A
\dC0VOLv}i^L,U
23
Kiakend verte koffie en geurige thee
Koffie en ihea naman rn bef ersor-
timerrt van Da Gruyter een belang
rijke plaats in, Koffie wordt van voor
0 uitgewogen uit aromabovther-
mende kelfleijto'» D* Gruyler blijH
aan doie method a da vo-jrkaur
geven om wwkeHjk kraaVvarsa
fcoHF» Iv kunnen garandaren.
vy:-:r;z
e«2
U vindt do» artikelen tn da koelvitrine on> U een perfecte
conditie en een frisse snwak lo verzekeren. De vanchilleis-
de soorten kaa» tifn in stukjes van handig tormact en
gewicht verpakt in luchtdicht cellofaan. Soort, gewicht en
prjjs staan op elk stuk vermeld,
Snoepje van de Week
duIranden gezinnen Is hat Snoapj* van da Waet;
n wekelijks terugkerend leest. De krndamn berm»
neren 0 er wel aan, wanneer LI naar De Gru/ler gaat.
U krijgt hel voo> IS cent bij li,De Gmylat-
arti kelen. In het 5noapJa van oa We«k zit elke wvak
ven andont lekkernij.
Hei aardige is, dat er telfcens een leuke kinder.
aUractia bij wordt gegeven, die enorm populair
riaworden. iedar klwj kijkt ar
Uitsnede van de openingsfolder van een nieuwe De Gruytervestiging aan de Linnaeus-
straat 2
Zonder tijdverlies rekent u bij de uitgang
bij een van de drie kassa's af. U krijgt daar
een telstrook om thuis precies te kunnen
nagaan wat u voor elk artikel hebt uitge
geven.' Andere De Gruyter-vestigingen in
die jaren: Wirdumerdijk 25, Harlingersin-
gel 1 en Schrans 54.
Reclame en spaaracties waren reeds
in de jaren vijftig populair. Fameus was
natuurlijk 'het snoepje van de week' bij
De Gruyter. Simon de Wit gaf bij iedere
bestede gulden een 'melkkoetje' (zegeltje),
Albert Heijn gaf obligatiezegels, Spar,
Vivo, Végé en Centra soortgelijke spaarze-
gels.
Fred van der Werff opende in 1958 de
naar zijn zeggen 'grootste en modernste
zelfbedieningswinkel van het hele noorden'
aan de Voorstreek 61, dagelijks geopend
van 8.00 tot 18.00 uur en op woensdag
middag gesloten. Er was keuze uit 1500
artikelen op 250 m2 verkoopruimte.
In 1960 presenteerde Simon de Wit de
tot zelfbediening omgebouwde winkel aan
het Naauw 11.
De eerste supermarkten
Vrij snel na de introductie van de zelfbe
dieningswinkel werden de eerste super
markten geopend. Het verschil zat 'm met
name in het bredere assortiment (nieuwe
producten) en in de diepte (meer soorten).
Naast de normale kruidenierswaren kon
men er verse levensmiddelen kopen en
was er een zekere keuze in huishoudelijke
artikelen, textiel, boeken, tijdschriften en
dergelijke. Een grotere winkelvloeropper
vlakte was dan ook logisch. De eerste jaren
afficheerden kruideniers zich ter onder
streping van het moderne imago, graag
met de Engelse term 'supermarket'.
De eerste supermarket van Noord
Nederland zou in 1960 verrijzen op de
plaats van het door Albert Heijn aange
kochte hotel De Nieuwe Doelen aan de
Voorstreek. 'Zou', want de bouw werd voor
onbepaalde tijd uitgesteld. 'Studies van de
ontwikkeling der koopgewoonten hebben
uitgewezen dat het voor een supermarket
zeer belangrijk is wanneer er in de buurt
auto's gestald kunnen worden, daar het
publiek meer en meer per automobiel zijn
inkopen gaat doen.' Albert Heijn was, uit
eindelijk tevergeefs, in gesprek met het
gemeentebestuur om deze mogelijkheden
te verkennen.
Begin jaren zestig bouwde De Gruyter
haar vijfde supermarkt in Nederland op
de hoek van de Schrans en de Carel van
Manderstraat. Dicht daarbij en kort daar
na vestigde Simon de Wit op de Schrans
84 een nieuwe S-markt. 'U bent toever
trouwd aan de goede zorgen van de heer
Smits met zijn selecte staf van ruim 35
Simon de Witters. Vakbekwame kruide
niers, gediplomeerde slagers, een ervaren
groenteman met ijverige assistenten, een
cosmetica-adviseuse en een groep uiterst
bedreven dames die ondermeer de vijf kas
sa's met lopende bandsysteem bedienen.'
Wie daar niet op afkwam werd dan onge
twijfeld nog overgehaald door de 'gratis
fietsenstalling' om de hoek in de Emma
nuel Murandstraat.
Schaalvergroting
Reeds in 1961 was al voorzichtig sprake
van een grote supermarkt van Albert
Heijn ergens aan de nieuwe ringweg in
plaats van op de plek van het voormalige
hotel De Nieuwe Doelen. De betere bereik
baarheid voor automobilisten, de lagere
grondprijzen en de mogelijkheden om er
een groot parkeerterrein aan te verbinden
werden steeds belangrijker.
Eind jaren zestig viel het oog van deze
grootgrutter op het terrein nabij het Vrij
heidsplein (Azaleastraat-Professor Ger-
brandyweg) voor nieuwbouw van een
grote supermarkt. De Leeuwarder Midden
standsbond nam hiervan verontrust ken
nis. 'Het verzorgingspatroon dreigt ernstig
verstoord te worden in deze omgeving en
dit ten nadele van de daar thans geves
tigde bedrijven, bijvoorbeeld in Heechterp,
in de Bloemenbuurt en van de nog te rea
liseren centra Bilgaard en Lekkumerend.'
Ook werd gevreesd voor verkeerstechni
sche problemen door de rondweg over
stekend koperspubliek en linksafslaand
verkeer van en naar de nieuwe vestiging.
Gemeentelijk stedenbouwkundige P. Smit
stelde achteraf: 'Als Albert Heijn aan het
Vrijheidsplein was gekomen was dat een
nationale ramp geweest. De klanten had
den de boodschappen ter plaatse moeten
consumeren, want ze waren nooit meer
van het parkeerterrein afgekomen.'
Het college van b&w was bereid mee te
werken, maar bood aan de raad een alter
natief. Het Marnixveld (bijna 1,5 ha) was
in beeld voor de bouw van een centrale
sporthal, maar zou volgens het college
ook mogelijkheden bieden voor een super
markt. Eventueel zou de sporthal dan op
het Bodeterrein gebouwd kunnen worden.
Opnieuw wees de Middenstandsraad op
de negatieve consequenties voor zaken in
de nabijheid, in dit geval de reeds geves
tigde detailzaken in de stadswijken, het
buurtcentrum Wagnerstraat en het nog
te realiseren winkelcentrum Nijlan-west.
