LiC0Vac^t^i»2
17
De Lobry van Troostenburg de Bruijn-kamer
in Museum Princessehof, 1932
een extra hulp te betalen;
5. Dat niemand van beide partijen iets
aan de collectie mocht toevoegen
zonder toestemming van de andere
partij;
6. Dat de gemeente verplicht zou zijn
om een schenking van erfstukken,
afkomstig uit de Friesma-State, van
de heer Jan Gottfried Lobry van
Troostenburg de Bruyn, oud-ontvan
ger der directe belastingen te Baarn,
in de collectie op te nemen. (Na het
overlijden van Jan Gottfried Lobry
van Troostenburg de Bruyn in 1929
ontving het Princessehof in 1931
nog enkele objecten uit zijn nalaten
schap.)
In de loop der jaren nam de collec
tie antiek van het Princessehof zulke
vormen aan dat er nagedacht moest
worden over de te volgen lijn. Aan het
eind van zijn leven - Ottema overleed op
20 juni 1955 - kwam hij tot de conclusie
dat het museum zich moest specialiseren,
en wel in de keramiek. In hetzelfde jaar
overleed ook Helena Lobry van Troosten-
burg de Bruyn. Na haar overlijden wilde
het Princessehof graag van de beper
kende voorwaarden af. De familie ging
in 1960 hiermee akkoord, met als voor
waarde dat zij een aantal voorwerpen
terug zou krijgen. Bij de grote reorga
nisatie van de jaren 1968-1973 ging het
Princessehof volledig op de schop, waar
bij men de wens van Ottema voor ogen
hield: zich specialiseren in de keramiek.
Bij deze ingrijpende verbouwing werden
aan de voorkant de Friesma-kamer en de
aangrenzende gang bij de hal getrokken.
De inventaris van de kamer, of althans
een gedeelte, verhuisde naar de voor
malige eetkamer van het Princessehof,
aan de achterkant van de hal. Wat niet
geplaatst kon worden ging naar de fami
lie terug of werd verkocht. Aangezien de
eetkamer reeds voorzien was van een
kostbaar behang en dito lambrisering,
had men voor het goudleerbehang van
de Friesma-State geen passende bestem
ming meer, en belandde het uiteindelijk
in het museum Het Loo waar het een
plaats kreeg in het 'Friese kabinet', een
kamer die verder de schilderijen toont
van een aantal Friese Oranjes. De meeste
schilderijen vonden ook een plaats in de
nieuwe kamer, andere werden aan het
Fries museum in bruikleen gegeven.
Het dubbelportret van de zusjes Isabella
Boreel en Jetske Wiskia - ooit een schoor
steenstuk in de Friesma-State - belandde
in een trapportaal boven de trap. De
schoorsteenmantel werd overgeplaatst
naar 'Boschoord' in St. Nicolaasga. Waar
de parketvloer bleef bij deze verhuizing,
wordt niet vermeld.
Vele jaren bleef de situatie ongewijzigd.
Boven de voormalige eetkamer, gelegen
aan de achterkant van de hal, kon men
lezen: Friesma-kamer. Rond de eeuw
wisseling vonden er opnieuw een aantal
veranderingen plaats. Bij deze reorga
nisatie, die weliswaar van veel kleinere
omvang was dan de ingreep rond 1970,
werd onder meer besloten de voormalige
eetkamer van Maria Louise zoveel moge
lijk in de oorspronkelijke staat te herstel
len. Vandaag de dag wordt dit de Nassau-
kamer genoemd en valt er bij de ingang
te lezen: 'De wanden zijn bekleed met het
kostbare goudleeren behang dat Maria
Louise zelf heeft laten aanbrengen; ook
de houten lambrizering behoort tot het
oorspronkelijke interieur'.
De stijlkamer uit de tijd van Maria Louise
van Hessen-Kassel in het Museum Princes-
sehof, 1975
En hiermee viel het doek over de Friesma-
kamer, tachtig jaar geleden geschonken
aan de gemeente Leeuwarden. De schil
derijen gingen naar het Fries Museum.
Van de vele voorwerpen bleef een aantal
in het Princessehof, weer andere gingen
de weg van de schilderijen. En aldus werd
na negentig jaar definitief een streep gezet
onder een kamer die een goed beeld gaf
hoe de Friese elite in de 18e eeuw leefde
en woonde.
'Het kan verkeeren'
Bronnen en literatuur.
Bergsma, René P., Titia Bergsma, de eerste westerse
vrouw in Japan. Brussel 2003.
Buiten, Geïllustreerd Weekblad. Amsterdam 1922 (16e
jaargang).
Huisarchief Friesma-State.
Kalma, J.J., Mensen in en om de Grote Kerk. Drachten/
Leeuwarden 1987.
Mulder-Radetzky, R.L.P. en Mulder, J.A., Museum het
Princessehof, Nederlands Keramiekmuseum. Leeuwar
den, MCMXCII.
Nederlands Patriciaat, Genealogieën van bekende
geslachten. 77e Jaargang 1993. 's-Gravenhage.
Notarieel archief te Leeuwarden (Tresoar).
Notulen van de gemeente Leeuwarden. In: Secretarie
archief Leeuwarden.
Ottema, Nanne, Friesma-State te Idaard. In: De Vrije
Fries 36 (1941) 1-39.
Stadswandeling Leeuwarden, sporen van banken en
verzekeringsmaatschappijen.
Visscher, R., Het Princessehof. In: De Vrije Vries 26
(1918) 37-62.
Vliegenthart, Adriaan W., Het Loo, een paleis als
museum. Emmerich 2006.
