'*0
i
LiCOVOc^t^i.2
23
w
L
Nieuwestad noordzijde, panden nrs. 101-105
rond 1910
westad 25. In dit nog steeds bestaande
grote pand was ook de orgelmakerij geves
tigd (drie huizen westelijker woonde Ger
hard Heinrich). In 1826 woonde de familie
hier nog steeds. Intussen had Jan Adolf
samen met zijn echtgenote in 1819 twee
huizen aan de Voorstreek gekocht van
de koopman en huizenhandelaar Evert
ten Berge. Dit huis wordt blijkbaar ver
nieuwd, want op 23 maart 1827 plaatst
Hillebrand een advertentie in de Leeuwar
der Courant waarin hij een in 1820 nieuw
gebouwd pand te koop en 'een zeer roijale
intrek met vrije Opgang' te huur aanbiedt.
Beide stonden aan de Voorstreek. Na de
verkoop van dit pand koopt hij het grote
pand Vleeschmarkt F 3, thans Nieuwe
stad 103. De zaken gingen blijkbaar goed,
want in 1833 koopt hij ook het naastge
legen pand Vleeschmarkt F4 voor een
bedrag van ƒ3859,- van Frederik Willem
Hoven en echtgenote. Tot 1883 zouden
de Hillebrands hier gevestigd blijven met
hun meubel- en spiegelmakerij. Na 1831
legt Jan Adolf zich toe op het meubelma
kersvak.
Brutalen hebben de halve wereld
Met zijn orgels was, ondanks fraaie attes
ten, altijd wel wat aan de hand. Prachtig
om te zien maar technisch niet bedrijfs-
zeker. Zijn (laatste) nieuwe orgel van
Marrum was twee keer afgekeurd en
werd uiteindelijk afgewerkt en verbe
terd door de Groninger orgelmaker N.A.
Lohman en Zn. Hierna werd het goedge
keurd door Willem van Gruisen. Tot aan
het begin van de 20e eeuw was aan het
orgel een bord bevestigd waarop Hille-
brand voor zijn knoeiwerk werd gehekeld.
Ook de orgels die hij in zijn geboorte
streek vervaardigde, leverden slepende
conflicten op. Ondanks dat verscheen er
in de Leeuwarder Courant van 2 septem
ber 1822 een advertentie waarin Melchior
Veltmann uit Osnabrück het nieuwe Hil-
lebrand orgel in Westerkappeln, dat Jan
Adolf op voorspraak van zijn schoonvader
gebouwd had, loofde en de maker aanbe
val. In werkelijkheid keurde Veltmann
het orgel af. Het werd in 1832 door Joa
chim Wenthin verbeterd. Hetzelfde vond
plaats met de orgels van Münster (Apos-
telkirche) en Nordwalde. Het heeft er alle
schijn van dat Hillebrand zelf die adver
tenties liet plaatsen. Was Albertus van
Gruisen dan toch niet zo ver mis met zijn
bovengenoemde opmerking?
Verder als schrijnwerker en spiegel-
maker
Jan Adolf was evenwel een prima meubel
maker. Hij verkreeg in 1837 bij koninklijk
besluit van 7 juli het predicaat Hofleve
rancier nadat hij een verzoek daartoe had
ingediend. B&w van de stad Leeuwarden
adviseerden positief, alhoewel zij vonden
dat 'adressant een goed burger is en bekend
staat als een zeer ijverig man in zijn vak,
Anoniem schilderij uit circa 1840 van Jan
Adolf Hillebrand (1818-1887)
Collectie Fries Museum
dat hij goed werk kan leveren, maar dat
er evenwel meer anderen te Leeuwarden
zijn die zulks ook kunnen doen en in dat
opzigt met hem gelijk staan'. Jan Adolf
zal wel gedacht hebben: nooit geschoten
altijd mis! Een door hem vervaardigd
kastje uit het bezit van de koninklijke
familie is thans in het Rijksmuseum.
Het echtpaar Hillebrand-Meyeringh
kreeg in totaal zeven kinderen: vier jon
gens en drie meisjes, van wie enkelen jong
stierven. De oudste dochter Anna Chris
tina Regina (1816-1899) huwde in 1841
met Johann Franz Heinrich Wilhelm
(Heinrich) Schulze, die als pianofortebou-
wer bij haar vader in dienst was en bij
hen inwoonde. Schulze stichtte een piano-
fabriek die tot 1881 heeft bestaan. Op 6
april 1846 stierf Jan Adolf Hillebrand na
'een langdurig en smartelijk lijden' in zijn
woning aan de Vleesmarkt en werd enige
dagen later begraven op de Algemene
Begraafplaats aan de Spanjaardslaan.
Uit het feit dat hij op de 2e afdeling werd
begraven blijkt ook zijn welstand. De Belg
Grégoire schrijft in zijn boek Historique de
la facture et les facteurs d'Orgue (Anvers
1865), dat Hillebrand na zijn overlijden
een klein fortuin naliet. Iets dat je volgens
hem zelden zag bij orgelmakers.
Dc Ou dcrgct rekende geeft door dezen vin den Mr. Orgelmaker j. A. HILLEBRANDvaii Leeuwarden, de lof
felijke getuigen»; dat'by her nieuwe Orgel, ven ad Registers, l:i cl' Evangelirehe Kerk te Wester Ctpplen,
niet alleen uitwendig Op de fraai fte wijze vervaardigd beeft, maar dat ook de nette en vlugge bewerking van bet-Re.
geerwetk, zoo wei ais vin het Pijpwerk, tot volkomen genoegen gcfcliied is; weshalve de Ondergetee kende "din; ge
noemden Orgelmaker alt geer bekwaam aan bet publiek durft aanbevelen,
Cituti, M. B. VELTMANNAfoiji Dfrtöetir en Otganftt -
den a September tEaa, tn de Hof-Kerk te St- Marten, re Oenabrug*
Advertentie Leeuwarder Courant
