JÏÜ LeoVdlr^ LA.il De Haniasteeg in 1993 pakhuizen, kelders en huiskamers in gebruik voor allerhande klusjes. De allerarmste be woners hadden vaak zeer eenvoudige beroepen. Neem bijvoorbeeld Antie Michiels uit de Haniasteeg. Zij verdiende rond 1700 de kost als appelverkoopster. Ook wemelde het van de turfdragers, bierdragers en melktap- pers (melkverkopers). In eerste instantie zal de kleine industrie vooral zijn opgezet door de eigenaars van panden aan de Nieuwestad. Het pand Nieuwestad 30, tussen Wolve- en Haniasteeg, heeft nog altijd een diepe uit bouw in het stegengebied. In 1830 droeg het de naam De halve maan en was hier een grut- terij van de firma Barneveld gevestigd. In 1880 zat hier drogist-kruidenier-distillateur Silver-gieter-Hoogstad. Bij deze aaneenri jging van bemiddelde handelaren laat zich allerlei kleine industrie denken: van een koffiebranderij tot een stokerij voor jenever en hoestdrankjes. 't Kleine Krantsje zette eens op een rijtje welke zaken aan het Groot Schavernek waren gevestigd rond 1900: op de hoek van de Nieu westad zat zadelmakerij Van Dalen, op num mer 3 slijterij Hoekstra. Op nummer 5 huisschilder Munsterman. Op 7 hotel El- zinga. Deze laatste twee zouden later worden samengevoegd tot het latere Kota Radja. Hier naast zat het drukke hotel Weidema, vervol gens slagerij Piet Kuperus, café Hettema en hotel Duinkerken, dat later een dancing zou worden. Vervolgens het burgermanshuis van spoorwegmachinist Stok, dan een vieze 'openbare plasplaats'. Hierna volgde het pand van scheerbaas en haarknipper Wietzes en daarna het hoekpand met de Molensteeg, met hierin de staankroeg van Braaksma. 'De Mo- lensteeg liep uit op de Haniasteeg, waar om streeks 1910 tien krotten van arbeiders woningen stonden.' Op de zuidelijke hoek van de Molensteeg was karverhuurder Kals- beek (Groot Schavernek 23), dan boter, kaas en eieren Knier op nummer 25, dan brand- stoftandel Bergsma op 27. Het Schavernek was destijds nog gevuld met beurtscheepjes, die zakken meel, kisten bier, voedsel, var kens, aardappels en andere spullen vervoer den. De oude panden Groot Schavernek nummers 25, 27 en 29 zijn niet geheel ge sloopt, maar opgenomen in de nieuwbouw van het poppodium Neushoorn. Dit geldt ook voor het oude pand van Nauta (en voormalige discotheek Rock IT) op de hoek Ruiterskwar- tier/Haniasteeg. Eind 19e eeuw zat op de hoek van het Rui- terskwartier de koemelkerij en paardenstal- ling van de familie Niemendal, die hier een transportonderneming exploiteerde. Zij be weerde vrijwel alles te kunnen vervoeren, desnoods met inzet van vier paarden. Op deze plek zit tegenwoordig restaurant Rho- dos. Hier vlakbij, aan de Haniasteeg 4, was geruime tijd azijnfabriek Van Sloten geves tigd in pakhuis De Drie Gebroeders. Ook de bekende slager Ype Brada was van 1846 tot 1890 gevestigd in de Haniasteeg. Zijn zoon Johannes Georg verkocht vlees op verschil lende andere locaties, maar besloot het slach ten te concentreren in het Harmoniekwartier. Jarenlang stond het slachthuis van de Brada's in de Molensteeg nummer 7, totdat het werd verhuisd naar de Snekertrekweg. Hier bleef de familie tot het begin van deze eeuw actief. Fabrieken en werkplaatsen waren aan de Wolvesteeg zo overheersend dat dit straatje ook wel de Industriesteeg werd genoemd. Fabriekjes waren er zelfs tot ver na de Tweede Wereldoorlog. Jan de Wier bleef hier lange tijd gevestigd als de laatste sigarenmaker van Leeuwarden. Een ander beeldbepalend be drijf was de Firma Nauta en Co. (later RAMI) aan het Ruiterskwartier. Het gaat hier om een grote zaak, die zeker aan het begin van de 20e eeuw tot de belangrijkste autobedrijven van Disco en danscentrum Rock IT, Ruiterskwartier, hoek Haniasteeg in 1995. Op de bovenverdie ping was de dansschool van Omar Smid geves tigd Friesland behoorde. Het bedrijf vestigde zich in 1895 op het Ruiterskwartier 37 aan de west zijde van de Haniasteeg, maar had ook pan den in de Wolvesteeg. Het begon met een rijwielhandel en rijschool, die later werd uit gebouwd tot naaimachinehandel, auto showroom en garage. Grote merken als Chevrolet, Hudson en Essex waren hier al vroeg te koop. Het gebouw van RAMI brandde in 1924 volledig af en werd daarna weer opge bouwd. Na de oorlog concentreerde het bedrijf zich op de handel in automaterialen, terwijl de garage verschillende malen van eigenaar wisselde. Vanaf de jaren zeventig kwam het pand in gebruik als discotheek. Vooral namen als Barcarolle en Rock IT heb ben hier grote bekendheid gekregen. Inmid dels is het hoekpand verbouwd en uitgebreid tot popcentrum Neushoorn. Schouwburg, herbergen en kroegen Hoe veelzijdig deze buurt was, blijkt ook uit de vestiging van de eerste Leeuwarder schouwburg, die een plekje kreeg aan de oostzijde van de Haniasteeg. Initiatiefnemer en 'muzijkmeester' Johannes Posthumus kocht verschillende panden en bouwde hier in 1802 een theater, dat tientallen jaren stand hield, totdat uiteindelijk De Harmonie hier tegenover werd gebouwd. Het complex van

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2016 | | pagina 33