Rinske Heemstra en de Grote Kerk
7
pl.vx.
LeOVdLT^ LA.il
Bernhard van Haersma Buma
Onlangs kwam een onbekende afbeelding
aan het licht, die een interessante aanvul
ling geeft op onze kennis van de Grote of
Jacobijnerkerk. De vondst is te danken aan
Sytse ten Hoeve, die hem ontdekte in de
verzamelingen van het Rijksmuseum. De
titel is: Rinske verlaat de kerk. Afgebeeld is
een vrouw die in hevig geëmotioneerde
toestand, gevolgd door haar man, de Grote
Kerk uitloopt.
De gravure is van de hand van Rei-
nier Vinkeles (1741-1816), graveur
en boekverkoper te Amsterdam,
bekend illustrator van vele boe
ken. Dit is een illustratie bij een boek van
Adriaan Loosjes Pzn. (1761-1818), auteur en uit
gever te Haarlem. Adriaan Loosjes was in zijn
tijd een bekende schrijver, die tal van boeken
op zijn naam heeft staan. In 1804/05 publi
ceerde hij onder de titel Zedelijke Verhalen een
bundel schetsen, die bedoeld was om het ze
delijk besef van het Nederlandse volk op een
hoger peil te brengen. De bundel was kenne
lijk een succes. In 1814 verscheen een tweede
druk en in 1844, vele jaren na de dood van de
schrijver, nog een derde.
Adriaan Loosjes schrijft in zijn inleiding,
dat de schetsen volledig verzonnen zijn en
geen verwijzing naar enige bestaande persoon
bevatten. Zij spelen zich af in verschillende
delen van het land. De zesde schets, in de
derde aflevering uit 1805, heeft als titel Rinske
Heemstra. Rinske komt uit een welgestelde
koopmansfamilie in Leeuwarden. Een ver
band met de adellijke familie Van Heemstra,
zoals de website van het Rijksmuseum sugge
reert, is er niet. Rinske is door aanleg en op
voeding in alle opzichten een toonbeeld van
deugdzaamheid. Op een gegeven moment
trouwt zij met een meneer Wybrandi. Helaas
komt er ook een knappe jongeman uit Amster-
flodi itó Ijcij. die "Vi-nnV! tL.244.
Tijdens de dienst verlaat Rinske de kerk. Haar man, komt achter haar aan. Illustratie bij het verhaal
Rinske Heemstra. Gravure van Reinier Vinkeles (1741-1816)
Collectie Rijksmuseum
