaarrekening over
1899. Er was een winst behaald van
2596,- waarvan aan de leden 12 pro
cent, dat is ruim zes weken gratis brood,
werd uitbetaald. Aan brood, koek, sin
terklaasgebak, enzovoort, was buiten de
stad en in de winkel voor een waarde van
bijna 20.000,- verkocht. Besloten werd
uit de kas van de vereniging 50,- te
geven voor de uitgesloten sigarenmakers
te Groningen en 50,- aan de werk
loze diamantbewerkers in Amsterdam.
LcoVflLr^i4)t»k