Inwjmg iinagooge Btinnen Leeuwarden LeoVdlr^ LA.il De inwijding van de nieuwe Synagoge in de Sacramentsstraat in 1805 kelen. Isaak Levij antwoordde met 143 artike len. Daarop repliceerde de PG met 98 artike len, die door de beklaagde in dupliek werden beantwoord met nog eens 131. De lezing van deze stukken is boeiend, maar de stukken die beide partijen aanleve ren als ondersteuning en bewijs van hun be toog, zijn nog interessanter. Pro en contra Samengevat kwam de eis van de Procureur- Generaal hierop neer: de aangeklaagden be handelden hun rabbijn niet met het respect waarop deze volgens de joodse wetten aan spraak kon maken. De diensten in de syna goge leken op een samenkomst van 'een hoop baldadige gasten' en de buren leefden in een voortdurende vrees voor ongelukken.De rab bijn was door de gemeente beroepen, maar Isaak Levij en zijn aanhangers betwistten de rechtmatigheid daarvan, belasterden hem en maakten hem het werken onmogelijk. Ter illustratie worden diverse incidenten genoemd: op 20 juli 1748 moest de rabbijn in de synagoge voor het boek van Mozes ver schijnen. Maar Isaak Levij probeerde dat met hulp van zijn zoon te verhinderen, 'roepende: 'Hij sal er niet voor verschijnen!' Zijn zoon riep: 'Hij is geen Rabbi, ik ben Rabbi!... Nu is het tijt. Haal hem met de haren van zijn plaats'. De rabbijn moest zich terugtrekken, maar volgens de Procureur-Generaal was zijn vrouw dermate geschokt, dat ze 'van schrik en alteratie wierd bevangen en met flauwtens en convulsieën als een stervende naar huis wierdt gebragt.' Enige weken later kreeg ze een miskraam, veroorzaakt door dit incident. Het Hof had de opposanten al meerdere keren bevolen de rabbijn met rust te laten, en gedreigd met een boete van 50 gouden Friese rijders, maar zonder resultaat. Op 1 oktober 1748 had Isaak opgeroepen dat niemand meer de aanwijzingen van de rabbijn tijdens de diensten mocht opvolgen. Op 14 oktober was een bode van het Hof in de synagoge geweest om poolshoogte te nemen. Deze was door Isaak gevraagd wat hij in de synagoge te zoeken had. En daarna had hij iedereen opgeroepen het gebouw te verla- c/ ?/ia

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2016 | | pagina 7