Lcovo.'in} LA.il
dam, meneer Van Damme, op de proppen, die
haar avances maakt. Rinske gaat op die avan
ces in en krijgt daarna een diep schuldbesef.
Als ze op een winteravond met haar man naar
de kerk gaat, preekt de dominee over een be
kend verhaal uit het Nieuwe Testament. Een
paar mannen brengen een vrouw, die overspel
heeft gepleegd, bij Jezus en zeggen: 'Volgens
de wet van Mozes moet deze vrouw gestenigd
worden. Wat vindt u er van?' Jezus antwoordt
na een ogenblik van stilte: 'Wie van jullie
nooit verkeerd heeft gedaan mag de eerste
steen gooien.' Beschaamd druipen de mannen
een voor een af. Tegen de vrouw zegt Jezus: 'Ga
heen en zondig niet meer.' (Johannes 8).
Blijkbaar heeft de dominee de vrouw in
schrille kleuren afgeschilderd, want Rinske
identificeert zich met de vrouw, zegt: 'O God!
Ik ben die vrouw' en verlaat het kerkgebouw,
gevolgd door haar man. Dat is het moment dat
is afgebeeld. Het onderschrift bij de tekening
bestaat uit de door Rinske uitgesproken woor
den.
Het interessante is nu, dat de tekening een
gedetailleerd beeld geeft van het interieur van
de Grote Kerk. In de donkere kerk branden de
kaarsenkronen. Het is dus een avond in de
winterperiode. Bij eerste oogopslag lijkt het,
alsof een gebeurtenis, die werkelijk heeft
plaats gevonden, is afgebeeld, zo levensecht is
het interieur van de Grote Kerk weergegeven.
Vinkeles had twintig jaar eerder, in samen
werking met de tekenaar Jacobus Buys en Cor-
nelis Bogerts, een waar gebeurd voorval
gegraveerd. Op een bededag in januari 1785
was in de stampvolle Grote Kerk paniek uitge
broken toen iemand 'Brand!' had geroepen. Er
zou een stoof zijn omgevallen. Bij de run op de
deuren zijn vele kerkgangers vertrapt, waarbij
vier om het leven kwamen. Een lange lijst van
na afloop gevonden voorwerpen wordt nog al
tijd bewaard in het HCL.
Heel merkwaardig is de tegenstelling tussen
beide afoeeldingen. 1785: een waar gebeurd
drama in een gefantaseerde Grote Kerk, 1805:
e en verzonnen verhaal in een natuurgetrouw
afgebeelde Grote Kerk. Blijkens het onder
schrift is de laatste afoeelding zowel getekend
als gegraveerd door Reinier Vinkeles. Hij heeft
Paniek onder de kerkgangers in de Grote Kerk (met fictief interieur) te Leeuwarden, 26 januari 1785. B'j
pogingen van het publiek om uit de kerkzaal te komen worden vier mensen vertrapt, een man hakt
met een bijl de deur open. Gravure van Reinier Vinkeles in samenwerking met tekenaar Jacobus Buys
en Cornelis Bogerts
Collectie Rijksmuseum
