Nog meer jeugdfoto's van Mata Hari?
Veel foto's van Margaretha Geer-
truida Zelle in Leeuwarden zijn er
in ieder geval niet. Alleen van de
klassenfoto en de foto met de bok
kenwagen staat met zekerheid vast dat het
Greetje Zelle betreft. Twee foto's zijn in de vo
rige Leovardia buiten beschouwing gebleven.
Op The International Mata Hari Appreciation
Societyde facebookpagina van Jan Brugman
met veel interessante weetjes, liepen de ge
moederen hoog op, maar werden ook argu
menten uitgewisseld.
Met name oud-geschiedenisleraar Liuwe
van der Meer uit Mantgum maakte een aantal
verstandige opmerkingen:
'Er wordt in de afgelopen dagen veel ge
sproken over een aantal jeugdfoto's van Mar-
garetha Zelle. Mag ik eigenlijk eens de
conclusie trekken dat er geen jeugdfoto's van
Margaretha zijn? De schoolfoto, waarop ze als
meisje staat afgebeeld, bevat nog zoiets als
een herkenbaar gezicht, maar de foto's van de
Groningerstraatweg en die van Over de Kel
ders kun je toch geen jeugdfoto's noemen? Je
ziet een meisje, of beter, je ziet de vorm van
een meisje, lange jurk, hoedje, maar een ge
zicht is niet herkenbaar. Waarom noemen we
deze foto's dan jeugdfoto's van Margaretha
Zelle?'
Jan Brugman vermoedt, dat op de prent-
brieflcaart van de Kelders de ongeveer zesja
rige Margaretha met haar buurjongens staat
afgebeeld. Maar de foto moet van omstreeks
1885 zijn. Een trapgevelhuis is pas na 1884 ge
bouwd. Ook staat de toren van de Bonifatius-
kerk er al op. In 1883 verhuisden de Zelles
naar de Grote Kerkstraat, zodat het wel heel
erg toevallig zou zijn als Margaretha op De
Kelders is gefotografeerd.
Van een prentbrieflcaart van de Groninger
straatweg werd al langer geleden beweerd dat
de kleine Margaretha er op stond afgebeeld.
Deze ansicht dook met enige corresponden
tie in 1935 op in Parijs. In een van de brieven,
die dateren van 1897-1901, wordt opgemerkt
dat 'Griet' herkend werd door haar vader.
Adam Zelle zou verbolgen zijn geweest over
het feit, dat deze afteelding van zijn dochter
als prentbrieflcaart werd gepubliceerd en ten
toongesteld. Keikes onthoudt zich in Het
meisje Mata Hari van een duidelijk stand
punt, maar noemt het verhaal onwaarschijn
lijk. Margaretha en andere leden van het
gezin Zelle waren immers in 1897 al lang niet
meer in Leeuwarden woonachtig.
Het valt niet helemaal uit te sluiten, dat er
ooit nog nieuwe jeugdfoto's van Margaretha
Geertruida Zelle opduiken, maar een kriti
sche houding lijkt nodig. Zo werd er onlangs
op eBay een oude foto van een baby aangebo
den met als begeleidende tekst 'Write on the
back: Margaretha Zelle, Leeuwarden 1879'. De
foto is, naar het schijnt, voor honderden dol
lars verkocht. Een bewijs, dat het afgebeelde
kind inderdaad de jonge Mata Hari betreft, is
er niet.
uwaraen.
Redactie
Naar aanleiding van het artikel Een derde
jeugdfoto van Greetje Zelle in Leovardia
53, is er in de (social) media flink discussie
gevoerd. Sommige deskundigen achten
het goed mogelijk, dat op de betreffende
foto de kleine Mata Hari staat afgebeeld.
Anderen bestrijden dit met verve. Het on
derzoek naar herkomst, datum en locatie
van de opname gaat echter onverminderd
voort en we hopen er binnen afzienbare
tijd in een volgende aflevering van Leovar
dia op terug te komen.
CLinT*; JU Fwtisi LBtmrutfea.
Prentbriefkaart van de Kelders, waar Jan Brugman in een jong meisje aan de overkant Margaretha Zelle
meent te herkennen. De opname l jkt toch aantoonbaar van na 1884 te dateren Collectie Jan Brugman
