Lcovo.'in} LA.il
Het door Annie Eijgelaar en Tamme Leemburg
gedreven Café Florida aan de Heerestraat in
1958, later voortgezet als Bar Mercuur
warden tot de jaren '50 nauwelijks ontmoe
tingsplekken. In die jaren was er bloemist
'Ouwe Meijertje', die in een alkoof van zijn
benedenwoning de slaapkamer bij zijn bloe
menwinkel op Klokstraat 13 gratis beschik
baar stelde voor homoseksuele vrijpartijen.
Ouwe Meijer werd op 23 maart 1955 door de
arrondissementsrechtbank van Leeuwarden
veroordeeld voor ontucht met een minderja
rige, alsmede voor het bevorderen van on
tucht in zijn woning in de jaren 1948-1954.
Hij kreeg één jaar gevangenisstraf en moest
zich daana laten opnemen in een nog nader
te bepalen inrichting. In een andere strafzaak
wordt in het verslag van de rechtszaak gesteld
dat 'hij verdachte heeft getroffen in de over
dekte zweminrichting te Leeuwarden en dat
hij na gezwommen te hebben samen met ver
dachte in een badhokje is geweest en dat zij
elkaar hun mannelijkheid hebben getoond'.
In de Citybar op het Ruiterskwartier kwa
men ook diverse homoseksuelen vanwege de
nabijgelegen waterplaats Achter de Beurs. Zij
werden hier min of meer gedoogd en be
schermd door de kastelein als het aantal niet
te groot werd. Soms werden ze echter ook ge
treiterd, mishandeld of gechanteerd door de
vaste clientèle, bestaande uit souteneurs en
prostituees. De opening van café Florida in de
Tweede Wereldoorlog aan de Heerestraat 21
zorgde voor een grote verbetering. Eigenares
was Annie Eijgelaar ofwel Mooie Juf. Zij was
getrouwd met aannemer Tamme Leemburg.
Aanvankelijk was ook dit vooral een lokaal
voor prostituees en hun klanten, maar in toe
nemende mate kwamen hier ook homosek
suele mannen, omdat ze hier niet lastig
gevallen werden. Mooie Juf was namelijk ook
best commercieel ingesteld en heel gelukkig
met de nieuwe clientèle van deze wat verlo
pen zaak. En wat ze er moreel van vond: 'Deze
mensen moeten toch ook geholpen worden'.
Omdat de zaak vlak bij de kazerne lag, werd
er naar verluid ook nog wel eens al dan niet
ten behoeve van een bijverdienste een sol
daatje gescoord. In 1965 werd Florida onder
de naam Mercuur de eerste echte homobar
van Leeuwarden, inmiddels overgenomen
door Arie Schippers. Na verschillende andere
eigenaren kocht de NMB-bank het pand terug
en verkocht dit later weer als privé-club, de
Kimberley-bar. Daarnaast zou volgens inge
wijden ook café-restaurant De Nederlanden
aan de Zuiderstraat 1 een trefpunt van homo
seksuelen zijn geweest.
Anton Ponjée en Wim ter Vrugte startten in
1968 op Eewal 51 Bar Monsieur en deze zaak
bleef bestaan tot 1976. Tussen Bar Monsieur
en Mercuur ontstond een route die bij inge
wijden wel de 'Rue de Vaseline' werd ge
noemd vanwege de vele homo's die heen en
weer drentelden.
Ontstaansperikelen van het COC in
Leeuwarden
In 1946 werd in Amsterdam de Shakespeare-
club opgericht. Deze werd in 1949 omgedoopt
tot Cultuur- en Ontspannings Centrum COC.
In 1953 waren er enkele COC-leden in Leeu
warden, die voor een sociëteit waren aange
wezen op Groningen of Leeuwarden. De
afdeling Groningen draaide slecht en werd
vanwege een 248bis affaire in die tijd zelfs
opgedoekt. In het noorden was er daardoor
niets meer. Op 13 februari 1954 werd de eerste
Friese afdeling van het COC opgericht in
hotel De Kroon. De avond werd een succes.
Niek Engelschman, landelijk voorzitter COC,
sprak: 'Met Leeuwarden als centrum hebben
onze Friezen thans de 7e COC-afdeling medio
februari ter wereld gebracht. Dat ieder COC
lid thans beschuit met muisjes ete temeer
omdat dit 7 een geluksnummer is. Na de Elf
stedentocht is ook voor ons gelukkig het
Friese ijs gebroken en kan de koers voor de
vrije vaart in Friesland bepaald worden'.
In de beginperiode werden er eenmaal per
maand contactavonden belegd waarop de
leden in min of meer ontspannen sfeer bij el
kaar kwamen. Ontmoeting met gelijkgestem
den was het doel. Elke keer werd er onder
schuilnaam een ruimte gehuurd. Men was
het optreden van de zedenpolitie in Gronin
gen nog niet vergeten en wilde geen politie-
bemoeienis. Er werden locaties gehuurd in
hotel Spoorzicht, Zalen Schaaf en het gebouw
van de Vrijzinnig Hervormden aan de Ooster
kade. Eerst werden de bijeenkomsten nog
aangekondigd in het maandblad van het COC
de Schakel, maar toen bleek dat de politie
deze aankondigingen in de gaten hield, kre
gen de leden een persoonlijke uitnodiging.
Een oud-politieman herinnerde zich nog met
enig plezier dat een rechercheur, die heime
lijk een van de vergaderingen op de Eewal
moest bijwonen, zich nogal opgelaten had
gevoeld, toen enkele bezoekers trachtten
hem te versieren. Alles gebeurde met de
grootst mogelijk discretie om problemen
met werk en familie te voorkomen.
Op 18 december 1954 hield het COC een
kerstviering in de bovenzaal van het gebouw
van de Vrije Evangelische Gemeente. Waar
schijnlijk is hier ook een politieagent in bur
ger undercover bij aanwezig geweest. Op 3
januari 1955 schrijft de commissaris van poli
tie van Leeuwarden aan de burgemeester een
brief over het Cultureel Ontspannings Cen
trum in Leeuwarden. 'Uit de aard der zaak
was de aandacht van de Gemeentepolitie te
