Gymnastiek in Leeuwarden, Leovardia Gymnastica! 27 Bertus Smidt Wie nu op de site 'Sporten in Leeuwarden' zoekt naar gymnastiek/turnen ziet daar een viertal verenigingen staan; OBQ, Leeuwarden, Vlugheid en Kracht en de Flying Lions. In de tweede helft van de vorige eeuw was dat heel anders. Veel Leeuwar ders kennen uit deze periode vast nog wel Brinio, Kracht Vriendschap, Vlugheid en Kracht, Quick, CJO, Wilskracht, Oldehove en ODI. Op de lesroosters van die verenigingen stonden toen vooral het toestelturnen en de ritmische gymnastiek. We zien nu die activiteiten ook nog wel bij de verenigin gen, maar de jazzgymnastiek, aerobics, streetdance, keep fit, acrogym en het trampolinespringen hebben daar ook een plaats gekregen. Er is veel veranderd in gymnastisch Leeuwarden. Een terugblik naar vroegere tijden is daarom zeker de moeite waard. Het prille begin van de gymnastiek in Leeuwarden Eind 19e eeuw was het beoefenen van de gymnastiek in verenigingsverband een bescheiden vrijetijdsbesteding. Het was een tijd waarin de sport als iets buitenis sigs werd beschouwd, een hobby van en voor zonderlingen. Om nog maar niet te spreken van de weerzin die er toen alge meen bestond tegen sportbeoefening door vrouwen en meisjes. Het waren de mannen die toen naast de gymnastiek ook werden onderwezen in 'het handelen van wapens' zoals toen het schermen met floret en stok werd genoemd. Dit was ook terug te vin den in de naam van de vereniging. Brinio dat in mei 1882 werd opgericht, heette een Gymnastiek- en Schermvereniging. Ze werd opgericht door een clubje mannelijke leerlingen van het Stedelijk Gymnasium die aan turnen en schermen wilden doen. Claudius Civilis bestond toen al. Ook hier waren het jonge mannen die in april 1872 hun lang gekoesterde wens in ver vulling brachten. Zij wilden hun sportieve bezigheden, gymnastiek en schermen, onderbrengen in een vereniging. Voor Brinio speelden de feesten ter ere van het tienjarig bestaan van Claudius Civi- lus een rol in de ontstaansgeschiedenis. De activiteiten van de vele gymnasten en schermers uit vooral Friesland en Gro ningen gaven toen een flinke stoot tot de oprichting van Brinio. In juli 1884, als de vereniging rechtspersoonlijkheid krijgt, meldt ze 33 mannen aan als lid van het Nederlandsche Gymnastiek Verbond, een verbond dat in 1868 al was opgericht om de verenigingen hulp en bijstand te verlenen bij het 'besturen' van de vereniging. Die mannen van Brinio waren wel verplicht, behalve een flanellen hemd en een sjerp, een insigne te dragen als ze hun gymnas tische activiteiten wilden uitvoeren. Friedrich Ludwig Jahn was al in 1873 opgericht en ook die vergat naast gymnas tiek het schermen niet. Zelfs het kegel spel kreeg aandacht bij deze vereniging. Zo meldde de Leeuwarder Courant op 9 september 1879 dat de vereniging had besloten 'ter bevordering eener geleide lijke en evenredige ontwikkeling van alle lichaamsdelen, een gedeelte van de oefentijd te besteden aan het kegelspel en daarbij den linkerarm te gebruiken tot het werpen van den bal om het verloren evenwigt tusschen het gebruik van de lin ker- en regterarm te herstellen'. In die periode leefden de standsverschil len nog heel heftig, ook bij de verenigin gen. Elke aanmelding als lid werd zorg vuldig bekeken. De gegadigde voor het lidmaatschap moest wel komen uit een milieu dat overeenstemde met de stan ding van de vereniging. Bato, opgericht in 1892, rekruteerde haar leden alleen uit de groep onderofficieren en noemde zich ook weer gymnastiek en schermvereniging. Uitvoering van gymnastiekvereniging Brinio in de Harmonie, 1932

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2012 | | pagina 29