?JIK
LiC0Vac^t^i»2
19
CAMV DE LEEUWARDEN. CJne chambrêe.
Belgische militairen in de Kazerne. Collectie: Dirk Swierstra
afkomstig uit Antwerpen. De Britten
worden verder getransporteerd naar
Groningen. Op 19 oktober, 's nachts om
2.15 uur, komt de trein met Belgische
militairen onder grote publieke belang
stelling aan op het Leeuwarder sta
tion. Voorafgegaan door marechaussees
te paard en geëscorteerd door Neder
landse landweersoldaten met de bajo
net op het geweer, trekt de stoet vanaf
het station via het Beursgebouw en de
Tweebaksmarkt naar de kazerne. Overal
langs de route staan dicht opeengedron
gen rijen toeschouwers, Leeuwarders
en Belgische vluchtelingen. Want de
1200 militairen zijn inmiddels niet de
enige Belgen in Leeuwarden. Na de val
van de stad Antwerpen zitten in onze
zuidelijke provincies 1 miljoen burger
vluchtelingen. De steden en dorpen
kunnen deze toevloed onmogelijk aan.
Daarom wordt een deel van de vluchte
lingen verder naar het noorden gebracht.
Zo komen op 10 en 12 oktober zo'n 3000
Belgen in Friesland aan. Ze worden ver
spreid over alle dorpen en steden. De
800 die in Leeuwarden blijven, worden
onder meer ondergebracht in het Stads
weeshuis, het Old Burger Weeshuis, het
Stadsarmhuis en het RK-liefdegesticht.
Wis Matheus op zoek naar haar man
Terwijl Pierre op weg is naar zijn nieuwe
onderkomen, zwerft Wis Matheus door
Nederland, op zoek naar een levenste
ken van haar man. In Amsterdam hoort
ze via het Rode Kruis dat hij mogelijk in
Leeuwarden verblijft. Met de trein en de
boot Enkhuizen-Stavoren reist ze richting
Leeuwarden. Ze blijft niet onopgemerkt op
de veerboot. Aan boord wordt een spontane
inzameling gehouden voor het berooide
Belgische gezin. Korte tijd later bereikt
ze Leeuwarden en vindt haar man terug.
Het geeft veel commotie in de stad,
al die vluchtelingen en militairen. De
'gegoede burgerin' Trui Thöne schrijft er
niet al te positief over in haar dagboek.2
'Nu kwamen er uit heel Nederland man-
loze vrouwen naar Leeuwarden om te zien
of hun man er ook bij was. Dikwijls was hij
er werkelijk en dan kwam aan de vreugde
geen eind natuurlijk. We zagen vaak die
vrouwen aan den arm van zo'n Belgische
landsverdediger door de straten slenteren
met een Hollandsche soldaat als facheux
troisième er achteraan. En gewoonlijk
dan kroeg in, kroeg uit! 't Is geen sympa
thiek volk, wat wij er van merkten. Het
eerste wat ze gewoonlijk vroegen als ze
aankwamen was: "waar is het danshuis"?'
Het staat in schril contrast met de hart
verwarmende reactie van de familie
Antonisse, die het gezin Matheus zo goed
mogelijk ter zijde staat. Na de hereniging
met haar man gaat mevrouw Antonisse
met Wis naar de gemeente en naar het
inmiddels opgerichte comité tot hulp en
steun aan de Belgische vluchtelingen. Wis
zit niet bij de pakken neer; het is haar eer
te na om de hand te moeten ophouden.
Ze weet binnen de kortste keren als naai
ster werk te krijgen bij gegoede families
in Leeuwarden, onder meer de familie
Sprenger aan de Willemskade 29. Doch
ter Trees vindt werk als gouvernante bij
de familie Witsen Elias. Mede hierdoor
krijgt het gezin al snel een woning toe
gewezen aan het Noordvliet, nummer
B 321, op de hoek met het Oranjewal-
tje. Op 15 december betrekt moeder met
beide kinderen een woning aan de Wil
lemskade, hoek Schoolstraat, F30-boven.
Op 22 december 1914 wordt Maria
Louisa Faes, geboren op 22 maart 1880 te
Kessel-Loo, vrouw van Petrus Matheus,
van beroep naaister, officieel in de burger
lijke stand ingeschreven samen met haar
twee kinderen, Theresia Louis, geboren 11
januari 1898 te Leuven en Frangois Céline,
geboren 10 oktober 1908 te Kessel-Loo.
Intussen blijft vader Pierre met zijn
Belgische lotgenoten geïnterneerd in de
kazerne. Het is een leven in ledigheid. De
Belgische consul in Leeuwarden, D. Har
mens, spant zich zeer in om hun lot verder
te verlichten. Onder zijn leiding wordt een
commissie gevormd die zich ten doel stelt
'ontwikkeling en ontspanning te bezorgen
aan de Belgische militairen'. De militairen
richten een eigen muziekkorps op. Er zijn
concerten, zoals dat op 8 december 1914
'met medewerking van C. van Leerberghe,
Belgisch geïnterneerde op de violoncel'.
Op 8 november vindt er op de Wilhelmina-
baan een voetbalwedstrijd plaats tussen
in Groningen geïnterneerde Engelse mili
tairen en het eerste team van Frisia, met
de Belgen als toeschouwer. Op 18 en 19
november bezoekt de bekende Belgische
artiest Emiel Hullebroeck Leeuwarden.
Hij treedt op in de Harmonie ten bate van
de Belgische vluchtelingen. Ook wordt een
uitgebreid bezoek gebracht aan zijn land
genoten in de kazerne. En ook een drietal
optredens van het Leeuwarder Gemengd
Dubbel-Kwartet onder leiding van mejuf-
