2
maar niet over uit. Ook de Wouden wer
den aangedaan, en dat landschap koes
terde Bertje evenzeer.
Hoofdzakelijk verbleven ze natuurlijk in
de stad. Alleen in de zomervakanties keer
den ze naar België terug om de familie te
bezoeken. Kleine Josiane mocht dan nog
gratis mee in de trein naar België, zolang
ze tenminste nog geen zes jaar was. Toen
een paar dames in de coupé al een poosje
vol bewondering naar haar hadden geke
ken, vroegen deze dames hoe oud ze was
en gevat antwoordde ze: Wijf jaar, nee zes,
maar op de trein ben ik vijf!'
'In heel wat gezinnen', zo vertelt
mevrouw Tuyaerts, 'met kleine kinderen
werd de huismoeder met haar werk gehol
pen door een morgenmeisje of een hitje'.
Het waren meestal jonge meisjes die pas
van school waren en voorlopig nog geen
werk hadden en op die manier toch wat
verdienden. Voor een kwartje per halve
dag, het was niet veel, had Bertje Tuy
aerts ook zo'n meisje in dienst. Ze waste
de luiers en ander goed, veegde de woon
kamer en deed wat boodschappen. Haar
naam was Truus Bouma. Volgens Bertje
was ze lief en gedienstig, trouw en eer
lijk. Ze is een jaar of vier bij de familie in
dienst gebleven, maar toen haar moeder
ziek werd, ging ze het eigen gezin verzor
gen.
Fynen en kleurlozen
Truus behoorde tot de Nederlands Her
vormde Kerk. En dit was ook iets waar
Bertje Tuyaerts zich over verwonderde:
de vele kerken, sekten en genootschappen,
zoals ze dat noemde. Zijzelf waren natuur
lijk rooms-katholiek, maar alleen tijdens
de zondagsmis, want moeder Tuyaerts
kwam uit 'een ongelovige geuzenfamilie
uit Zaventem', zo scheef mevrouw Van
Vlaanderen-Tuyaerts. 'Vaderskant was erg
katholiek (en nog). Toch kwam Pastoor De
Geus graag bij hen aan huis. De kapelaan
kwam aan huis om pianoles te geven.'
Voor de Tuyaertsen was het erg moeilijk
al die kerken uit elkaar te houden. Ik laat
nu even Bertje Tuyaerts aan het woord:
'Bij Rika Hoekstra waren ze doopsgezind
en hun naaste buren waren gereformeerd,
dat waren de zogenaamde "fynen". Die
waren zeer streng op de zondagsrust. Hun
kinderen mochten niet op straat spelen en
men zag ze alleen naar buiten komen om
namiddags naar de zondagspreek te gaan
en een groot gedeelte van de dag werd
besteed aan de bijbellezing en het zingen
van godsdienstige liederen, begeleid op
het orgel, dat bijna in ieder gereformeerd
gezin aanwezig was en door de familieva
der werd bespeeld. In het voorbijgaan kon
men ze dan het Er ruist langs de wolken
of Een sterke burcht is onze God horen zin
gen. Een van onze latere Rooms-Katholie-
ke kennissen beweerde zelfs, dat bij zijn
buurman 's zondags de haan uit het kip
penhok werd gezet! Verder was er nog de
Lutherse Kerk, de Calvinistische Kerk en
de Waalse Kerk en de Vrijzinnig Protes
tantse Kerk.' Het is duidelijk, mevrouw
Tuyaerts was niet echt op de hoogte van
de onderlinge verschillen en de verzamel
namen van al deze kerken.
Ze verbaasde zich er zeer over, dat al
deze genootschappen hun eigen uitzen
dingen over de radio hadden: "Voor de
Rooms-Katholieken was het de K.R.O., de
protestanten hadden de V.P.R.O. (maar
dat was nog maar een deel van de protes
tanten, want de N.C.R.V. noemt ze niet
in dit rijtje. B.B.), die door Truus nogal
oneerbiedig de "Vrijzinnige Pot vol str..."
werd genoemd. Voor de socialisten was er
de V.A.R.A. en de kleurlozen hadden ten
slotte de A.V.R.O.' Voor Belgen misschien
onbegrijpelijk en daarom had hun tante
Marie al de waarschuwing meegegeven:
wees voorzichtig tussen al die ketters.
Bertje ontdekte ook een groot voordeel
van al die denominaties. Ze vond dat de
rooms-katholieken hier, geprikkeld door
zoveel concurrentie, veel ijveriger waren
in het beleven van hun godsdienst dan bij
hun thuis, waar er minder conformisme
was en wat ze eens op een kernachtiger
manier had horen uitdrukken, dat de
Vlamingen als het ware bij O.L. Heer op
schoot gingen zitten. Ze heeft veel aan haar
katholieke geloof gehad, vooral tijdens de
zware oorlogstijd had ze houvast aan het
geloof en aan de katholieke gemeenschap
in Leeuwarden, die erg hecht was.
Ze kerkten in Huizum, in de Johannes
de Doperkerk. Daar waren ze sneller dan
in hun officiële parochiekerk, de Bonifati-
us-kerk. Door binnen door te gaan langs
de tuinen van Achter de Hoven en over
het net aangelegde bruggetje over de Pot-
marge, waren ze er zo. Daar ging Josiane
ook naar school en later zou Harry er ook
De Verstolkstraat in later tijd, met van links naar rechts de woningen van Giezen,
Tuyaerts en Wynia Collectie familie Tuyaerts
