LiC0Vac^t^i»2
3
V-^
rvv.
Saskia, op 8 juni 1633 door Rembrandt tijdens zijn kennismakingsbezoek
aan Friesland getekend in zilverstift op perkament
Collectie: Kupferstichkabinett Berlijn
waren van en over Rembrandt en zijn
familie. Tot mijn spijt moest ik destijds
vaststellen dat de samenstellers hun
onderzoek uitsluitend hadden verricht
in de Leidse en Amsterdamse archieven.
Over Saskia waren ze onthutsend onwe
tend. Boltons boekje kenden ze niet, het
uitvoerige artikel van Wopke Eekhoff
werd niet serieus genomen, en de reis
lust van Descargues was hen helemaal
vreemd. Het bewijs daarvan vond ik in
de oude correspondentie in het HCL.
Want destijds ontving het gemeen
tearchief alhier een kort briefje van
Walter Strauss (hij was het brein ach
ter The Rembrandt Documents) met het
verzoek hem voor zijn boek fotokopieën
op te sturen van 'all the documents of
interest regarding Saskia van Uylen-
burch, or her father, and her mother'.
Men antwoordde natuurlijk zo goed
mogelijk, maar met het voorbehoud dat
enig eigen onderzoek wel zo verstandig
zou zijn. Maar dat was aan dovemans
oren gericht.
In mijn vermelde kritiek beweerde ik
dat zo heel wat interessante gegevens
over het hoofd werden gezien. Zo kwam
ik uit een combinatie van documenten
tot de conclusie dat het zilverstiftportret
in 1633 in Sint Annaparochie moest zijn
gemaakt. Ergo: hiermee is Rembrandts
eerste bezoek aan Friesland gedocu
menteerd. Dat was een intrigerend
gegeven dat mij later ervan overtuigde
dat hij toen ook het dorp Sint Annaparo-
chie tekende, eveneens in zilverstift op
geprepareerd perkament.
Daarnaast was er het tot dusver onbe
kende gegeven uit het kerkboek van Sint
Annaparochie dat aantoont dat Saskia
een jaar na haar huwelijk, in 1635,
terugging naar het dorp op het Bildt
om als peettante te fungeren. Zij was
toen zichtbaar zwanger en Rembrandt
zal dus met haar mee zijn gegaan: dit
is het bewijs dat hij voor de derde keer
naar Friesland moet zijn gereisd. (Ik zie
u nu denken: wat was dan die tweede
keer? Uiteraard was dat het huwelijk
in de kerk van Sint Annaparochie in
1634). Hiermee is komen vast te staan
dat Rembrandt in 1633, 1634 en 1635
naar Friesland is gereisd.
Hoogst intrigerend was ook de ont
dekking dat Saskia voor haar huwelijk
