15
De situatie in 1664 op de stadsplat
tegrond van de landmeters Sjoerd Ates
Haacma en Sijtse Gravius, op een koper
gravure van Jacobus van Meurs
vaker zo: het zal de Friezen een biet zijn,
welk idee de Groningers van hun vaak
gelijke geschiedenis hebben. Het zal de
Hollanders weinig kunnen schelen welke
pretenties de Friezen over hun Middeleeuw
se stukken hebben, hoogstens doen ze er
wat lacherig over. En het kon de Leeu
warders, om de lijn even door te trekken,
ook weinig schelen wat Winsemius zei, als
het niet over Leeuwarden ging.
De kaart moet aan de aandacht van de
Leeuwarder historici zijn ontsnapt, want
wie in de legenda van de kaart van 1664
kijkt ziet daar een letter P staan. Het is de
verklaring dat dit gebouw De Munt moet
zijn. Al met al weten we nu dat deze Munt
direct in 1580 in bedrijf werd gesteld met
Lodewijk Alewijnse als muntmeester. Het
bedrijf functioneerde op deze plek 113
jaar.
Kijken we nog een keer naar de teke
ning van Stellingwerf, dan blijkt dat de
vensters een dertig jaar na de opheffing
nog steeds betralied zijn. Ook voor het
nieuwe, ons niet bekende doel, was het
De Oude Munt in 1723 door Jacobus Stellingwerf (1667-1727)
denkelijk nuttig om het gebouw goed be
schermd te houden. De grote poort, met
een kleine deur erin, geeft dat ook aan.
Als we nu met een camera op dit punt
gaan staan dan blijkt de situatie weer
anders te zijn. Architectonisch wordt de
indruk gewekt dat dit twee of drie pan
den zijn. De twee delen links zijn breder
dan het deel rechts, het iets uitstekende
deel van de ingangspartij. Dat is net zo
als op de tekening van 1723 voorzien van
tierelantijnen, de rest van de gevel is vlak.
De oude toestand is een beetje de leidraad
geweest voor de huidige gevel.
Als ik mijn idee in dit geval naar voren
mag brengen, dan meen ik dat het munt-
bedrijf zich voor het grootste deel in het
linker deel heeft afgespeeld. Het donkere
huis rechts is de opvolger van het huis bij
de Muntpijp, waarvan de verkopingen me
op de nadere precisering brachten. Het
opvaartje onder de pijp door werd een
straatje en heeft nu de naam van Nieuw-
straat.
Ik was niet op dit spoor gekomen als de web
pagina van M.H.H. Engels er niet was ge
weest. Google: [MHHE] Daar staat een korte
opmerking met de titel: De Munt van de
Tweebaksmarkt naar de Grote Kerkstraat.
En ook de tekeningen van beide munten en
de plattegrond van 1664.
Met dank aan de medewerkers van het Histo
risch Centrum Leeuwarden, die op het moment
dat ik dit onderzoek deed, de Oude Munt ook
nog niet met zekerheid hadden gelokaliseerd.
