LcoV<lr^LA.i£
Grafmonument Anna van Oranje
In nummer 46 van Leovardia van januari 2015
was bij een interessant artikel van Sytse ten
Hoeve over de in 1795 verdwenen grafmonu
menten in de Grote Kerk een afteelding afge
drukt, die het grafmonument van Anna van
Oranje, overleden in 1588, zou voorstellen.
Dit berust echter op een misverstand. Be
kend was dat de beeldhouwer Johan Schoor
man, afromstig uit Gent en om
geloofsredenen uitgeweken naar Emden, ge
bruik gemaakt had van een voorbeeld uit een
in 1563 uitgegeven verzameling modellen in
de stijl van de Renaissance van Hans Vrede
man de Vries. De afteelding in Leovardia is de
door Schoorman gevolgde modeltekening uit
dit boek. Het stelt dus niet het grafmonument
van Anna van Oranje zelf voor. Sytse en ik
zijn tot de conclusie gekomen dat het een af
beelding is van het grafmonument van Isa
bella van Portugal, de vrouw van de Spaanse
koning Karel V. Dit blijkt uit het bijschrift dat
in het boek is opgenomen en het wordt be
vestigd doordat links vooraan bij het voeten
einde een keizerskroon is geplaatst. Karel V
was niet alleen koning van Spanje maar ook
keizer van Duitsland.
Zijn vrouw Isabella overleed in 1539 en het
boek met voorbeeldprenten van Hans Vrede
man de Vries werd uitgegeven in 1563. In 1591
vervaardigde Johan Schoorman het grafmo
nument voor Anna van Oranje. Er was toen
een halve eeuw verstreken. De stijl van
Schoormans monument kan men wat ouder
wets noemen, maar het monument had, naar
we nu weten, een voorbeeld van keizerlijke
allure.
Bernhard van Haersma Buma, Leeuwarden
