La» it
27
Hotel Restaurant De Duitsehe Adelaar
aan de Lange Marktstraat, later het pen
sion van de gebroeders Goes
Collectie Henk de Vries
Wat mutte die mensen hier?
De situatie werd steeds dreigender in de
Oost. Op 5 december 1957 werd besloten
dat de Indische Nederlanders op korte
termijn hun biezen moesten pakken. Die
datum ging de boeken in als 'zwarte Sin
terklaas'. De gemeente Leeuwarden deed
op 28 januari 1958 een aan paniek gren
zende oproep aan bewoners om ruimte ter
beschikking te stellen: liet probleem van
de huisvesting van gerepatrieerden wordt
onoplosbaar.' Uiteindelijk werden er wei
nig particulieren ingeschakeld. Dit had
ook te maken met de explosieve woning
bouw. In de jaren vijftig zat Nederland
nog volop in de wederopbouw. Er was een
groot tekort aan woningen. De gemeen
ten werden in die tijd verplicht een quo
tum nieuwe woningen (minimaal 5-10%)
ter beschikking te stellen aan de Indische
Nederlanders. Dit ontlokte enkele cynische
Leeuwarders wel eens de vraag: "Wat mut
te die mensen hier?' In die tijd was de rand
van Leeuwarden één grote bouwput: de
Valeriusstraat, de Julianalaan, Heechterp
en natuurlijk de Schepenbuurt werden bij
na tegelijk aangelegd. In laatstgenoemde
buurt ging de grootste groep wonen.
Nasibal
Op 12 juni 1960 waren in de Beurs meer
dan 900 mensen verzameld. Er werd een
zogenaamde NASSI-avond gehouden. Dit
betekende niet dat in de grote zaal een
feestelijke rijsttafel was opgesteld. NASSI
stond voor Nationale Actie Steunt Spijt
optanten Indonesië. In Indonesië hadden
ook veel indo's voor de Indonesische nati
onaliteit gekozen. Maar zij werden nog
steeds beschouwd als mensen die banden
hadden met de Nederlandse kolonisator.
De slechte economische situatie en het
feit dat Nederland Nieuw Guinea niet aan
Indonesië wilde overdragen werd afgerea
geerd op de Indische Nederlanders. Dui
zenden hadden spijt van hun keuze voor
de Indonesische nationaliteit en vroegen
een visum voor Nederland aan. Zij wer
den de spijtoptanten genoemd. Direct na
de aanvraag werden ze ontslagen uit hun
betrekkingen en kregen geen steun. De
Nederlandse regering weigerde aanvan
kelijk een visum te verlenen. De acties in
het land, waaronder die in de Beurs, had
den succes. Later gaf de Nederlandse rege
ring alsnog toestemming voor de Neder
landse nationaliteit. Daardoor kwamen
nog eens 20.000 Indische Nederlanders
naar Nederland. In de Beurs trad onder
meer zanger Harrie Tops op. Het orkest de
Crazy Rhythms bracht het publiek in rock
'n' roll stemming. Een recensent van de
Leeuwarder Courant noemde het bal dat
na afloop werd gehouden liet nasibal'.
Rapportage aan minister Klompé
De man die een grote bijdrage heeft gele
verd aan het geven van een letterlijke en
figuurlijke plaats in de Leeuwarder samen
leving aan de repatrianten was Piet van
der Wal (1923). Hij reisde heel wat af tus
sen de opvangkampen, contractpensions
en gemeentelijke en kerkelijke instellin
gen. Aan hem was ook de opdracht gegeven
te rapporteren aan minister Klompé van
het ministerie van Maatschappelijk Werk
over de integratie van de Indische mensen
in de noordelijke provincies. In zijn rap
port van 30 juni 1961 concludeert Van der
Wal dat 'aan de buitenkant de integratie
zeer bevredigend verloopt, doch binnen de
beslotenheid van eigen muren en in con
tact met groepsgenoten men teveel Indisch
leeft en denkt.' Hij geeft daarbij aan dat de
integratie werd bevorderd doordat de Indi
sche mensen goed Nederlands spraken en
dat ze snel werk vonden.
In de portieken van bijvoorbeeld de
Schepenbuurt vermengde zich de geur
van bloemkool gemakkelijk met die van
nasi goreng. Zo eenvoudig maakten ook
de Indische kinderen contact met hun
'blanke' soortgenoten.
Door de opverdracht van Nieuw Guinea
kwam de laatste grote groep repatrianten
beginjaren zestig naar Leeuwarden.
Met de komst van Indische Nederlan
ders kwam er meer kleur, geur en muziek.
Het betekende een verrijking voor de
Leeuwarder samenleving.
Groenteboer Herman van der Haring trok altijd veel klandizie uit de 'Indische portiek'.
Hier is hij druk bezig enkele 'Indische' klanten uit de Tjotterstraat te bedienen
Collectie Henk de Vries
