De geschiedenis van de Friesma-kamer
LiC0Vac^t^i»2
13
Jaap Lootsma Decennia lang heeft het Princessehof de Friesma-kamer binnen zijn muren gehad. Eind
jaren zestig werd de kamer binnen het museum verhuisd om in de jaren negentig defi
nitief van het toneel te verdwijnen. In dit artikel wordt het ontstaan en de teloorgang
van deze kamer beschreven.
Het begin van deze kamer ligt in het
dorp Idaerd, waar in 1652 de grietman
van Idaarderadeel, dr. Carel Roorda, de
Friesma-State liet bouwen. Via vererving
kwam de State in 1812 in het bezit van
Cornelis Bergsma die op 11 april 1799
te Leeuwarden geboren werd als zoon
van mr. Johannes Casparus Bergsma
en Jetske Wiskia van Scheltinga. Zoals
bijna de hele Friese elite in die tijd had
ook deze familie een tweede huis in Leeu
warden. Hoewel de Bergsma's nooit in
de adelstand zijn toegelaten, behoorden
zij tot de top van de elite. Het was een
familie van predikanten, bestuurders en
rechtsgeleerden. Twee neven - omkesiz-
zers - van Cornelis Bergsma waren later
vooraanstaande burgers van Leeuwarden:
mr. Johannes Casparus Bergsma was van
1876 tot 1894 raadsheer van het gerechts
hof, mr. Cornelis Bergsma was van 1870
tot 1904 gemeentesecretaris van de Friese
hoofdstad. Een ander familielid, Ennius
Bergsma, was jurist, en was later presi-
dent van de Hoge Raad in Den Haag. Zijn
gezin telde drie dochters, van wie de mid
delste, Titia, naam zou maken als de eerste
westerse vrouw in Japan. Titia werd op 13
februari 1786 aan de Nieuwestad geboren
op nummer 63. Met haar man Jan Blom-
hoff voer zij naar de Japanse handelspost
Decima. Slechts een aantal weken mocht
zij daar blijven, maar de Japanse kunste
naars waren zo onder de indruk van haar
verschijning dat ze talloze malen werd uit
gebeeld.
Cornelis Bergsma studeerde rechten en
trouwde met Helena van Enschut, doch
ter van professor Cornelis Adriaan van
Enschut en Maria Agneta d'Achard. Hij
was eerst vrederechter te Raerd, en ver
volgens van 1843 tot 1851 grietman van
Idaarderadeel en na de gemeentewet van
1851 de eerste burgemeester van deze
gemeente. Op 12 april 1864 overleed
Helena van Enschut, op 23 juli 1881 over
leed mr. Cornelis Bergsma, burgemeester
van Idaarderadeel.
Drie erfgenamen
Bij zijn overlijden waren er drie erfge
namen: Maria Agneta Isabella, Willem
Adriaan, burgemeester van Menalduma-
deel, en Petrus Adrianus Bergsma, die
in de staat Minnesota in Noord-Amerika
woonde.
Dochter Maria Agneta Isabella Bergsma
werd op 30 december 1816 op de Friesma-
State te Idaerd geboren. Op 26 juli 1848
trouwde zij met Nicolaas Lobry van Troos-
tenburg de Bruyn, medicinae doctor te
Voorst. De bruidegom was op 18 mei 1818
te Borne geboren als zoon van dominee
Jan van Troostenburg de Bruyn en Maria
Sophia Lobry. Maria Sophia was een
dochter van dominee Lobry, die van 1810
tot 1818 predikant was bij de hervormde
Friesma-State te Idaerd vlak voor de afbraak in 1882.
Collectie Fries Museum
