-
LcovaV^tA.
met het militaire leven. Hij was blij dat Napo
leon verslagen was, maar dat betekende niet
dat hij graag terugkeerde naar de tijd voor de
omwenteling van 1795; de tijd waarin je af
komst en milieu je leven grotendeels bepaal
den. In zijn brief aan Halbertsma veegde hij de
vloer aan met mensen als zijn vader, die als
militair hun leven hadden willen geven voor
het vaderland: 'Dit (namelijk zich voor het va
derland te laten doodschieten) heeft de onder
vinding geleerd een der domste dwaasheden
te zijn, maar om voor 't vaderland te blijven
leven, dit is het denkbeeld van onze zoo be
roemde Vriese Aadel. En ik begin nu ook te ge-
looven dat deze domme snaaken gelijk
hebben, want zo zij den dood bij Waterloo ge
storven waren, als dan zoude er immers geen
verstandige burgers gevonden kunnen worde,
om dien zo gewigtige grietenijsdienst met
eene verstandige secretaris aan het hooft te
kunnen waarneemen, en helaas zo wierd dan
ook onse goede kooning op eenmaal berooft
van het delicaatste fijnste trotsche en domste
gedeelte van de altijd zo vroome en flegmati
sche Hollandsche Natie.'
De rest van zijn leven bleef Portegies in
Bolsward wonen. Daar leerde hij de Halbert-
sma's kennen die net als hem weleens bij de
burgemeester kwamen eten. 'Hja [Eeltje en
Joost Hiddes Halbertsma (1789-1869)
Portegies] betellen de gasthear en de gastfrou
nei de mieltiid meastal mei Dutske sangen, dy
de doctor leard hie by de studinten fan Heidel
berg en de majoar fan syn rezjimint Hannove-
ranen..'
Portegies en Halbertsma hadden de chaoti
sche jaren meegemaakt die volgden op de
Franse Revolutie en leefden daarna in een we
reld die zichzelf verlicht vond, maar eigenlijk
Eeltje Hiddes Halbertsma (1797-1858)
vrij intolerant en reactionair was. Waarschijn
lijk hadden Portegies en Halbertsma genoeg
meegemaakt om met enige afstand naar de
strenge heersende moraal te kijken. Ze namen
deze met een korreltje zout en konden daar
over goed met elkaar praten.
Gerhardus Portegies overleed op 26 januari
1854. Zijn vrouw was vier jaar daarvoor al
overleden.
De slag bj Waterloo. Aquatint door Jan Anthonie Langend'jk ,1817 Collectie Rijksmuseum Amsterdam
