Eens een patriot, altijd een patriot...
of: hoe Arjen Lubach voor zijn republikeinse gedachtengoed postuum
steun kreeg van zijn voorouders
Zoals verwacht bleef er maar weinig
over van de in totaal twee-en-een-
half uur opnametijd. Dit heeft in de
eerste plaats te maken met de opzet
van het programma, dat is geënt op de succes
volle Britse BBC productie Who Do You Think
You Are. In het programma wordt een bekend
persoon gevolgd tijdens zijn of haar speur
tocht naar zijn of haar familieverleden, waar
bij getracht wordt om opgediepte feiten zoveel
mogelijk in historisch perspectief te plaatsen.
Indien mogelijk, wordt daarbij de nadruk
gelegd op betrokkenheid van een verwant bij
een historische gebeurtenis. Ook een bloed-
b and met een bekende figuur uit de (vader
landse) geschiedenis, een buitenlandse
herkomst van een voorouder of een combina
tie van beide, vormen tesamen de rode draad
van het 50 minuten durende programma. Om
wille van de beperkte duur van het pro
gramma, werd gefocust op Arjens vermeende
afstamming van de Hollandse graaf Floris V
via zijn grootmoeder Adriana van der Spek. Nu
moet gezegd worden dat, wanneer je maar ver
genoeg teruggaat in de tijd, langs zowel man
nelijke als vrouwelijke lijnen, je in veel geval
len wel bij een persoon van aanzien uitkomt.
Immers, het aantal voorouders verdubbelt
zich iedere generatie verder terug in de tijd. Bij
een gemiddeld leeftijdsverschil tussen de ge
neraties van 30 jaar, betekent dit dat ieder in
dividu dat rond 1980 geboren is, in het jaar
1250 - dus 23 generaties terug - al 4.194.304
voorouders zou moeten hebben, terwijl het
huidige gebied van ons land destijds nog géén
miljoen inwoners telde. Iedereen móet dus
wel buitenlandse voorouders hebben of meer
dere keren van dezelfde persoon afstammen,
welk laatste verschijnsel in de genealogiebe-
oefening ook wel wordt aangeduid als 'kwar-
tierverlies'. Arjen relativeerde zijn mogelijke
afstamming van graaf Floris reeds met de cy
nische opmerking dat mogelijk half Neder
land van hem afstamt.
Helaas kon uit vooronderzoek naar Arjens
mannelijke afstammingslijn geen betrokken
heid bij een 'turning point in history' worden
aangetoond. Evenmin kon aansluiting bij een
bekende figuur worden gevonden. Zelfs de
vraag over de exacte plaats van herkomst van
de familie Lubach kon niet met honderd pro
cent zekerheid worden beantwoord. De Leeu-
warder stamvader van Arjen was naar alle
waarschijnlijkheid een Duitse of Zwitserse
huurling die vóór 1734 in dienst was getreden
van het Staatse leger, om op deze wijze bij zijn
huwelijk met een 'Leeuwarder schone' dat jaar
pardoes uit de lucht te komen vallen.
Aangezien de spreekwoordelijk krenten uit
de pap - de Dirken, Willemen en Florissen -
nog aan bod moesten komen, ging men - waar
het zijn Leeuwarder afstammingslijn betreft -
toch wel wat kort door de bocht. Zo werd
onder andere voorbijgegaan aan het feit dat
Arjens overgrootvader Dirk Lubach Leeuwar
den reeds op 17 januari 1912 op 14-jarige leef
tijd had verlaten om zich met zijn moeder,
stiefvader en broertje Willem in Heerenveen
te vestigen, de plaats alwaar hij in 1980 ook
overleed. Over hoe en wanneer de familie uit
eindelijk in Groningen belandde werd de geïn
teresseerde kijker door Verborgen Verleden
helaas niet ingelicht.
8 Jan Faber
Op zaterdag 22 april 2017 was Arjen Lu
bach te gast in het NTR-programma Ver
borgen Verleden. Samen met de auteur
van deze bijdrage dook hij in zijn familie
verleden. De opnamen in het Historisch
Centrum Leeuwarden vonden plaats op 6
juli van het jaar ervoor.
Arjen Lubach in gesprek met Jan Faber van het Historisch Centrum tijdens de opnamen voor een af
levering van het televisieprogramma Verborgen Verleden op 6 juli 2016
