va ^ijsih^alfuis
p
^n~TT^^Eg
=0
I
=i=s£:
*JuA*^,
öO<
tA/eJ- v-cu*.
ïyp, c&u&e*. C^U. cnr&
Ongeluk
Een patriciërs-woning op de plaats
waar thans de Buma-bibliotheek staat
an de noordzijde van de Grote
Kerkstraat, tegenover de Bol-
lemanssteeg, op de plek, waar thans
de Buma-bibliotheek -gevestigd is,
stond het huis, dat in de 17e eeuw
toebehoorde aan het geslacht Van
Eysinga, in de 18e eeuw aan het
geslacht Van Aylva, terwijl de
laatste patricische eigenaar weer
een Van Eysinga was.
9
(OlUiê&yAJ oUrcrU
-t-J clcc**.
&i+ ustj py*-<-*
slagers opstijgen en in de richting Marssum
vliegen. Ieder vond het een pracht gezicht,
want zoiets had men nog nooit gezien.
Olieslagers vloog op de terugweg even
over de stad en landde spoedig daarna. Hij
schijnt voor die tijd een ervaren vlieger te
zijn geweest, want van grote ongelukken
die hem overkomen zouden zijn heeft men
nooit gehoord.
Muziek en foto's
De stad was vol lof over de prestaties van
Olieslagers. In de enige bioscoop van
Leeuwarden, de Friso-bioscoop (nu Tivoli)
speelden 's avonds Leeuwarder musici het
Belgische Volkslied, de „Braban?onne."
Een Leeuwarder fotograaf maakte een op
name van het vliegtuig in de lucht, maar
het was al laat op de avond en niet bij
zonder helder, zodat men alleen de
machine goed kon zien. Van het publiek op
het terrein was op de glasplaat zo goed als
niets waar te nemen. De fotograaf maakte
toen van de nood een deugd, door een foto
van een voetbalwedstrijd te nemen en daar
de vliegmachine in te plakken. Daarvan
werd een reproductie gemaakt, waarna de
prentbriefkaarten vlot werden verkocht.
Wanneer men de foto goed bekeek, dan
zag men wel, dat het publiek niet naar de
lucht, maar - begrijpelijkerwijs - naar het
veld keek en dan nog wel naar de verkeer
de kant, gerekend naar het vliegtuig. Het
was zeer vermakelijk.
De jeugd beschikte natuurlijk over een ge
legenheidslied met de volgende tekst:
Als Olieslagers dood is,
dan krijgen we misschien
de helft wel van zijn centen
en ook zijn vliegmachien
Een demonstratie met een vliegmachine
hebben we hier enige tijd later weer op de
Wilhelminabaan gehad, maar de herinne
ring daaraan is niet zo mooi als die van Jan
Olieslagers. Menigeen zal zich nog wel
herinneren, dat er toen een ongeluk is ge
beurd. Het toestel van Max Olieslagers, een
broer van Jan, kwam bij de start in het
publiek terecht, waarbij mejuffrouw V. uit
Leeuwarden en enige mensen uit Bolsward
ernstig gewond raakten. Aan deze demon
stratie werd ook door andere vliegers deel
genomen, o.m. Siep Koning uit Groningen.
Leeuwarder pionier
£n wie zou de eerste Leeuwarder zijn ge
weest die heeft gevlogen? Met zekerheid
is dit waarschijnlijk niet uit te maken, maar
een zekere Meüema zou deze eer wel eens
kunnen toekomen. Hij onderging zijn lucht
doop kort na de eerste wereldoorlog, toen
in Leeuwarden, op een stuk land aan het
einde van de Kalverdijk, vliegdemonstraties
werden gegeven door een Oostenrijkse
oorlogsvlieger, die Karl Krieger heette.
Kriegers toestel was doorzeefd met kogel
gaten, zodat men niet hoefde te twijfelen
aan het feit, dat vliegtuig en eigenaar de
oorlog hadden meegemaakt. Luchtvaart
pionier Mellema stapte, met de klompen
aan, in dit toestel en maakte een vluchtje,
daarmee een weddenschap winnend van
zijn kameraden, die hem zoveel heldenmoed
niet hadden toegeschreven.
P. v. d. BURG
In 1688 verkochten de erfgenamen van
Frans van Eysinga het huis voor de
helft aan Tjaard van Aylva, grietman
van Wonseradeel, en voor de andere
helft aan Laas van Burmania, grietman
van Leeuwarderadeel. Na het overlijden
van deze laatste droegen diens kinde
ren in 1692 het gedeelte dat hem had
toebehoord, aan Tjaard van Aylva over.
Tjaard's weduwe, Margaritha van
Gendt, bewoonde het huis nog in 1737
toen zij bij uiterste wilsbeschikking van
14 Februari 1738 haar huis met koets
huis op de hoek van de Bollemanssteeg
toebedeelde aan haar kleinzoon Tjaard
van Aylva, toen grietman van Baarde-
radeel, onder bezwaar van vruchtge
bruik ten behoeve van zijn vader, Cor-
nelis van Aylva, grietman van Wonse
radeel.
Mevrouw van Aylva stierf in 1740, en
sedertdien komt het huis in de Grote
Kerkstraat eerst voor op naam van
Cornelis van Aylva en daarna op naam
van zijn erven. Cornelis van Aylva
stierf in 1745 en werd als grietman van
Wonseradeel opgevolgd door zijn zoon
Tjaard. Deze stond in hoog aanzien: hij
is lid van de Staten-Generaal geweest
en heeft als gezant aan verscheidene
Duitse hoven verkeerd. Als eigenaar van
het pand in de Grote Kerkstraat trad
hij op, toen hij in 1755 het perceel, dat
ten westen aan dit huis grensde, naast
te. In 1756 huwde hij Juliana van
Schwartzenberg, doch geen jaar daar
na stierf hij te Hichtum. Zijn vrouw,
Juliana Johanna van Schwartzenberg,
overleed in 1770.
Haar erfgenamen verkochten het huis
in de Grote Kerkstraat met het huis,
dat in 1755 was genaast, en de „deftige
stal" aan de overzijde, hoek Bollemans
steeg, aan Carel Georg van Wassenaar,
heer van Twickel. Van moederszijde
stamde deze uit een Fries geslacht: hjj
was n.l. een kleinzoon van Sicco van
Goslinga, de bekende gedeputeerde te
velde uit de Spaanse Successie-oorlog.
Evenals deze grootvader werd hij griet
man van Franekeradeel, welk ambt hij
