Lcovo.'in} LA.il
Timmermans in 1992 de eerste plannen pre
senteerde voor een uitgaanscentrum tegen
over De Harmonie. In de bijbehorende nota
kwam voor het eerst de term 'Harmoniekwar
tier' voor als benaming voor de drie stegen.
Deze naam bleef in zwang tijdens de tijd
rovende plannenmakerij die volgde, hoewel
soms ook de naam 'Haniakwartier' wel werd
gebruikt. Zelfs de naamgeving voor het ge
plande uitgaanscentrum veranderde nogal
eens in de planvorming. De gemeente sprak
de afgelopen jaren in haar nota's over een
'poppodium' of 'popcentrum'. De nieuwe ge
bruikers besloten echter een Engelstalige
aanduiding te kiezen en spreken nu van een
'cultural hotspot', terwijl het gebouwencom
plex is omgedoopt tot Neushoorn.
In de zomermaanden van 2014 vond uitgebreid archeologisch onderzoek plaats in het Harmonie
kwartier Foto: Erwin Boers, Leeuwarder Courant
Posthumus was toegankelijk vanaf het
Ruiterskwartier, maar strekte zich tot ver in
het stegengebied uit. Toen het in 1843 door de
erven te koop werd aangeboden, bestond dit
uit de schouwburg zelf 'aan het Ruiters-
kwartier en de Haniasteeg', twee naastgele
gen herenhuizen op het Ruiterskwartier, een
woonhuis met erf in de Haniasteeg en een
woonhuis met erf in de 'IJvobrouwersteeg'.
Het Schavernek was eeuwenlang een cen
trum van herbergen, pensions en horeca.
Logisch, want hier vertrokken en arriveerden
trekschuiten uit het westen en zuiden van de
provincie. Passagiers van Groningen naar
Amsterdam reisden bijvoorbeeld over Leeu
warden. Hier pakten zij de trekschuit naar
Harlingen, om van daar over de Zuiderzee
naar Holland te varen. Vanwege de lange reis
verbleven heel wat schippers en passagiers
in de herbergen langs het Schavernek. Hier
schuimde allerlei volk rond en er vertoefden
zelfs vrouwen, die zich lieten inhuren om
scheepsvolk voor de Verenigde Oostindische
Compagnie (VOC) te ronselen.
De archeologische werkgroep van Aed
Levwerd kreeg in 2007 en 2008 een interes
sant inkijkje in het wel en wee van zo'n her-
berg. Na de brand in chinees-indisch restau
rant Kota Radja kon de bodem hier worden
onderzocht. Dit terrein op het Schavernek
grenst aan het Harmoniekwartier en loopt
door tot aan de Wolvesteeg. Oorspronkelijk
hebben hier twee diepe panden gestaan,
waarvan het zuidelijke pand eeuwenlang be
kend stond als herberg of
logement. Hierachter stonden vier kleine
woninkjes, die georiënteerd waren op de
voormalige Messenmakerssteeg. In de 19e
eeuw woonden in totaal 21 mensen in deze
woningen, waaronder vele schoenmakers. De
bodem onder Kota Radja bleek zeer rijk aan
vondsten, vooral aardewerk. Juist daarom is
het opvallend dat de opgraving van 2014 in de
Wolve-, Hania- en Molensteeg een magere
opbrengst met zich meebracht. Dit is we
derom een aanwijzing dat de bewoners en
ondernemers op het Schavernek een veel gro
tere welvaart hebben gekend dan hun achter
buren in de steegjes. Wie aan de gracht
woonde, leefde in een volstrekt andere we
reld dan mensen in de achterbuurt.
Opmerkelijk genoeg heeft het stegenbuur-
tje nooit een overkoepelende naam gehad.
Dit veranderde pas toen PvdA-wethouder Ap
Een van de aan de oppervlakte gebrachte vond
sten tijdens het archeologisch onderzoek aan
het Harmoniekwartier in 2014: een schenkkan
netje van Chinees porcelein
Foto: Erwin Boers, Leeuwarder Courant
