Bij een aquarel van de Kleine Kerkstraat 7, Leeuwarden
5
Martien Bonnema en Tjaart Martens Op 8 juni 2007 is Jan Bonnema in Wassenaar op 97-jarige leeftijd overleden. Aan
de wand in zijn appartement hing een mooie aquarel met een Leeuwarder geschie
denis.
Jan Bonnema's geboortestad Leeuwar
den heeft altijd een warm plekje bij hem
gehouden. Hij las Leovardia met grote
belangstelling en het is dan ook logisch
dat de inhoud van een vraaggesprekje uit
het begin van 2007 in dit blad een plaatsje
vindt. Hij vertelde toen wat hij wist van
deze aardige voorstelling. We laten hem
hier aan het woord.
Een kamer van de gegoede burgerij
'Ik heb aan het interieur op de afbeelding
geen herinnering, omdat de tekening op
omstreeks 1900 gedateerd moet worden.
De sfeer is me echter zeer vertrouwd,
want ik ken het meubilair uit een volgend
woonhuis en de vier afgebeelde personen
zijn familie van mij. Aan de tafel zitten
mijn grootmoeder Ymkje de Jong-Van de
Wal (geboren op 21 mei 1848 in Leeuwar
den, overleden op 26 augustus 1924 in
Amsterdam), haar dochter Pietje (geboren
op 23 augustus 1881 in Leeuwarden, over
leden op 28 juni 1985 in Amstelveen) en
de tekenaar van deze prent Hans (geboren
op 16 juli 1885 in Leeuwarden). Slapend
tegen de kast zit mijn grootvader Jan de
Jong (geboren op 10 december 1851, over
leden op 4 oktober 1902).
De kamer die op deze aquarel afgebeeld
is, bevindt zich op de eerste verdieping
boven de toenmalige slagerij in het pand
aan de Kleine Kerkstraat 7 in Leeuwar
den. Hij ziet er uit als woonkamer van
een familie uit de gegoede burgerij. We
zien onder andere een hoge kolomkachel,
daarachter een fornuis met een stomen
de roodkoperen waterketel, daarnaast
een turfbak en een asbak. Verder een
(wortelnoten?) kabinet en een tafel met
kolompoot waarop een koffïeservies en
een tinnen kraantjeskan staan. Boven de
tafel hangt een olielamp, voor het raam
een kooi met een vogeltje erin en naast
het raam staat een tafeltje met daarbo
ven een spiegel. Dit tafeltje werd uitslui
tend gebruikt om er het gouden oorijzer
van mijn grootmoeder op te zetten. Ik
herinner me nog dat mijn grootmoeder
mij af en toe vroeg om de kanten muts die
over het oorijzer gedragen werd naar de
vrouw te brengen die in haar onderhoud
voorzag met het stijven van mutsen.
Aan de muur hangen een klok en een
schilderijtje, waarbij de koe duidelijk
maakt dat we met het interieur van een
slager te maken hebben. De sfeer op de
aquarel lijkt vredig: een slapende vader
met een poes op schoot, de moeder met
een verstelwerkje en lezende kinderen.
Maar dat was niet altijd zo; de kinderen
pestten elkaar wel eens door op de tafel te
drukken, zodat de ander gestoord werd in
zijn bezigheden. Zo iets lokte natuurlijk
een reactie uit en op een zeker moment
drukten beide kinderen tegelijk zo hard
op de tafel dat deze in tweeën brak.
Vlee schhouwer
Mijn grootvader heette Jan de Jong en
is in Leeuwarden geboren als zoon van
broodbakker Kornelis Jans de Jong en
Pierkjen Hanzes van Hettinga. Hij werd
slagersknecht en kreeg op 12 juni 1882
vergunning voor het openen van een eigen
slagerij in de Grote Kerkstraat nummer
53. Hij staat geregistreerd als winkelier
en tapper. Op 5 mei 1888 werd hem een
vergunning verleend voor een slagerij in
de Kleine Kerkstraat 7.
Mijn grootvader staat dan te boek als
'vleeschhouwer'. De zaak werd na zijn
De aquarel die door Hans de Jong werd vervaardigd van het interieur van de boven
woning Kleine Kerkstraat 7 Collectie Martien Bonnema
