Leeuwarder I straatnamen LcovitY3t^i. die in 1828 trouwde met Hendrik Jans Bron. En uiteindelijk komen we dan bij ondergetekende. Een leuke bijkomstigheid bij het onderzoek van Faber. Paul BronLeeuwarden. Landelijke politici uit Leeuwarden mis kend? Heeft Leeuwarden meer toonaangevende lan delijke politici voortgebracht die een straat naam verdienen dan de paar naar wie nu een straat of laan is genoemd (Vondeling, Troelstra, Rengers en Algra)? Ik denk het wel. Maar welke criteria leg je daarvoor aan? Ik heb mij beperkt tot de zittingsduur van een Kamerlid of be windsman, omdat politici periodiek op hun functioneren worden beoordeeld. Daarbij ben ik uitgegaan van politici die minimaal 12 jaar (zijnde drie volle periodes van vier jaar of meer periodes van kortere duur) in de Tweede Kamer hebben gezeten. Voor de Eerste Kamer ben ik uitgegaan van een zittingsduur van minimaal 16 jaar. Wie én Kamerlid is geweest én be windsman en met beide functies gezamenlijk de minimumtermijn haalt, verdient ook ver melding. Verder ben ik er van uitgegaan, dat de per soon wel enige binding met de stad moet heb ben gehad. Iemand, die in de stad werd geboren maar er geen politieke binding mee had, viel alsnog af. Aldus kom ik tenslotte op een elftal genomineerden die mijns insziens vernoeming via een straat, laan of plein verdie nen. Dat zijn in alfabetische volgorde: Willem Albarda (*Leeuwarden 1877), meer dan 26 jaar Tweede Kamerlid (1913-1939) en na Troelstra fractievoorzitter van de SDAP; hij werd samen met J. van den Tempel de eerste socialistische minister in Nederland (1939 1945). Hij was ook lid van het oorlogskabinet in Londen. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij lid van de Raad van State (1945-1952). Jacob Algera (*Wirdum 1902), woonde lange tijd in Leeuwarden. Tweede Kamerlid (1937 1952 en 1956) voor de ARP en minister van Ver keer en Waterstaat in de kabinetten Drees III en IV (1952-1958). Zorgde onder andere voor de Deltawet. Ook lid van Gedeputeerde Staten van Friesland (1946-1952) en waarnemend burge meester van Leeuwarden direct na de Tweede Wereldoorlog. Jannes van Dijk (*Leeuwarden 1878), Tweede Kamerlid voor de ARP van 1925-1937 en twee maal minister tussen de twee wereldoor logen, namelijk minister van Oorlog (1921-1935) en van Defensie (1937-1939). Voerde onder an dere de dienstplicht in en besloot tot de bouw van bunkers ter verdediging van de Afsluitdijk. Jacob Dirks (*Leeuwarden 1892), conserva tief Tweede Kamerlid voor het kiesdistrict Leeuwarden (1849 tot 1866) en daarna 23 jaar lid van de gemeenteraad van Leeuwarden. Pu bliceerde veel over Friesland en haar historie en over munt- en penningkunde en was ere voorzitter van het Friesch Genootschap. Frans van Eysinga (*Wommels 1818), 44 dienstjaren en daarmee recordhouder in de Eerste Kamer (inclusief acht jaar voorzitter), te vens Minister van Staat (1897-1901). Woonde in Leeuwarden waar hij begon als advocaat (later raadsheer in het Hof), was ook erevoorzitter van het Friesch Genootschap. Albert van der Heide (*Leeuwarden 1872), rode dominee in onder andere Leeuwarden, Engelum en Wieuwerd, daarna 12 jaar lid van de Tweede Kamer (1925-1937), leider van de spoorwegstaking in Leeuwarden, fel drankbe strijder. Zette zich in voor de reclassering (be zocht gevangenen in Scheveningen) en voor homoseksuelen. Was zijn tijd ver vooruit. Rommer Pollema, vooraanstaand CHU-po- liticus, woonde vanaf 1930 in Leeuwarden waar hij advocaat was. Eerste Kamerlid van 1928 1965 (laatste zes jaar als fractievoorzitter), daar naast onder andere Statenlid (1923-1928) en oprichter van de Friese Waterschapsbond. Jacob Tiede Vellenga (*Leeuwarden 1920), wethouder in Leeuwarden (1953-1965), Staten lid (1950-1954) en Tweede Kamerlid (1965 1979). Diende begin jaren zeventig de befaamde motie in om het Fries als tweede rijkstaal te er kennen. Ook op tal van andere fronten in Leeu warden actief geweest. Klaas de Vries (*Bolsward 1917), Eerste Ka merlid van 1968 tot 1987 voor de CHU, woonde HENK OLY VREDEMAN DE VRiESSTRAAT Complete straatrjainenguk voor de gemeente Leeuwarden vanaf 1962 in Leeuwarden, was hier onder an dere directeur van de Fryske Akademy. Gerrit Ybema (*Schettens 1945), werd na zijn raadslidmaatschap in Leeuwarden Tweede Kamerlid (1989-1998) en staatssecretaris van 1998 tot 2002. Jan Zoon (^Rotterdam 1923), Eerste Kamerlid voor de PvdA van 1969 tot 1991. Hij woonde in Leeuwarden en was directeur van het Econo misch Technologisch Instituut voor Friesland. Namen, die anderszins aandacht verdienen zijn Marc baron du Tour van Bellinchave (*Leeuwarden 1835), de eerste minister van Friese afkomst (1883-1888) en Bauke Roolvink in (*Wijtgaard 1912), zoon van een landarbeider die het tussen 1959 en 1977 schopte tot Tweede Kamerlid en staatssecretaris/minister van So ciale Zaken. En wanneeer Leeuwarderadeel vanaf 2018 bij Leeuwarden wordt gevoegd, komt Piet Dankert (*Stiens 1934) in beeld. Hij was tussen 1968 en 1994 Tweede Kamerlid, lid, respectievelijk voorzitter van het Europees Par lement en staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken. Peter de Haan, Leeuwarden

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2017 | | pagina 39