6
Rebognn
Pionieren met vet
"«saasBgj
Het orgel van de Westerkerk,
uniek in haar soort
Harmoniekwartier: vier eeuwen
ambacht en armoe
LeoVdlr^ LA.il
&3si
SMAAKT IEDEREEN
BOTERHAMPASTA
Van kleine vetsmelterij tot multinational. Martin
Hendriksma beschrijft het verhaal van Benninga's
Friesche Margarinefabrieken te Leeuwarden. De
Joodse familie Benninga deelde er tot 1953 tachtig
jaar lang de lakens uit. Wie is er in Leeuwarden
niet opgegroeid met Bebogeen? En nog steeds is
het merk niet verdwenen. Kijk maar eens op de
website van het tegenwoordige Royal Smilde
Foods. 'Bebo' staat daar te lezen, 'is in de loop
der jaren uitgegroeid tot een internationaal food-
servicemerk, met een sterke positie binnen de
instellingenmarkt.' In gevangenissen en bejaar
denhuizen, in de luchtvaart en het leger - overal
wordt nog Bebo-margarine, halvarine en spread
gebruikt. De naam die voortspruit uit Benninga's
Boter.
'En nu verhieven zich de eerste orgeltoonen ter
begeleiding van het lied der gemeente, en vonden
gewis eenen weldadigen naklank in het hart van
velen.' Aldus de verslaggever van de Leeuwarder
Courant op 17 augustus 1847 toen hij verslag deed
van de ingebruikname van het nieuwe orgel in de
Westerkerk. Het instrument werd bij die gelegen
heid bespeeld door de nieuw benoemde organist
Klaas Suringbroek en de organist van de Jacobij-
nerkerk, Richeüs R.E. Frank.
Ad Fahner gunt als orgelkenner ons een blik in
de totstandkoming van dit unieke orgel aan de
hand van beschrijvingen van gevonden bouw
tekeningen en rekeningen. En passant houdt hij
een vurig pleidooi voor het herstel van het orgel
op de oorspronkelijke plaats, de in onbruik ge
raakte Westerkerk in de Bagijnestraat. Misschien
in het kader van Culturele Hoofdstad 2018?
Door de ingebruikname van een nieuw muziek
centrum tegenover Stadsschouwburg de Harmo
nie onder de naam Neushoorn, is er een eind
gekomen aan de deplorabele toestand van een
van de meest verwaarloosde wijkjes in het
centrum van Leeuwarden, het zogenoemde
Harmoniekwartier. Sloop en nieuwbouw beteke
nen de laatste decennia echter ook archeologisch
bodemonderzoek en van die mogelijkheid is ook
dit keer weer volop gebruik gemaakt. Leovardia
deed daar in recente nummers al kort verslag
van. Erwin Boers en Dorus van Hooff namen de
gelegenheid te baat om uitgebreid in de geschie
denis van de wijk te duiken en dat leverde een
historische schets op van de Middeleeuwen tot
nu.
