2
LiC0Vac^t^i»2
32
De soubrette Lotti Robel trad in maart
1933 nog op in Cabaret Eden
Collectie Toornstra
In het algemeen sloot het gebodene
meer aan bij het soort amusement dat
op het Schavernek door cabaret De
Oldehove wekelijks aan de bezoekers
werd voorgeschoteld en soms traden er
ook dezelfde artiesten op. Opmerkelijk
was de advertentie, die begin december
in de Leeuwarder Courant verscheen
met de mededeling dat het succesvolle
cabaret Eden, met een afzonderlijke
opgang hebbende bovenwoning, berg
plaats, tuin en erf, uit de hand te koop
was. Het pand bleek in overleg te aan
vaarden en 'leende zich door zijn grote
bebouwde oppervlak en ligging in het
centrum ook voor andere ruimte eisen
de bedrijven'. De poging had geen suc
ces en ook in het nieuwe jaar ging het
cabaret gewoon door met als opvallende
attracties de 'Zuid-Amerikaanse' zange
res Maside Gravarez, aangekondigd als
de Mexicaanse Nachtegaal, de 'Weense'
opera- en cabaretzangeres Dora Schopl
en de spitzendanseres Elly Volmero, die
tijdens haar klassieke dansen zelfs met
een vervaarlijk uitziende levende boa
constrictor optrad. Ook de citermuziek
van het Wiener Schrammel Trio, die in
de meimaand klonk, viel bij het Leeu
warder publiek in de smaak.
Tussen 1926 en 1931 keerden regel
matig dezelfde namen terug op het pro
gramma en had violist Herman Koster
meestal de leiding van het strijkje dat
iedere avond voor de concertmuziek en
de begeleiding bij de diverse nummers
zorgde. Terwijl de meeste artiesten
gewoonlijk een week of enkele dagen
optraden, hadden enkelen zoveel suc
ces dat ze werden geprolongeerd. Dit
gebeurde ondermeer bij Anny van Eyke-
ren, die als 'musical act' in januari 1927
gedurende ruim twee weken verschil
lende instrumenten, waaronder een
xylofoon, op virtuoze wijze bespeelde.
Dat dit succes niet onopgemerkt was
gebleven bleek in juli van dat jaar, toen
Sip Castelein haar tijdens zijn grootse
kermisprogramma in Hotel Spoorzicht
liet optreden.
Opnieuw in de verkoop
Ondertussen werd de zaak in april 1929
opnieuw te koop aangeboden, maar ook
nu bood zich niet snel een belangstellen
de aan en weer gingen de voorstellingen
gewoon door. Kennelijk was gebrek aan
publiek niet direct de aanleiding voor de
verkoop. In augustus 1930 bleek Cabaret
Eden, deze keer wegens vertrek, zowel
te koop als te huur te zijn. De koopprijs
kon nu zonder tussenpersonen in onder
ling overleg overeen worden gekomen
met Tamme Leemburg, die inmiddels
eigenaar was geworden.
Opnieuw zonder resultaat en de arties
ten bleven komen, waaronder dansgroe
pen als de Les Six Sinceras en de ener
gieke Floris Sisters en zangeressen als
Barones Le Dynde en Gladys La Fille
de Montmartre. De laatste genoot eni
ge bekendheid met haar repertoire van
Franse chansons die ze vol overtuiging
over het voetlicht bracht en zo in de stad
al eerder succes had geboekt in Cabaret
De Oldehove. Gedurende de kerstdagen
van 1931 was er nog een uitgebreid pro
gramma waarin de zangeres Fritsy Wel-
ser uit de Berliner Wintergarten voor
weemoedige en stemmige liederen zorg
de en de danseressen Ludia en Henny
hun sfeervolle klassieke dansfantasieën
uitvoerden in een fraaie belichting.
Gedurende het hele volgende jaar bleef
Cabaret Eden open en traden er, min
der frequent weliswaar, artiesten op,
waaronder de bekende cabaretzange
res en humoriste Lotte Robel in maart
1933 die zichzelf op de gitaar begeleidde.
Daarna werd er steeds vaker gesproken
over de Eden Bar of gewoon Café Eden.
Toch zorgde het strijkje van kapelmees
ter Herman Koster nog regelmatig voor
gezellige muziek bij een lekker glaasje,
waarbij volgens de inmiddels nieuwe
uitbater Feike Leemburg 'de uiterst lage
consumptieprijzen tijdens de uitvoering
niet worden verhoogd'. De vorige exploi
tant Tamme Leemburg had de zaak aan
het Zaailand verlaten en in de Heere
straat zijn nieuwe Café Florida
geopend.
Tijdens de feestweek bij de viering van
het vijfhonderdjarig bestaan van Leeu
warden, van 2 tot 7 september 1935, was
er in het café aan het Zaailand nog een
gezellig zitje en kon er elke avond wor
den gedanst, maar daarna was het vrij
snel afgelopen en bood Feike Leemburg
zijn bedrijf te koop aan.
Het doek valt voor Eden
Op 14 december werd het gehele pand,
dat in de advertentie werd aangepre
zen als 'zeer geschikt ook voor garage of
ander bedrijfs- of zakenpand', verkocht
en vanaf 2 januari 1936 kwam het be
schikbaar voor de nieuwe eigenaar J.
Visser, die het daarna liet verbouwen
tot garage. Zijn nieuwe servicestation
voor alle merken auto's ging in juni open
en kreeg bovendien al snel de beschik
king over een moderne elektrische pomp
voor de verkoop van benzine en olie. Het
leek zo op het eerste gezicht een wat
gewaagde onderneming, aangezien even
verderop aan het Zaailand nummer 100
twee maanden eerder Eerligh met zijn
ruime Garage Centrum van start was
gegaan. In de praktijk bleek het echter
geen probleem te zijn en toen Visser na
twintig jaar in 1956 met zijn onderne
ming besloot te stoppen, werden zijn
activiteiten en klanten overgenomen
door de firma Eerligh. In het pand van
Visser vestigde vervolgens de Groninger
bandenspecialist COVA één van zijn fili
alen dat er jarenlang bleef bestaan.
