r
Leovard
6
Dochtertje Josiane Tuyaerts,
gefotografeerd in oktober 1935
Collectie familie Tuyaerts
aerts, 'was het een compleet rendez-vous
bij ons thuis, van vele van onze buren,
die allen hunkerden naar wat nieuws uit
Londen. Iedere vooruitgang, hoe gering
ook, was steeds een hart onder de riem.
We zaten allemaal rondom de radio
geschaard, het moest altijd wel gedempt
blijven en het was niet gemakkelijk om
door de storingen heen nog wat te kunnen
opvangen. Onze achterkamer was niet
groot, en wie geen zitplaats had, moest
maar op de vloer zitten met uitgestrekte
benen.' Wanneer het bedtijd was voor de
kinderen en moeder Tuyaerts een kom
metje water uit de keuken moest halen,
om hun snoetje, vuile handen, knieën en
voeten te wassen, moest zij telkens over
de benen 'van die lange Friezen' stappen:
Siksma, Sevenster, Jan Zelle of zijn broer,
en soms nog anderen.
Als enige ontspanning in die benepen
tijd speelden ze eenmaal in de week op
een avond bij een van hen thuis, een par
tijtje bridge. De ene week was het bij de
familie Van der Noort, de volgende week
bij Hofstra, die getrouwd was met Joukje
Hoekstra, een zus van de eerder genoem
de Rika Hoekstra, en dan weer bij hen
thuis. Zo waren ze onmiddellijk thuis, als
er luchtalarm was.
Mevrouw Van der Noort had een zwak
ke gezondheid, maar wat er precies aan
de hand was, is Mevrouw Tuyaerts nooit
te weten gekomen. Onder het bridgen
gebeurde het wel eens dat ze gerommel
hoorden vanuit de richting waar zij zat.
Ze verontschuldigde zich dan met een
week stemmetje: "t Is de minister van
Binnenlandse Zaken.'
De Heer Van der Noort was griffier,
maar moest blijkbaar nooit vroeg op zijn
kantoor zijn, want voor hij wegging deed
hij eerst nog een heleboel huishoudelijke
karweitjes. Dan zag de straat dat hij de
doek of mop uitschudde buiten het raam,
waarop Siebe Sevenster dan zei 'die kerel
verknoeit het hier voor de hele buurt.'
Op 4 december 1944 werd er in Huize
Tuyaerts nog een zoon, Guido, geboren.
Het was een moeilijke winter voor moeder
en kind, voedsel was nauwelijks te krij
gen. Vader fietste door heel Friesland om
boter, kaas en aardappelen te verzame
len, maar in het laatste jaar kon dat niet
meer. Bovendien werd tenslotte ook hij te
werk gesteld, in Glimmen, om er aarden
wallen te graven ter verdediging van de
stad Groningen. De laatste winter kregen
ze nog evacué's, helemaal uit Limburg,
over de vloer, eerst een jonge man, toen
een jonge vrouw.
Bevrijding
Eindelijk kwam de bevrijding. Het had
erg lang geduurd en België was al sinds
september bevrijd. Ze verlangden er erg
naar om verenigd te worden met hun ver
wanten. Eerst werd natuurlijk volop mee
gedaan aan de bevrijdingfeesten op het
Zaailand en ook de Verstolkstraat feestte
als verklede groep mee. Daarna ging het
gezin voor familiebezoek naar België. Die
reis was niet gemakkelijk, men moest
zelfs een stuk door het verwoeste Duits
land om in Zaventem, bij Brussel te eindi
gen. In mei 1946 ging het gezin definitief
terug, nu naar Brugge, waar vader Emile
een betrekking kreeg aan Blikfabriek De
Clerck.
Aan elf bijzondere jaren in Leeuwarden
was een eind gekomen. De contacten zijn
altijd gebleven. Dochter Josiane hield
altijd contact met Hessel Sevenster, die
nog steeds in Leeuwarden woont.
Voor dit artikel is dankbaar gebruik
gemaakt van de uitvoerige aantekeningen
van mevrouw Bertha Tuyaerts-Vertommen
(1908-1996), van de aanvullende informa
tie van haar dochter mevrouw Josiane
Van Vlaenderen-Tuyaerts (1931-2010)) uit
Sint Kruis Brugge en van de heer Hessel
Sevenster (geb. 1935) uit Leeuwarden.
Eerdere artikelen over de belevenissen van
de familie Tuyaerts zijn door mij geschre
ven en gepubliceerd in het Friesch Dag
blad van 18 en 19 maart 2010.
QftOta NJ.... tl'j.
5968E/1E
WAR ORGANISATION OF THE BRITISH RED CROSS
AND ORDER OF ST. JOHN
Expediteur SENDER Abwndcr
ïL£,„EL.it_ü„jLji_ja..;
CtuiMlan
y Vonunc Irftnaai
N- EETLJCSJUSS UüüSrtGE HUESilJ 2ZZ_.
mEUdE9m(...JH!^1JUeER agaaff
MESSAGE MiitrJinu,'
(Not mor* than wonl») (33 mot. a* maximum (Nicht 4hcr 25 Worta)
ft";RICHT EIEUï.S KwKKSL
L0ü!3. HiBSEK..vüK DIKWIJLS MW. !.^hMski$D
ïïl.Vz.HIAKGEJUUAB.JULLIEiUAB. HOOP OP_P£ZIÈN
ËSFAI£A
El
Destinataire ADDRESSEE Eispfloget
-l-J -A..
Christian ruïne SM I'll L
Ad*™ 5.V ..K-üiaïüJUL.
(u... i^gsusmm, miiujsi....
ReptjF ovctlflaf (nat Mm llun U wn.il>
Ktyenm vnv, mot. tp su.in.uRii
.\utwjrt UOW.UC I.nicht 41— SS tM
Rode Kruisbericht, in 1942 vanuit
Londen verzonden door Henri 'Bompa'
Vertommen aan de familie Tuyaerts in
Leeuwarden Collectie familie Tuyaerts
ca.;
