jmmïï, mÊsmË Grand Théatre Edison. VOORSTELLING. LeoVdlr^ LA.il NIEUW! NIEUW! Schouwburg te Leeuwarden. Edison's Ideaal I Levende Boelden weergegeven door den Kinematagraph. Hat groatata auocoa dar 18e Eeuw. Vrijdag 22, Zaterdag 23, Zondag 24, Maandag 25 en Dinsdag 26 Januari 1897 Sari»» fotagrafiiclw minwnl-OpaMjUtt wwdell Of imiImkW#*» <jro:*te ia >1 b.n ii jtfeiimapracAr net kitooftifl «n-ihaiJ wwf |(«iaa fcxidat è<ia»tt<H>ïi.T3tjMnitmlla, i 't komen ea («h vaa mkUjciu-h at ew. BfcWoriMmaw worden woergBgoreii. Peradaast worden »r»r h« OOR SMKl fotoftntfèa ToorbpjjoTowd- Komt dit UM en ge eUat nxwonilefd. loirttn Ulj tttam* Bet Badtneiin t* iautttiu. PndUnl. La Pj»cb da Graad Opéra ta Ftrjjt. Etoig. VerirakfcflB «a «inkomen ras «poortreinon. De g«oteord» flBBgaJw, Braot «acne*. Keao komirebe acta* ia het Atelier ran den pkotagnaf. La Place da la Concorde ta Parf* ia tril* drukt*. Afrikaanjtbe Wilderniaaaa. Daocach HariaeecUp. De matroua un 't werk. Ójnaointaaailnff ta e»n ipeaUnüa te Berlijn. 'AoebaTta t# Boeten tn Toortqj wan **"*- Kinder ipeelloin. PLue rarte te Antwerpen. Spelende Klateren. Bat* de Boulog-ne met wandelaara. Logt* 60 centPartorro SS cent tf.ft Maandag 25 Januari tra 5 ure Broote Kinder* oorsttttng, ttgbij remaindering ran prijzen. Directie i Chr. SLIEKER. Strooibiljet ten behoeve van de voorstelling Grand Théatre Edison door Christiaan Slieker op vijf achtereenvolgende dagen in januari 1897 te brengen aan het café Centraal', stelde de Leeuwarder Courant. Sociëteit Amicitia ver toonde dezelfde filmpjes van de inhuldiging van Wilhelmina op 14 december, samen met filmpjes als De keizer van Solo, De sultan van Djocjocarta en het succesnummer Kavallerie eene rivier overzwemmende bij avond. In 1899 waren er weer vertoningen met de Bioscoop: in februari en december in de volkse Stads schouwburg. In 1900 was er een nieuw apparaat voor filmprojectie op de markt: de electro-biograaf. In februari 1900 gaf Herman Fey een uitge breide reeks voorstellingen in de Harmonie. Leeuwarders liepen massaal uit om deze voor stellingen te bezoeken. Toen er op 18 februari geen filmvoorstelling was, maar de lichten van de Harmonie wel brandden, vormde zich een lange rij mensen, in de hoop dat er tóch een filmvoorstelling zou zijn. De Leeuwarder Courant meldde dat de mensen teleurgesteld afdropen toen bleek dat een 'private partij' de Harmonie had afgehuurd. Niet alleen het pu- bliek was onder de indruk: de Leeuwarder Cou rant schreef voor het eerst een recensie over een filmvoorstelling, waarin ze het hun 'stads- genooten' zeer aanraadden om de voorstellin gen te bezoeken. In 1900 was men alweer uitgekeken op de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Het publiek smulde nu van beelden van de Tweede Boerenoorlog tussen Nederlandstalige Boeren in Zuid-Afrika en het Britse rijk. Vooral Paul Kruger, president van Zuid-Afrika en lei der van de Boeren, werd in filmpjes neergezet als held. Fey vertoonde ook beelden van de Tweede Boerenoorlog in de Harmonie. Vol gens de Leeuwarder Courant was het publiek laaiend enthousiast: 'Paul Kruger ontbrak na tuurlijk niet. Toen hij tevoorschijn kwam, ge zeten in een staatsie-rijtuig, zich naar den Volksraad begevend, en daarbij door den pia nist en den violist, die den geheelen avond de vertooningen begeleidden, de Transvaalsche Volksliederen werden gespeeld, zongen de aanwezigen deze uit volle borst mede, als gold het een ovatie aan Oom Paul in eigen persoon', schreven ze in hun recensie, geplaatst op 14 februari 1900. De beelden bleken overigens al snel grotendeels nep: sommige filmpjes waren in scène gezet en bij andere bleek zelfs dat de soldaten niet de heldhaftige Nederlan ders, maar de Engelse vijanden waren! De pers en het publiek spraken er schande van en het gaf de reputatie van film een knauw. Dit was iets dat het medium niet kon gebruiken. Rond 1900 kwam film in Nederland namelijk in een crisis terecht. Leeuwarden was hierbij geen uitzondering. Crisis op de kermis De crisis van film was in Leeuwarden het eerst merkbaar bij de reisbioscopen. In 1898 hadden Slieker en Riozzi beiden op de juli-kermis ge staan met een reisbioscoop, maar weinig tot geen reclame gemaakt voor hun tent. In 1899 stonden de twee weer op de kermis, maar nu was hun reclamecampagne veel uitgebreider. Beiden plaatsten nu een langere advertentie. Hierin herinnerden ze de lezers aan het eer dere behaalde succes en benadrukten dat ze de nieuwste en mooiste films hadden. Bovendien moesten de bezoekers vooral op de juiste plaats zijn en de twee reisbioscopen niet door elkaar halen. Riozzi verspreidde ook strooi en reclamebiljetten door de stad. Zulke uitge breide reclamecampagnes waren noodzakelijk geworden om publiek te trekken, want reis bioscoopexploitanten begonnen het steeds moeilijker te krijgen. De nieuwigheid van film was eraf en het publiek verloor haar interesse. Film bood niet veel meer dan al bestaand ver maak, zeker door de slechte beeldkwaliteit vol flikkeringen en getril. Ook waren er verschil lende schandalen over filmpjes die nep ble ken, zoals bij de beelden van de Tweede Boerenoorlog. Om publiek de reisbioscopen in te lokken, begonnen bioscoopexploitanten lo kaal filmpjes op te nemen en deze te vertonen. Ook Slieker deed dat in Leeuwarden. In 1899 filmde hij het uitgaan van de Dominicuskerk en vertoonde dit op de juli-kermis. Het mocht niet baten: een nieuwe generatie reisbioscoopexploitanten nam de positie van de vroege filmkoplopers over. Deze exploitan ten kwamen met grotere en luxere tenten, die het publiek weer naar binnen wisten te lok ken. In 1899 merkte Riozzi in zijn advertentie op: 'Geen uiterlijk pracht en praal, maar de werkzaamheden binnen recommandeeren zich-zelf en geven aanleiding tot een tweede en herhaald bezoek'. Dit bleek wishful thin king. Een jaar later konden Leeuwarders op de juli-kermis namelijk genieten van een reisbi- Sedert 1893 was Hotel Centraal, later Metropole, gevestigd aan het Zaailand 80

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2016 | | pagina 11