JÏÜ
LeoVdlr^ LA.il
De Haniasteeg in 1993
pakhuizen, kelders en huiskamers in gebruik
voor allerhande klusjes. De allerarmste be
woners hadden vaak zeer eenvoudige
beroepen. Neem bijvoorbeeld Antie Michiels
uit de Haniasteeg. Zij verdiende rond 1700 de
kost als appelverkoopster. Ook wemelde het
van de turfdragers, bierdragers en melktap-
pers (melkverkopers). In eerste instantie zal
de kleine industrie vooral zijn opgezet door
de eigenaars van panden aan de Nieuwestad.
Het pand Nieuwestad 30, tussen Wolve- en
Haniasteeg, heeft nog altijd een diepe uit
bouw in het stegengebied. In 1830 droeg het
de naam De halve maan en was hier een grut-
terij van de firma Barneveld gevestigd. In
1880 zat hier drogist-kruidenier-distillateur
Silver-gieter-Hoogstad. Bij deze aaneenri
jging van bemiddelde handelaren laat zich
allerlei kleine industrie denken: van een
koffiebranderij tot een stokerij voor jenever
en hoestdrankjes.
't Kleine Krantsje zette eens op een rijtje
welke zaken aan het Groot Schavernek waren
gevestigd rond 1900: op de hoek van de Nieu
westad zat zadelmakerij Van Dalen, op num
mer 3 slijterij Hoekstra. Op nummer 5
huisschilder Munsterman. Op 7 hotel El-
zinga. Deze laatste twee zouden later worden
samengevoegd tot het latere Kota Radja. Hier
naast zat het drukke hotel Weidema, vervol
gens slagerij Piet Kuperus, café Hettema en
hotel Duinkerken, dat later een dancing zou
worden. Vervolgens het burgermanshuis van
spoorwegmachinist Stok, dan een vieze
'openbare plasplaats'. Hierna volgde het pand
van scheerbaas en haarknipper Wietzes en
daarna het hoekpand met de Molensteeg, met
hierin de staankroeg van Braaksma. 'De Mo-
lensteeg liep uit op de Haniasteeg, waar om
streeks 1910 tien krotten van arbeiders
woningen stonden.' Op de zuidelijke hoek
van de Molensteeg was karverhuurder Kals-
beek (Groot Schavernek 23), dan boter, kaas
en eieren Knier op nummer 25, dan brand-
stoftandel Bergsma op 27. Het Schavernek
was destijds nog gevuld met beurtscheepjes,
die zakken meel, kisten bier, voedsel, var
kens, aardappels en andere spullen vervoer
den. De oude panden Groot Schavernek
nummers 25, 27 en 29 zijn niet geheel ge
sloopt, maar opgenomen in de nieuwbouw
van het poppodium Neushoorn. Dit geldt ook
voor het oude pand van Nauta (en voormalige
discotheek Rock IT) op de hoek Ruiterskwar-
tier/Haniasteeg.
Eind 19e eeuw zat op de hoek van het Rui-
terskwartier de koemelkerij en paardenstal-
ling van de familie Niemendal, die hier een
transportonderneming exploiteerde. Zij be
weerde vrijwel alles te kunnen vervoeren,
desnoods met inzet van vier paarden. Op
deze plek zit tegenwoordig restaurant Rho-
dos. Hier vlakbij, aan de Haniasteeg 4, was
geruime tijd azijnfabriek Van Sloten geves
tigd in pakhuis De Drie Gebroeders. Ook de
bekende slager Ype Brada was van 1846 tot
1890 gevestigd in de Haniasteeg. Zijn zoon
Johannes Georg verkocht vlees op verschil
lende andere locaties, maar besloot het slach
ten te concentreren in het Harmoniekwartier.
Jarenlang stond het slachthuis van de Brada's
in de Molensteeg nummer 7, totdat het werd
verhuisd naar de Snekertrekweg. Hier bleef
de familie tot het begin van deze eeuw actief.
Fabrieken en werkplaatsen waren aan de
Wolvesteeg zo overheersend dat dit straatje
ook wel de Industriesteeg werd genoemd.
Fabriekjes waren er zelfs tot ver na de Tweede
Wereldoorlog. Jan de Wier bleef hier lange
tijd gevestigd als de laatste sigarenmaker van
Leeuwarden. Een ander beeldbepalend be
drijf was de Firma Nauta en Co. (later RAMI)
aan het Ruiterskwartier. Het gaat hier om een
grote zaak, die zeker aan het begin van de 20e
eeuw tot de belangrijkste autobedrijven van
Disco en danscentrum Rock IT, Ruiterskwartier,
hoek Haniasteeg in 1995. Op de bovenverdie
ping was de dansschool van Omar Smid geves
tigd
Friesland behoorde. Het bedrijf vestigde zich
in 1895 op het Ruiterskwartier 37 aan de west
zijde van de Haniasteeg, maar had ook pan
den in de Wolvesteeg. Het begon met een
rijwielhandel en rijschool, die later werd uit
gebouwd tot naaimachinehandel, auto
showroom en garage. Grote merken als
Chevrolet, Hudson en Essex waren hier al
vroeg te koop. Het gebouw van RAMI brandde
in 1924 volledig af en werd daarna weer opge
bouwd. Na de oorlog concentreerde het
bedrijf zich op de handel in automaterialen,
terwijl de garage verschillende malen van
eigenaar wisselde. Vanaf de jaren zeventig
kwam het pand in gebruik als discotheek.
Vooral namen als Barcarolle en Rock IT heb
ben hier grote bekendheid gekregen. Inmid
dels is het hoekpand verbouwd en uitgebreid
tot popcentrum Neushoorn.
Schouwburg, herbergen en kroegen
Hoe veelzijdig deze buurt was, blijkt ook uit
de vestiging van de eerste Leeuwarder
schouwburg, die een plekje kreeg aan de
oostzijde van de Haniasteeg. Initiatiefnemer
en 'muzijkmeester' Johannes Posthumus
kocht verschillende panden en bouwde hier
in 1802 een theater, dat tientallen jaren stand
hield, totdat uiteindelijk De Harmonie hier
tegenover werd gebouwd. Het complex van