Koperslagers voor Amerika Bij eene Hollaridsche firma ie Sail Francisco kunnen geplaatst worden10 bekwame KOPER SLAGERS, voor vast werk. Geen fabrieks-, maar handwerk. Tegen een loon van f 7.50 a 10 00 per dag. Kennis der Engelsche taal volstrekt niet noodig, Nadere informatiën geeft W. A. van ERP, Nxeuwestad 28, Leeuwarden, 20 i't' 1 a',-,. .Fs i 'i 1 - Advertentie in de Leeuwarder Courant van 24 juli 1912 - medeplichtigheid door het gestolene ten dele te hebben geheeld. Dirk was in de gevangenis werkzaam als blikslager, het beroep dat hij van zijn vader had geleerd. Dat er orde en regel maat heerste in de gevangenis blijkt uit Kooperbergs Geneeskundige Plaatsbe schrijving van Leeuwarden uit 1888. De gevangenen brachten per dag viereneen half uur door in de verblijfzalen, waarvan ze één uur aten en één uur gingen wan delen op de binnenplaatsen. Tien uren werden in de werkzalen doorgebracht, waar ambachten werden uitgeoefend als boekbinden, kleermaken, timmeren en smeden. Van negen uur 's avonds tot half zes 's ochtends verbleven de gevangenen in de slaapzalen. Gegeten werd er drie keer op een dag. 's Ochtends en 's avonds brood met koffie, 's middags warm eten. Roken mocht alleen op de binnenplaatsen. Dirk gedroeg zich in de gevangenis goed, wat blijkt uit het Geheim Register van Ontslagen Gevan genen. Op 16 februari 1887 werd Dirk, met 3 maanden afslag, vrijgelaten uit de strafgevangenis van Leeuwarden. Een nieuw begin Na zijn ontslag uit de gevangenis, woon de Dirk eerst nog een tijdje in Leeuwar den, vermoedelijk bij zijn ouders. Daarna gooide hij het roer om. Hij vertrok in 1889 richting Vlaardingen, om vervolgens van uit Rotterdam de boot naar Amerika te nemen. Op 6 oktober 1890 kwam Dirk, met drie stuks bagage, aan in de haven van New York. Het was in die tijd niet ongewoon dat Friezen naar Amerika ver trokken. Door de landbouwcrisis waren de economische omstandigheden in Neder land slecht. Er heerste armoede en Ame rika bood perspectieven. Het lijkt echter niet onwaarschijnlijk dat Dirks verleden ook mee heeft gespeeld in zijn beslissing om te vertrekken. Eenmaal in Amerika begon er een heel ander leven voor Dirk van Erp. Hij werd kopersmid bij Union Iron Works, een groot bedrijf in San Francisco dat onder andere spoorweg- en landbouwmachines maakte en daarnaast bekend stond als scheeps werf. Ook leerde Dirk Mary Richardson Marino kennen, een gescheiden vrouw met drie kinderen. Ze trouwden en kre gen samen twee kinderen: Agatha en Wil liam. In 1898 probeerde Dirk zijn geluk te vinden tijdens de Klondike Goldrush in Yukon, Alaska. Nadat er in 1896 goud was gevonden in de Bonanza Creek, togen duizenden mensen naar deze plek. Dirk kreeg de goudkoorts ook te pakken en wilde meer uit het leven halen door een fortuin te vergaren. Helaas raakte door de vele goudzoekers de goudvoorraad snel uitgeput en bleef het geld uit voor Dirk. Uit brieven, die hij naar zijn familie in Nederland stuurde, blijkt dat de reis naar Alaska zwaar moet zijn geweest. Vele mannen verloren het leven bij de barre tocht over het ijs. Eind 1898 keerde Dirk, op aandringen van Mary, naar huis terug. Eenmaal terug in San Francisco ging Dirk weer aan de slag bij Union Iron Works. In 1900 vestigde Dirk zich met zijn gezin in Vallejo (Californië), waar hij een baan kreeg als kopersmid bij Mare Island Naval Shipyards, de eerste basis van de Amerikaanse marine. Hier werd het fun dament gelegd voor Dirk zijn latere werk. Hij nam uit de fabriek met koper omklede kokers mee, die afkomstig waren uit de Spaans-Amerikaanse oorlog. Hij maakte er vazen en lampen van en gaf ze aan vrienden. Ook leverde hij eigen werk aan lokale winkels. Het was 1908 toen Dirk zijn eerste win kel, The Copper Shop, in Oakland opende. De eenvoudige en ambachtelijke ontwer pen van Dirk pasten in The Arts and Crafts Movement die begin 20e eeuw in Amerika in ontwikkeling was. De 13-jari- ge dochter van Dirk, Agatha, wilde het vak graag leren en werd Dirks leerling. In hetzelfde jaar ging Dirk nog een keer terug naar Nederland voor een familiebe zoek. Dat de zaken goed gingen bleek wel uit het feit dat hij zich per taxi vanaf het station naar de Nieuwestad 128 liet ver voeren. Hij had alleen één kleine koffer bij zich met een paar persoonlijke spullen. 'Kleren kon hij hier wel kopen'. Rond deze tijd werden de door Dirk gemaakte objecten ook geëxposeerd bij diverse kunst- en ambachtexposities. In 1909 liet hij meer dan vierentwintig stukken zien op de Alaska Yukon Pacific Exposition, een wereldtentoonstelling in Seattle. Zijn winkel won een gouden medaille. Een jaar later ging Dirk een partnerschap aan met Elizabeth Elea nor D'Arcy Gaw. Samen vestigden zij een studio en workshop in San Francisco. The Copper Shop in Oakland werd voort gezet door Dirks eerste zakenpartner A.J. Robertson, een metaalwerker. Hoewel de samenwerking met D'Arcy Gaw minder dan een jaar duurde, oefende zij grote in vloed uit op Dirks ontwerpen. De koperen micalamp werd een van de meest karak-

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2012 | | pagina 22