6
Schilkampen in 1964
uitslag te doen accepteren, zonder wrok
van de een ten opzichte van de ander. Ate
Tjibbeles trok aan het langste eind. Ate
Pieters kocht enkele jaren later de werf
te Echtenerbrug van de erfgenamen van
scheepsbouwer Jan Bos.
Vader Tjibbele Ates van der Werff, van
de werf te Warga, had reeds op de provi
sionele veiling voor zijn zoon Ate geboden.
Op de finale veiling van 26 oktober 1909
kocht Ate Tjibbeles, als hoogste bieder, de
werf van zijn achterneef Oebele Pieters
van der Werff.
Ate was begin oktober 1909, kort voor
de overname van de werf, getrouwd met
Trijntje Pieters Mennega, beter bekend
als Nynke fan de Meekma-pleats. Zij en
haar zuster Sytske hadden, als weeskin
deren, de boerenplaats in De Broek (nu
Damwoude) van hun ouders geërfd. Deze
boerderij werd verkocht, zodat de werf
per 1 mei 1910 uit Trijntjes deel van de
opbrengst kon worden betaald.
Een van de eerste schepen die Ate
bouwde, was een skütsje, LBD, 16,85 x
3,58 x 0,45 meter, voor de gebroeders
Jeltema uit Moleneind (Münein), die het
de naam De Drie Gebroeders gaven. Het
schip, nu met de naam De Verandering,
is thans in het bezit van de stichting Sint
Bekkema te Boornbergum. Na verlenging
door Jan Oebele van der Werff, op diens
werf bij het Buitenstverlaat te Drachten,
heeft het sindsdien een lengte van 19,35
meter en een laadvermogen van 48 ton.
Het doet regelmatig mee aan de jaarlijk
se IFKS-wedstrijden in de B-klasse. Het
wordt beheerd door een stichting, die het
ook ter beschikking stelt voor recreatie-
tochten.
Al gauw na de overname van de werf
in 1909 werd er een ernstige tegenslag
ondervonden. Een van de twee reeds oude
hellingbanen bezweek met een schip op
de slede. Hiermee werd het startschot
gegeven om, in plaats van de hellingbaan
te repareren, een grondige modernisering
van de werf door te voeren. Een extra
impuls hiertoe gaf de elektrische energie,
die vanaf 1912 beschikbaar zou komen.
In het begin van 1911 werd er een begin
gemaakt om een dwarshelling aan te leg
gen op de plaats van de oude helling. De
vijf nieuwe hellingbanen, met de bijbe
horende rails, werden daarbij niet ver
der in het vaarwater gelegd dan de oude
bestaande houten banen. Deze plannen
werden bij de 'Heeren Gedeputeerde Sta
ten van Friesland' ingediend en goedge
keurd. Deze formele goedkeuring bleek in
latere jaren van onschatbare waarde. In
verband met de toenemende schaalvergro
ting van de scheepvaart en de aanpassing
van de vaarwateren, betwistten Provinci
ale Waterstaat en de gemeente Leeuwar
den herhaaldelijk de rechtmatigheid van
de positionering der hellingbanen in het
vaarwater, zij het zonder succes.
Oorspronkelijk werden de hellinglieren
met mankracht bediend. Zodra echter de
elektriciteitsvoorziening gerealiseerd was,
werd het bedrijf geëlektrificeerd. De hel
ling was na deze modernisering geschikt
voor het hellingen van schepen met een
lengte van ruim 30 meter. De Friese
maatkasten, qua afmetingen afgestemd
op de Friese sluizen en bruggen, met een
lengte van 31,5 meter konden dus op de
helling worden drooggezet. Afhankelijk
van het waterpeil, konden twee of drie
schepen naast elkaar worden drooggezet.
Zo lag er soms wel een zestal schepen op
de werf.
Omdat de elektrische centrale het koel
water loosde in het Vliet, was de water
temperatuur relatief hoog. In de buurt
van de werf vroor het vaarwater, in niet
al te strenge winters, niet dicht. Dit in
tegenstelling tot de situatie elders in de
provincie. Hierdoor konden schepen, die
bij de werf overwinterden, toch 'gehel-
lingd' worden.
Eerste Wereldoorlog
Met het uitbreken van de Eerste Wereld
oorlog in 1914 ontstond er een pro
bleem, omdat Ate gemobiliseerd werd.
Omstreeks 1917 werd hij overgeplaatst
naar Leeuwarden. Toen hij een belangrij
ke opdracht in de wacht sleepte, mocht hij
met zakenverlof naar huis. De werf was
intussen gemoderniseerd. Ten oosten van
de werf, aan de andere kant van de vroe
gere tochtsloot, kwam een terrein aan het
vaarwater beschikbaar dat voor de nieuw
bouw van schepen was bestemd.
Aan de noordkant van het complex, aan
het kleinere vaarwater de Kurkemeer,
was ook een werkwal beschikbaar voor
het verrichten van kleine reparaties. Het
blokje van twee woningen dat hier stond,
werd in 1919 vergroot en verbouwd tot
LiCOV<3LP^t4)t,k
