Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap
5^/
DEPARTEMENT VAN WATERSTAAT.
I&U
%-
Geb. datum .4 ifcstPifc. .1.9.20..
Straat-No. S.v amer.&affigttr ,57.,./ee;^v. SE .en
is ingedeeld bij de R.V.l. RAMPPLOEG.
LeOVAT^ LA.il
Ingrid ten Have
21
Bij een les over de Franse Revolutie moest
ik mijn ouders interviewen over welke van
de bovengenoemde drie waarden voor
hen de belangrijkste was. Ik weet nog
goed, dat mijn vader geen moment twij
felde: Vrijheid! Dat was ook het eerste mo
ment dat hij me wat vertelde over de
oorlog en zijn rol in het verzet in Leeuwar
den. Ik was als tiener enorm onder de in
druk en heb ook later extra goed geluisterd
als er weer een stukje verhaal boven water
kwam. En dat was niet vaak. Er over praten
deed hij zelden. Hij was bezig met de we
deropbouw, met zijn werk en vooral ook
met ons gezin.
Nu, veertig jaar later, kijk ik naar
een grote hoeveelheid foto's en
materiaal, die de familie mij na
het overlijden van onze ouders
meegegeven heeft. Want ja, nu ben jij de foto
graaf en genealoog, werd er gezegd. Kortom:
maak er wat moois van.
De afgelopen maanden hebben contacten
met het Verzetsmuseum en het Historisch
Centrum Leeuwarden mij geïnspireerd om op
te schrijven wat ik nog weet over mijn vaders
verzetswerk en kan onderbouwen vanuit een
aantal documenten. Dit jaar is het op 15 april
tenslotte zeventig jaar geleden, dat Leeuwar
den haar vrijheid terugkreeg. Kortom, tijd om
over mijn vaders bescheidenheid heen te stap
pen. Wrang genoeg is er ook de actualiteit, de
vrijheid ligt opnieuw onder vuur. Des te meer
reden om het verhaal nu te vertellen. Ik draag
dit artikel dan ook op aan mijn vader en wat
hij mij geleerd heeft over het belang van vrij
heid, maar ook over rechtvaardigheid en
ethiek.
Een korte voorgeschiedenis
De familie Ten Have kwam op 10 juni 1938
naar Leeuwarden. Derk ten Have, de kostwin
ner van de familie, werd overgeplaatst naar
de Blokhuispoort, als werkmeester op de we
verijen. Zij gingen wonen in een nieuwe wijk
van Leeuwarden, in de Swammerdamstraat
57. Eerst leek er nog niet veel aan de hand, de
'Ten Have jongens' - mijn vader Wiert en zijn
broer Henk - gingen op fietsvakantie naar de
Ardennen en naar de kop van Overijssel.
Maar de oorlogsdreiging werd al gauw seri
eus. Op 8 januari 1940 werd Wiert gemobili
seerd en trad als soldaat aan bij het 2e
Regiment Luchtdoelartillerie te Alkmaar. Zijn
soldatenkist staat hier nog altijd. En ik mag
ook regelmatig even de koperen hulzen van
het luchtdoelgeschut oppoetsen.
Legitimatiebewijs van de Rijksverkeersinspectie
Collectie Ten Have
Na de capitulatie is hij in dienst getreden
bij de Rijksverkeersinspectie (RVI) in Leeu
warden, een dienst verantwoordelijk voor
onder andere goederentransporten. Dit kwam
ik op een later moment tegen als de basis
voor een belangrijk privilege, omdat hij zo
toegang had tot brandstof- en smeeroliebon
nen, maar ook vanuit de SS vervoersopdrach-
ten kreeg, die hij voor andere doelen in kon
zetten. Op 13 augustus 1942 kreeg hij vanwege
zijn werk ook 'vrijstelling van de inlevering
van een herenrijwiel'.
De spanningen van de bezetting waren er al
wel, maar toch ging het leven ook nog rede
lijk gewoon door. Er zijn vrolijke foto's uit die
tijd. En op 17 januari 1942 schaatsen de Ten
Have jongens de Elfmerentocht. Mijn vader
vertelde dat hij ook de Elfstedentocht ge-
RIJKSVERKEERSINSPECTIE: .r "h.'/lcél:
LEGITIMATIEBEWIJS ten behoeve van luchtb,
maatregelen.
Dit beVijs betreft den hou
der van
p. b. No. .10.4/0.12.697.
Handteekening vd. houder
Naarn..t<m...H.3m.
Voornamen Vii.ftX'.'fc.
Geb. plaats H.Q.CKU1
DE RIJKSINSPECTEUR V. Ur VERKEERT
12758 - - K 1178
