Inwjmg
iinagooge Btinnen Leeuwarden
LeoVdlr^ LA.il
De inwijding van de nieuwe Synagoge in de Sacramentsstraat in 1805
kelen. Isaak Levij antwoordde met 143 artike
len. Daarop repliceerde de PG met 98 artike
len, die door de beklaagde in dupliek werden
beantwoord met nog eens 131.
De lezing van deze stukken is boeiend,
maar de stukken die beide partijen aanleve
ren als ondersteuning en bewijs van hun be
toog, zijn nog interessanter.
Pro en contra
Samengevat kwam de eis van de Procureur-
Generaal hierop neer: de aangeklaagden be
handelden hun rabbijn niet met het respect
waarop deze volgens de joodse wetten aan
spraak kon maken. De diensten in de syna
goge leken op een samenkomst van 'een hoop
baldadige gasten' en de buren leefden in een
voortdurende vrees voor ongelukken.De rab
bijn was door de gemeente beroepen, maar
Isaak Levij en zijn aanhangers betwistten de
rechtmatigheid daarvan, belasterden hem en
maakten hem het werken onmogelijk.
Ter illustratie worden diverse incidenten
genoemd: op 20 juli 1748 moest de rabbijn in
de synagoge voor het boek van Mozes ver
schijnen. Maar Isaak Levij probeerde dat met
hulp van zijn zoon te verhinderen, 'roepende:
'Hij sal er niet voor verschijnen!' Zijn zoon
riep: 'Hij is geen Rabbi, ik ben Rabbi!... Nu is
het tijt. Haal hem met de haren van zijn
plaats'. De rabbijn moest zich terugtrekken,
maar volgens de Procureur-Generaal was zijn
vrouw dermate geschokt, dat ze 'van schrik
en alteratie wierd bevangen en met flauwtens
en convulsieën als een stervende naar huis
wierdt gebragt.' Enige weken later kreeg ze
een miskraam, veroorzaakt door dit incident.
Het Hof had de opposanten al meerdere
keren bevolen de rabbijn met rust te laten, en
gedreigd met een boete van 50 gouden Friese
rijders, maar zonder resultaat. Op 1 oktober
1748 had Isaak opgeroepen dat niemand meer
de aanwijzingen van de rabbijn tijdens de
diensten mocht opvolgen.
Op 14 oktober was een bode van het Hof
in de synagoge geweest om poolshoogte te
nemen. Deze was door Isaak gevraagd wat hij
in de synagoge te zoeken had. En daarna had
hij iedereen opgeroepen het gebouw te verla-
c/ ?/ia
