Lcov<jic^t^i»li
In een advertentie in de Leeuwarder
Courant van 30 juni 1872, maakt C.L.
(Carl Ludwig) Hoepner bekend dat hij zijn
Brood- en Kleinbakkerij De Zelfstandig
heid heeft geopend, onder toezicht van een
commissie uit bovengenoemde werklieden
vereniging en beveelt zich 'beleefdelijk' aan
bij zijn stad- en landgenoten tot de levering
van rogge- en wittebrood, belovende een
solide behandeling te Leeuwarden, Olde-
Galileën, N-38. Op 22 maart 1880 vindt er
een aanbesteding plaats voor het bouwen
van een pakhuis c.a. achter de broodfabriek
op Oldegalileën, letter P 131 in opdracht
van de werkliedenvereniging. Architekt is
Jurrien Daniels Bruns te Leeuwarden.
In een volgend bericht van 5 maart 1888,
onder de titel 'Bericht aan den Handel'
brengt het bestuur van de werkliedenver-
36
heesters en dergelijke uit de tuinen en via
een boelgoed de inboedel van Abbinga-
state. De vrouw van Leonardus overleed
kinderloos in Leeuwarden op 9 december
1832. In 1833...'
Zie voor informatie over de familie Slo-
terdijck Nederlands Patriciaat, bladzijde
484 en 486.
Bernhard van Haersma Buma,
Leeuwarden
De Zelfstandigheid
In het interessante artikel van Piet Tuik
in Leovardia 43 over de familie Jeronimus
wordt gesproken over ene heer Kamminga,
een rijk man, eigenaar van een bakkerij
in Leeuwarden. Op de broodkarren stond
'De Zelfstandigheid'. Deze heer was Stof
fel (Jacobs) Kamminga en zoals hierna
beschreven, vanaf 1920 tot 1933 eigenaar
van Broodfabriek De Zelfstandigheid.
Deze bakkerij werd, als gevolg van een
werkstaking onder de bakkersgezellen,
aanvankelijk sinds 1872 voor rekening
van de Provinciale Friesche Werklieden
Vereeniging, afdeling Leeuwarden gedre
ven. Het clubgebouw De Ontwikkeling van
genoemde vereniging bevond zich op de
Nieuweburen. De vereniging stelde zich
tot doel de ontwikkeling van de werkman
te bevorderen en zijn belangen te beharti
gen. Zij deed dat door oprichting van pro
ductie- en verbruiksondernemingen. Zo
kwam door haar toedoen de, aanvankelijk
coöperatieve, bakkerij De Zelfstandigheid
tot stand.
eniging ter kennis van belanghebbenden
dat de heer Hoepner is opgehouden als
direkteur van de bakkerij en in zijn plaats
als Meester Bakker is benoemd de heer H.
de Vries, van Drachten.
B&w van Leeuwarden delen op 23 april
1907 mee dat ter visie ligt een verzoek
van het bestuur van de werkliedenvereni
ging om vergunning tot uitbreiding van
de broodbakkerij in de percelen Oldegali-
leën 129 en 127, kadastraal bekend sectie
F no.'s 1984 en 2088. De aanbesteding van
deze uitbreiding, onder architectuur van de
bouwkundige K.Bouwer Jzn., wordt gehou
den op 17 juni 1907.
In een advertentie in de Leeuwarder
Courant van 15 april 1916 deelt de werk
liedenvereniging mee dat Bakkerij De
Zelfstandigheid met ingang van 16 april
1916 is verkocht aan de heer H. de Vries,
die daar 28 jaar als Chef-Bakker heeft
gefungeerd.
Onder de titel 'Bekendmaking' wordt
in de krant van 11 mei 1920 bericht dat
bij 'onderhandsche acte' van 23 april
1920 Tjeerd Bosklopper, bakker wonend
te Anjum en Stoffel Kamminga, bakker,
wonend te Britsum zich verbonden hebben
om een Vennootschap van Koophandel aan
te gaan tot voortzetting van de zaak die tot
heden werd gedreven door Hatte de Vries,
gevestigd te Oldegalileën 127, 129 en 131.
Bij de Kamer van Koophandel staat de
Broodfabriek De Zelfstandigheid inge
schreven op 10 april 1929 door J.E.H.
Hoexum te Leeuwarden. Bij een felle
brand in 1930 werd een groot deel van
de bakkerij verwoest, alleen vier muren
bleven staan, de naastgelegen winkel en
woonhuis kregen waterschade. In het
verslag van deze brand in de Leeuwarder
Courant van 11 juli 1930 wordt de heer S.
Kamminga nog als eigenaar, wonend aan
de Spanjaardslaan, genoemd.
In het Handelsregister (6-12 mei 1933)
van de Kamer van Koophandel wordt,
betreffende de broodfabriek, de wijziging
aangegeven van uittredend eigenaar S.
Kamminga en intredende vennoten J.E.H.
en E.J. Hoexum. De broers Jo en Everhar-
dus adverteerden later ook onder de naam
Fa. Gebr. Hoexum.
Voor een reportage met foto's van De
Zelfstandigheid verwijs ik naar de web
site www.oldegalileen.nl/historie, waarin
de heer W.(Wim) E. Hoexum, zoon van
Everhardus, een uitvoerig verslag doet
van de bakkerij. Bij een besluit van b&w
Het gebouw van de voormalige broodfabriek De Zelfstandigheid aan de westzijde van het Olde
galileën, hoek Pieterseliewaltje in 1974
