LeoVdlr^ LA.il
lies met kinderen. Door een uitgebreide recla
mecampagne in de Leeuwarder Courant wisten
de broers de aandacht van pers en publiek te
trekken. Hun filmprogramma varieerde, maar
bepaalde succesnummers kwamen altijd
terug. Ha Ha die Oscar!, over een man die een
contactadvertentie plaatst, was populair, net
als Opera Faust en In de diepte der zeeën. Albert
Frères vertoonde 'louter gekleurde projec-
tieën'. Deze filmpjes waren met de hand inge
kleurd. Misschien hadden ze mede hier hun
succes in Leeuwarden aan te danken: ge
kleurde filmpjes waren in Leeuwarden nog
een nieuwigheid.
Dat succes begon niet al meteen de eerste
avond. Een journalist van de Leeuwarder Cou
rant bezocht toen een voorstelling en stelde
dat het publiek niet massaal uitgelopen was
om de voorstelling te zien. De recensie die hij
schreef was wel ontzettend positief: 'belang
wekkend in hooge mate... interessant... mo
dern... zeer gesoigneerd en nauwkeurig. En
dan dat schitterende spel van licht en kleur -
't was soms als waren we in een feeënwereld
verplaatst.' Het artikel is zeker het lezen
waard, omdat het heerlijk duidelijk de ver
schillen tussen de bioscoopervaring anno
1905 en 110 jaar later laat zien. Misschien
dat deze positieve recensie, en later nog een
lovende recensie over het kindermatinee, het
succes stimuleerde. Of was het gewoon ordi
naire mondreclame? Hoe dan ook, de rest van
de Albert Frères-vertoningen werd goed be
zocht. 'De groote zaal in de Harmonie werd
door meer dan 1400 menschen bezocht op
zondag 26 maart. Het succes is overgroot alge
meen,' stelde een advertentie van 28 maart
1905. Volgens de advertentie van 30 maart
waren alle voorstellingen vanaf 25 maart uit
verkocht. De gebroeders bleven uiteindelijk
twee avonden langer in de Harmonie dan aan
gekondigd. De voorstelling van 29 maart was
snel uitverkocht. De advertentie van die dag
stelde: 'Honderden moesten worden terugge
zonden wegens gebrek aan plaatsruimte. Op
verlangen van duizenden zal Donderdag 30
maart een Speciale Voorstelling gegeven wor
den. Plaatsbespreking dringend aangeraden.'
Een tweede kans
De succesvolle vertoningsreeks van Albert Frè-
res had de belangstelling voor film in vaste
zalen in Leeuwarden weer aangewakkerd,
zowel bij de pers als het publiek. Filmexploi
tant Lohoff stond op de juli-kermis van 1905
met zijn 'Grand Kinematograaf'. De Leeuwarder
Courant schreef toen, dat hij een behoorlijke
vangst had gedaan qua publiek; het wilde best
'bijten'. 'Zeer voldoende zeker om te mogen
veronderstellen, dat hij wel eens meer zijn
netten hier zal uitwerpen.' Hier kreeg de krant
snel gelijk in: al in januari was Lohoff terug,
toen hij tussen 28 januari en 4 februari elke
avond filmvoorstellingen gaf in de Stads
schouwburg. Alle rangen waren goed bezet.
Net als bij de voorstellingen van Albert Frères
waren ook hier vooral de feeërieke, gekleurde
filmpjes erg populair. Ook de filmpjes waarbij
geluid werd afgespeeld, waarschijnlijk door
middel van een phonograaf, vielen in de
smaak. Verder waren filmpjes van taferelen in
het buitenland populair. Lohoff vertoonde bij
voorbeeld beelden van een treinreis door de
Alpen, een parkgezicht in Barcelona en de
kroningsoptocht in Indië.
Na het megasucces van 1905 was het niet
verrassend dat Albert Frères in 1906 weer in
Leeuwarden terugkwam. De gebroeders waren
nu veel minder affiankelijk van advertenties:
de Leeuwarder Courant besteedde al veel aan
dacht aan hen en het publiek had al kennis
gemaakt met hun voorstellingen. De krant
plaatste dit jaar zelfs een lang, tweedelig arti
kel, 'Bij den operateur in de bioscope'. Hierin
werden de Albert Frères geïnterviewd en ver
telden ze van alles over het medium film,
zoals hoe films en special effects gemaakt
werden, hoe projectie werkte en wat de toe
komst van film zou brengen. Bovendien stel
den de broers dat ze van plan waren een film
in Leeuwarden op te nemen, De levensloop van
een hoogen hoed, over de reis van een
afgewaaide hoed. Helaas viel dit plan in het
water door weersomstandigheden, maar de
Albert Frères namen wel in Marssum het
filmpje Fantasie-jacht op Frans Rosier op.
In het artikel in de Leeuwarder Courant stel
den de Albert Frères dat ze graag in de nabije
toekomst film met geluid mogelijk wilden
maken. Dat lukte ze niet, maar de gebroeders
zetten film in Leeuwarden wel weer op de
kaart. Vier jaar later, in 1910, opende de eerste
vaste bioscoop zijn deuren. En met de opening
van filmhuis Slieker Film in 2013, op hetzelfde
plein waar Slieker Leeuwarden voor het eerst
kennis liet maken met film, is de cirkel weer
mooi rond.
11
In sociëteit Amicitia werden eveneens filmpjes vertoond van de inhuldiging van koninging Wilhel-
mina op 14 december 1898. Hier het interieur van de benedenzaal tegen het eind van de 19de eeuw
