15 De situatie in 1664 op de stadsplat tegrond van de landmeters Sjoerd Ates Haacma en Sijtse Gravius, op een koper gravure van Jacobus van Meurs vaker zo: het zal de Friezen een biet zijn, welk idee de Groningers van hun vaak gelijke geschiedenis hebben. Het zal de Hollanders weinig kunnen schelen welke pretenties de Friezen over hun Middeleeuw se stukken hebben, hoogstens doen ze er wat lacherig over. En het kon de Leeu warders, om de lijn even door te trekken, ook weinig schelen wat Winsemius zei, als het niet over Leeuwarden ging. De kaart moet aan de aandacht van de Leeuwarder historici zijn ontsnapt, want wie in de legenda van de kaart van 1664 kijkt ziet daar een letter P staan. Het is de verklaring dat dit gebouw De Munt moet zijn. Al met al weten we nu dat deze Munt direct in 1580 in bedrijf werd gesteld met Lodewijk Alewijnse als muntmeester. Het bedrijf functioneerde op deze plek 113 jaar. Kijken we nog een keer naar de teke ning van Stellingwerf, dan blijkt dat de vensters een dertig jaar na de opheffing nog steeds betralied zijn. Ook voor het nieuwe, ons niet bekende doel, was het De Oude Munt in 1723 door Jacobus Stellingwerf (1667-1727) denkelijk nuttig om het gebouw goed be schermd te houden. De grote poort, met een kleine deur erin, geeft dat ook aan. Als we nu met een camera op dit punt gaan staan dan blijkt de situatie weer anders te zijn. Architectonisch wordt de indruk gewekt dat dit twee of drie pan den zijn. De twee delen links zijn breder dan het deel rechts, het iets uitstekende deel van de ingangspartij. Dat is net zo als op de tekening van 1723 voorzien van tierelantijnen, de rest van de gevel is vlak. De oude toestand is een beetje de leidraad geweest voor de huidige gevel. Als ik mijn idee in dit geval naar voren mag brengen, dan meen ik dat het munt- bedrijf zich voor het grootste deel in het linker deel heeft afgespeeld. Het donkere huis rechts is de opvolger van het huis bij de Muntpijp, waarvan de verkopingen me op de nadere precisering brachten. Het opvaartje onder de pijp door werd een straatje en heeft nu de naam van Nieuw- straat. Ik was niet op dit spoor gekomen als de web pagina van M.H.H. Engels er niet was ge weest. Google: [MHHE] Daar staat een korte opmerking met de titel: De Munt van de Tweebaksmarkt naar de Grote Kerkstraat. En ook de tekeningen van beide munten en de plattegrond van 1664. Met dank aan de medewerkers van het Histo risch Centrum Leeuwarden, die op het moment dat ik dit onderzoek deed, de Oude Munt ook nog niet met zekerheid hadden gelokaliseerd.

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2012 | | pagina 17